Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ
жүктеу/скачать 7,9 Mb. Pdf көрінісі
|
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1
| Липидтердің тасымалдануы.
Липидтер суда ерімейді, сондықтан оларды тасымалдау үшін ағзада липидтермен белоктардан комплекстер – липопротеидтер (ЛП) түзіледі. Липидтерді тасымалдау экзогенді және эндогенді болып 2-ге бөлінеді. Тағаммен түскен липидтердің тасымалдануы экзогенді -деп, ал организмде синтезделген липидтердің тасымалдануы эндогенді тасымалдану деп аталады. [17]. Липопротеидтердің бірнеше түрлері болады, олар құрылысы жағынан ұқсас ортасында гидрофобты ядросы, ал гидрофильді қабаты беткі жағына орналасады. Гидрофильді беткі қабаты апопротеиндер деп аталатын белоктардан тұрады, ал амфифильді липид молекулалары - фосфолипидтерден, холестеролдардан тұрады. Бұл молекулалардың гидрофильді топтары сулы фазаға қарай орналасқан, ал гидрофобты топтары ядроға бағытталған, онда тасымалданатын липидтер орналасқан. Апопротеиндер бірнеше қызмет атқарады: 1. Липопротеиндердің құрылымын қалыптастырады мысалы, В-48 хиломикрондардың негізгі белоктары, В-100 өте төменгі тығыздықтағы (ӨТТЛП) және төменгі тығыздықтағы (ТТЛП) липопротеиндердің негізгі белоктары болып табылады. 2. Апопротеиндер клетканың беткі жағында орналасқан рецепторлармен әрекеттеседі яғни осы липопротеиндер (апопротеин – 100 Е) қандай тіндердің клеткаларымен әрекеттесетіндігін анықтайды. 118 3. Апопротеиндер ферменттерге немесе липопротеиндерге әсер ететін ферменттердің активаторы болуы мүмкін. Мысалы: лецитинхолестеролацилтрансфераза А С–ІІ–ЛП липазаның активаторы болып табылады. Энтероциттерде ресинтезделген экзогенді ТАГ, БМҚ, холестеролдарды тасымалдау үшін белоктар мен ФЛ-ден хиломикрондар (ХМ) түзіледі. ХМ осы күйінде алдымен лимфаға, сонан соң қанға түседі. Лимфада және қанда ЖТЛП-ден Е (апоЕ) және С ІІ (апо С- ІІ) апопротеиндер ХМ-ға тасымалданады. жүктеу/скачать 7,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|