Кератан-сульфаттар
- алғаш рет өгіз көзінің мүйізді қабатынан
бөлініп алынған, басқа ГАГ-тардан айырмашылығы, құрамында D-
глюкурон және L-идурон қышқылдары кездеспейді. Олар екі түрде
кездеседі: көздің мүйізді қабатынан алынғаны-кератан-сульфат I, ал
шеміршек тінінен алынғаны- кератан-сульфат II – деп аталған.
Гепарин және гепарин-сульфаттар.
Гепарин ең алдымен, антикоагулянт болып табылады. Гепарин
антитробмин III, IX-ші және XI-ші факторлармен байланысады және
липопротеинлипазалардың
эндателийден
ажырауына
және
хиломикрондардың катаболизміне қатысады.
Гепаринді ГАГ-тарға жатқызатын себебі, ол дәнекер тіндері
элементтерінің қатарына жататын, семіз клеткаларда синтезделеді.
453
ГАГ-тар тіндерде протеогликандардың құрамына кіре отыра , кор
(өзегі) белоктарымен ковалентті байланысады.
Сызба түрінде: ГАГ – байланыстырушы трисахарид (галактоза-
галактоза-ксилоза) –серин (кор белогі). (12.3). [175].
(12.3).
Протеогликандар базальды мембрананың құрамына кіреді, сонымен
қатар олар рецепторлар, плазматикалық мембрананың интегральды
белогы және клеткаішілік секреторлы көпіршіктердің құрам бөлігі
болып табылады. [34].
12.4.
Протеогликандардың атқаратын қызметтері
1. Протеогликандар-коллагенмен, эластинмен, фибронектин мен
спецификалы байланысады;
2. Полианиондар ретінде катиондармен байланысады;
3. Оргондарға серпінділік-эластикалық қасиет береді және олардың
пішінін анықтайды;
4. Рецепция,
эндоцитоз,
экзоцитоз
және
клетка
аралық
әрекеттесулерге қатысады;
5. Синапстардың
жұмысын қосу арқылы трансмембраналық
тасымалдау процесін реттейді (мысалы: шумақты фильтрация);
6. Гомеостатикалық әсері бар (антикоагульянтты әсері, семіз
клеткалардың қызметі, т.б) ;
7. Молекуляры тор сияқты құрылымдар түзу арқылы (гель)
тосқауылдық қызмет атқарады, яғни ағзаға микробтар, бөгде
молекулалар және токсиндердің өтуінен сақтайды. [34].
454
Достарыңызбен бөлісу: |