Оқушының аты-жөні:_________________________________________ Cынып: 9 ІІІ тоқсан БЖБ №2 «Адам ағзасындағы химиялық элементтер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау I-нұсқа 1.Элементтерді ағзадағы сандық құрамына байланысты макро- және микроэлементтерге жіктейді.
Элементтерді жіктеңіз: сутек, көміртек, кобальт, магний, натрий, стронций, азот, йод, оттек, бром. Макроэлементтер: __________________________________________________________________
Микроэлементтер:__________________________________________________________________ (2 балл) 2. 9-сынып оқушысы медициналық тексеруден өту кезінде оның ағзасында темір, фосфор, магний және йод сияқты элементтердің жетіспеуі анықталды. Ағзадағы элементтердің орнын толтыру үшін сіздің құрдастарыңызға тамақтану рационын ұсыныңыз: темір, фосфор, магний, йод Ағзадағы магний мен йодтың жетіспеушілігі қандай аурулар туғызатынын болжаңыз:
Магний:____________________________________________________________________________
Йод:_________________________________________________________________________________ (2 балл)
3.Адам ағзасындағы заттар қосылыстар түрінде болады. Төмендегі кестеге осы қосылыстардың адам денесіндегі функцияларын және ақпарат көздерін (екіден кем емес) көрсетіңіз:
Денедегі функциялары
Ақпарат көздері (азық- түлік өнімдері)
Ақуыздар
Майлар
Көмірсулар
(3балл) 4. Элементтер мен олардың организмдегі маңызы арасындағы сәйкестікті тап
(4 балл) 5. Адам ағзасында химиялық элементтердің периодтық жүйесінің 70-тен астам элементі кездеседі. Осы элементтердің әрқайсысы адам организмінде белгілі бір қызмет атқарады және олардың кез келгенінің жеткіліксіз болуы организмде баланстың бұзылуына әкеліп соғады. Элементтердің функциялары және олардың организмде жетіспеушілік салдары арасындағы сәйкестікті орнатыңыз:
Функция: жасушаларды құрастырады, зат алмасу процесіне қатысады, гормондарды қалыптастырады, мидың қызметіне әсер етеді. Жетіспеушілік:созылмалы шаршау, бұлшық ет спазмалары, назарын жоғалту, рахит, остеопороз.
P
Функция: су алмасуға қатысады, асқазаннан тұз қышқылын шығарады. Жетіспеушілік: Гастрит, қышқылдың төмендеуі
Микроэлемент
Fe
Функция: сүйектер мен тістерді нығайтады, бұлшық етке серпімділік береді. Жетіспеушілік: Сүйектер мен бұлшықеттердегі ауырсыну, бұлшық еттің тартылуы, тырнақтардың мүжілуі.
Cl
Функция: қан түзілу және клетка ішілік алмасу процесстерінде қатысады, гемоглобин де
қалыптастыру үшін қажет, организмге оттекті тасымалдау кезінде қажет, қалқанша безді қалыпқа келтіреді.
Жетіспеушілік: анемия және қаназдық, гемоглобиннің түзілуін төмендетеді және тыныс алу функцияларын бұзылады.