143
б) ... Бәрінен азаматтық биік! «Ақын болуға міндетті емессің,
азамат болу борышың» дейді Некрасов. Қазақ ақылды адамын азамат
деп ардақтайды.
– Некрасов – ұлы ақын. Айтқаны дұрыс шығар. Азаматтықты
қастерлегенде, адамгершілікті де ескерген болар, – деді Жарас.
Қазақша азаматтықты көбіне тар мағынада түсінеміз. Қейде
ат майын берген адам да, азамат атана беретіні бар. Азаматтық
ақылға қарап та өлшене бермейді. Ал адамгершіліктің мәні, онан гөрі
тереңірек жатыр. Ол бір адамның құшағына сия да бермес. Бүкіл
адамзатты сүюге шақырады ол. Ал адамзатты сүйген азамат, адам
баласына қиянат істемейді, әрине... (З. Шүкіров «Отты өткелдер»).
Өнер
туындысымен танысып, Мағжан Жұмабаевтың
«Бақытты өмір адам мен қоғамның, ұлт пен адамзаттың
бірлігін қалайды»
деген сөзін негіз етіп алып, «Адам және
адамзат» немесе «Адам – жасампаз», «Өнегелі өмір»
тақырыптарының біріне пікір алысу жүргізіңіздер.
Әмірхан Меңдеке «... Әуелі – адам, содан кейін – қоғам.
Әуелі – ізгілік, содан кейін – үйлесімділік. Әуелі – руханият,
содан кейін – өркениет. Бастапқылары түзелмей, кейінгілері
ешуақытта түзелмейді» дейді.
Ұлы көш. Тюлькиев Б.А., Қожамқұлов З.К.
АДАМ – АДАМЗАТ АЙНАСЫНДА
144
Ерлікке шақыру
Сөзі мен әні Мұхтар Шахановтікі
Мiне, саған ойланатын келдi күн,
Азамат боп атқа мiндiң сен бүгiн.
Бiрақ атқа мiнгенiңнен не пайда,
Жүрегiңде
қалғып жатса, ерлiгiң.
Қайырмасы:
А - а - а
Бозбала,
Қанатыңды талдырма,
Алай-түлей жаңбырда,
Тiзгiнiңдi
берiп қойма тағдырға,
Қуанышым.
Жан-тәнiңмен бiр адамды сүймегенiң үшiн,
Сүйе алмағаның үшiн
Табиғаттың алдында кiнәлісiң.
Қорға, жаным, сенiмiңдi жеруден,
Қорлық бар ма, жанбай жатып сөнуден.
Өмiрдегi үлкен жеңiс әрдайым,
Басталмай ма өзiңдi өзiң жеңуден.
Қайырмасы.
АДАМ – АДАМЗАТ АЙНАСЫНДА