П. М. Кольцов т.ғ. д., профессор, Қалмақ мемлекеттік д и. н., профессор, Калмыцкий


Металдардың молярлы токсинділігі (Д.А.Кривошин)



бет33/272
Дата05.02.2022
өлшемі8,64 Mb.
#5078
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   272
Металдардың молярлы токсинділігі (Д.А.Кривошин)



Ағзалар

Токсиндік қатары

Балдырлар

Hg › Cu › Cd › Fe › Cr › Zn › Co › Mn

Гүлденген өсімдіктер

Hg › Pb › Cu › Cd › Cr › Ni › Zn

Балықтар

Ag › Hg › Cu ›Pb › Ca › Zn › Ni ›Cr › Co › Mn

Ауыр металдар өндіріс орындарынан түсуімен қатар, ауа қабатынан жауын – шашын ретінде оралады, сөйтіп, токсиндігі өте жоғары болған-дықтан топырақ жамылғысына, су нысандарына қауіп төндіреді. Топырақтың сулы ерітіндісіндегі ауыр металдарды анықтау әдісін мысалға келтірейік. Алдымен топырақты сутекті тотығы бар қайнатылған азотқышқылды қоспаның ерітіндісімен өңдейді. Бұл топырақ құрамындағы кристалданған заттарды және органикалық заттардың минералдануына әкеліп соқтырады.


Жұмыс барысы: Үлгіге алынған топырақтан 1-2гр өлшеп алып, пробиркіге салып, дистилденген судың бірнеше тамшысымен араластырамыз. Кейін бөлме температурасында 30минут ұсталған концентрлі азот қышқылының(HNO3) 5мл, концентрлі сутек тотығының 5мл ерітіндісін қосамыз. Пробирканы 30-40 минут жылытқышқа орналастырамыз. Кейін дайындалған ерітіндіні 50мл колбаға фильтр қағазымен сүзіп өткіземіз. Колбаның өлшегіш белгісіне дейін дистилденген сумен толықтырып, ерітіндіні араластырамыз. Осы жұмысқа пара-пар топырақсыз ерітіндіні дайындаймыз. Топырақсыз үлгіге алынған тәжірибенің қорытындысын есепке аламыз, ал ауыр металл қосылысы бар ерітіндіні атомдық-абсорбциялық спектрофотометр көмегімен анықтаймыз[5 с.16,17,18].

Жұмыс нәтижесі: Топырақтағы химиялық элементтерді анықтауда мына формуланы қолданамыз:


C = C1- C0* V0
m
C1- анализге алынған ерітіндідегі анықталатын элементтің концентрациясы;
C0- топырақсыз үлгідегі анықталатын элементтің салмақтық үлесі;
V0- анализге алынған ерітіндінің жалпы көлемі;
m- үлгіге алынған топырақ салмағы;
Күтілетін нәтиже:

  • студенттің өз білімін көтеру деңгейі жүзеге асады;

  • сауатты жұмыс жасап, тәжірибе жүзінде іске асырады;

  • мақсат қою, зерттеу, іздену, дәлелдеу, секілді қасиеттер қалыптасады.

Қорыта келе, 80 жылдық тарихы бар университетімізде жаңа жобалармен айналысып, ғылымның жаңалықтарын ашуға мол мүмкіндіктер жасалынған. Жаңа әдістемелер бойынша зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру, ғылымның одан әрі дамуына септігін тигізеді. «XXIғасыр – білім мен ғылым ғасыры», - деп Елбасы атап өткендей зерттеу жұмыстарымен айналысу әр студент үшін маңызы зор деп ойлаймын, себебі бүгінгі студент болашақ маман ретінде ғылыми жұмысқа қызыға отырып, іс – тәжірибе жинақтайды.
Әдебиеттер

  1. Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә.Назарбаев-тың Қазақстан халқына Жолдауы «Қазақстан-2050» стратегиясы – қалып-тасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты// Егемен Қазақстан. 15 желтоқсан 2012. - б. 16.

  2. «Биология» республиканский научно-методический журнал №4(22) 2008 – б. 56.

  3. «Биология» республиканский научно-методический журнал №6(36) 2010 – б. 52.

  4. Определение тяжелых металлов атомно-абсорбционном методом. ГОСТ Р.– 50687. - Москва, 1994. - с. 12.

  5. Определение тяжелых металлов атомно-абсорбционном методом. ГОСТ Р. – 26483-85. - Москва, 1987. - с. 43.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   272




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет