Бір жазықтықта жататын бір- бірімен қиылыспайтын түзулер параллель түзулер деп аталады.“параллель” сөзі гректің parallelos- “қатар жүруші” деген сөзінен шыққан. ||-параллельдік белгі. a || b оқылуы: a түзуі b түзуіне параллель a a ||b b Параллель түзулер дегеніміз не? Параллель түзулерге шынайы өмірден мысалдар Параллель түзулерді салу
с
d c ||d, cтүзуі d түзуіне параллель ● ● ● ● l
k
B A C D k || l, AB || CD Параллель түзулерде жатқан кесінділер де өзара параллель болады Түзудің бойында жатпайтын бір нүкте арқылы сол түзуге бір ғана парралель түзу жүргізуге болады.
● A s t A € t, s|| t 1. Егер параллель екі түзуді үшінші түзу қиып өтсе, онда пайда болған айқыш бұрыштар тең болады.
2. Параллель екі түзу үшінші түзумен қиылысқанда а) ішкі тұтас бұрыштардың қосындысы 1800-қа тең; ә) сәйкес бұрыштар тең болады.
3. Сәйкес қабырғалары параллель екі бұрыш өзара тең немесе олардың қосындысы 1800-қа тең болады.
Параллель түзулердің қасиеттері 1. а түзуі мен осы түзуге тиісті емес а нүктесі берілген. А нүктесі арқылы өтетін үш түзудің ең болмасы екеуі а түзуін қиятынын дәлелдеңдер.
Есептің шарты:1) а түзуі ; 2) а түзуіне тиісті емес А нүкте берілген.
Есептің талабы: А нүктесі арқылы өтетін үш түзудің ең болмасы екеуі а түзуін қиятынын дәлелдеу.
A ● а Шешуі: Есепті шығару үшін параллель түзулердің мына қасиетін пайдаланамыз: “Түзудің бойында жатпайтын бір нүкте арқылы сол түзуге бір ғана парралель түзу жүргізуге болады”. Демек, бір ғана парралель түзу жүргізуге болатын болса, қалған екі түзу параллель емес түзу болады. Яғни қияды. Үшеуі де қиюы мүмкін.