Оқулық Өзбекстан Республикасы Халыққа білім беру министрлігі баспаға ұсынған
жүктеу/скачать 5,14 Mb. Pdf көрінісі
|
geometriya 8 qozoq
- Бұл бет үшін навигация:
- 1-есеп. 2-суретте
| 1 - теорема.
1. параллелограмм. Жазықтықтағы екі параллеь түзудің басқа екі параллель түзумен қиылысуынан туындаған төртбұрышты қарастырайық (1-сурет). Бұл төртбұрыштың параллелограмм деген арнайы атауы бар. Анықтама. Қарама-қарсы қабырғалары өзара параллель болатын төртбұрыш па рал лелограмм деп аталады. Егер ABCD параллелограмм болса, AB || DC және AD || BC болады (1-сурет). 1-есеп. 2-суретте ABC = CDA . ABCD төрт бұрышының палаллелограмм екендігін дә- лел деңдер. Шешуі. АВС және СДА үшбұрыштарының теңдігінен мына жағдай келіп шығады: 1 = 3 және 2 = 4. 1 және 3-бұрыштар – АВ мен СD параллель түзулер және АС қиюшы түзген ішкі айқыш бұрыштар болғандықтан, өзара тең. Нақ сол сияқты 2- және 4-бұ- рыштар ВС және АD параллель түзулері мен АС қиюшы сызы ғынан түзіл- ген ішкі айқыш бұрыштар болғандықтан, өзара тең болады. Парал лель түзулердің белгілеріне орай мыналарға ие боламыз: AB || DC және BC || AD . Демек, АВСD төртбұрышындағы қарама-қарсы жақ тар жұп-жұ бымен бір- біріне параллель, яғни анықтамаға орай, АВСD – парал лелограмм. Параллелограмның бір жағында жатқан нүктеден қарама-қарсы жа- ғын өз ішіне қамтитын түзуге түсірілген перпендикуляр түзу парал ле- лограмның биіктігі деп аталады. Параллелограмның бір жағына шек сіз көп биіктіктер жүргізуге болатыны айдан анық (3-сурет), олар параллель түзулер арасындағы қашықтықтар болғандықтан, өзара тең болады. Парал- лелограмның бір ұшынан оның түрлі жақтарына бір-бірінен ерекшеленіп тұратын екі биіктік жүргізуге болады. Мысалы, 4-суреттегі ВР мен ВҒ – осындай биіктіктер. жүктеу/скачать 5,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|