3-сурет ‒ Кері ұстау әдісімен жерден көтеріп лақтыру тәсілі
Қорытынды. Балалар мен жасөспірімдерді іріктеу және жүйелі спорт түрлеріне бағыттау мәселесі
бойынша ғылыми-әдістемелік әдебиеттерді талдау білім беру топтарында балуандарды іріктеудің нақты
өлшемдері, әдістері мен формалары бар екенін көрсетті.
Жасөспірімдер спорт мектебіне арналған күрес бағдарламаларын талдау және мамандардың
сауалнамасы тәжірибеде спорттық іріктеу негізінен педагогикалық критерийлерді (бақылау, қабылдау
және аударма тесттері) қолдана отырып жүргізілетінін көрсетті. Бұл тестілер бір жақты және стандартты
тесттер жиынтығынан тұрады. Жас спортшылардың ұзақ мерзімді жаттығу процесі келесі нұсқауларға
негізделуі керек.
Барлық жастағы спортшылардың ұзақ мерзімді жаттығулары біртұтас педагогикалық процесс, өзіне
тән белгілері бар біртұтас жүйе ретінде қарастырылуы керек. Осындай жаттығудың барлық кезеңдерінде
балалар, жасөспірімдер, жастар, жасөспірімдер және ересек спортшыларды дайындаудың міндеттері,
құралдары мен әдістерінің сабақтастығын қамтамасыз ету маңызды. Жаттығу процесін ұтымды
басқарудың түпкілікті көрінісі және оның тиімділігінің көрсеткіші ‒ бұл спорттық нәтиже. Спорттық
нәтижені ескере отырып, оның максималды мәнін және оған қол жеткізуге болатын оңтайлы жас шегін
ескеру қажет. Оқу және бәсекеге қабілетті жүктемелерді дұрыс жоспарлау қажет. Жас спортшылардың
функционалдық мүмкіндіктерін арттыруға және көп жылдық жаттығулар кезінде моториканы ойдағыдай
жетілдіруге жаттығулар мен бәсекеге қабілетті жүктемелердің көлемін және қарқындылығын үдемелі
арттыру негізінде қол жеткізуге болады. Болашақта дене дайындығы мен түрлі мүшелер мен жүйелердің
мүмкіндіктері жоғарылаған сайын ұзақ мерзімді бейімделу реакцияларының қалыптасу қарқыны едәуір
баяулайды. Бұл үлгі ұзақ мерзімді жаттығудың алғашқы екі сатысында да, спортшыны дайындаудың бүкіл
процесінде де көрінеді. Спортшылардың көп жылдық жаттығуларын сәтті жүзеге асыру үшін
спортшылардың жалпы және арнайы дайындық көлемдерінің оңтайлы арақатынасын анықтайтын жан-
жақты жаттығудың құралдары мен әдістерін тиімді пайдалану үлкен маңызға ие. Алдын ала дайындық
және спорттың бастапқы мамандану кезеңдерінде жалпы физикалық дайындықтың құралдары мен әдістері
негізгі физикалық қасиеттердің дамуына және әртүрлі моториканың қалыптасуына ықпал етеді [10].