Байланысты: Биоиндикационные методы иследования Умкд
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы
көрсеткіштерге әр түрлі фенотиптік топтардың,түрлердің токсиндік ортада
болуы, маусымдық вариациялар, көлемі, жасы, даралардың есеюі әсер етеді.
Сондықтан биохимиялық көрсеткіштер көп жағдайда эксперименталды
зерттеуде қолданылады, шарттар белгілі және мәліметтерді оңай
интерпретацияға ұшырату жағдайында болады .
Сондықтан табиғи шарттағы токсиндердің әсеріне зерттеу кезінде
экологиялық-биохимиялық мониторингте тест жүйесі қолданылу шарт ,
көптеген эндогенді және экзогенді факторлардың әсерін ескерген жөн.
Көрсетілген
талдау
ағза
жағдайының
диагностикасындағы
үлкен
маңыздылықты көрсетіп қана қоймай, су қоймаларындағы мониторингте
қолданылуын айтады.
Гистологиялық талдау әдісі (микродеңгей) көп қызметті ағзалар мен
қабаттар бұзылуын анықтау үшін және балық ауруларының диагнозы мен
дегенеративті әрекеттер үшін өте маңызды. Айқын өзгерісі бар мүшелер мен
тіндер кесіліп, гистология әдісімен анқтыланады. Физиологиялық дені сау
даралармен салыстыру басты шарт болып табылады.
Гистологиялық әдіс ағза мен тері дисфункцияларын анықтауда жалпы
құрал болып табылады . Жануар ағзасы мен терісіндегі гистопатологиялық
өзгерістер ағзадағы физиологиялық және биохимиялық қызметтердің
бұзылуы және токсиндік индекстің басты индикаторы болып табылады. Олар
зардап шеккен ағзаны идентификациялайды және токсинге қатысты ерекше
қызмет-нысананы ерекшелеуге көмектеседі. Табиғи жағдайда бұл тәсіл ұзақ
уақыт су қоймасының ластануынан зардап шеккен тірі организмдерге
қолданылады . Токсиннің әрекеті нәтижесін анықтау үшін балықтардың тері
мен ағзасының гистопатологиялық өзгеріске ұшырауына каталогтар құрылды
және балықтардың терісіне әсер ететін токсиндер келесі бөлімдерде
қарастырылады. 1979 жылы C.J. Sindermann .бірінші каталогты жасады,онда
токсиндер әсерінен тері мен ағзаның жасушалық құрылымына шолу жасады.
Кейінгі жылдары бұл салада шолу және зерттеу жұмыстары күрт көбейе
бастады. Ластануға қатысты балықтардың ауруларын көрсететін жұмыстар
пайда болды. Көптеген ғалымдар терідегі құрылымдық өзгерістерді
токсиндік зат әрекетінің биомаркерлері деп қарауды ұсынды .
D.E. Hinton бөлек физиологиялық немесе биохимиялық әдіспен қатар
қолданылған гистологиялық әдіс токсиндік агент әсеріндегі ағзаның
физиологиялық өзгерісін анықтауға көмектеседі. Бірақ бұл тәсіл қиындығына
байланысты
мониторингте
кеңінен
қолданылмайды.Әсер
етуге
қолданылатын гистопатологиялық ақпарат сапалық бағытта болады.
Бұзылулар сапалы терминология (яғни, болады немесе болмайды) және
сандық әдіс негізінде бағаланады, мысалы: маңызды гиперплазия, сұйық
жасуша санының кемуі және т.б. Канцерогенді ауруларды есептемегенде,
нормадан ауытқуды сандық параметрлермен өлшеуге болады. Медицина 30