Монография «Елтаным баспасы»



Pdf көрінісі
бет170/248
Дата08.02.2022
өлшемі14,19 Mb.
#117158
түріМонография
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   248
Байланысты:
Verstka фразеологизмдер

Фонетикалық вариант
Лексикалық бірліктердің фонетикалық өгерістермен айтылуы дублет 
сөздер мен тіркестерді құрайды. Мысалы, қазір – кəзір, қыңқ демеу– қың 
демеу т.б. Дублет сөздер тілдегі вариант, синоним ұғымдарымен қатар ай-
тылып жүреді. Бірақ бұл сөздер өзара синоним ретінде қолданылмайды. 
Дублет деген ұғым сөздердің мағыналық тепе-теңдік жағдайында 
қолданылады. Фонетикалық варианттың орнына дублет сөзін мағыналас 
етіп алуға болады. Сонымен фразеологизм компоненттерінің де кейде 
дублет сөздермен айтылуы фонетикалық вариантты көрсетеді. 
Мысалы: 
Сайтаны ұстады – Шайтаны ұстады; Зыта жөнелді – Жыта жөнелді
Басқа тілден енген сөздердің алдынан, яғни 
протезалық 
құбылыспен 
дауысты дыбыстар қосылып айтылуынан фразеологизм компоненттері 
ауызекі сөйлеуде фонетикалық өзгерістерге ұшырайды. 
Мысалы:
Риза 
болу –
 Ыразы
болу; Риза – араб тілінде қанағаттану. 
Райдан
қайту 
–Ырайдан 
қайту; (Араб тілінде рай – пікір). 
Реңін 
бермеу –
 іреңін 
бермеу. (Парсы тілінде рең – түс, бояу деген 
мағынада).
Фонетикалық өзгерістер фразеологизм компоненттерінде кейде 
дыбыстардың түсіп қалуынан да жасалды. 
Мысалы: 
Аузын 
қу 
шөппен сүрту – Аузын 
құр
шөппен сүрту; 
Сары
уайымға салыныу – 
Сар 
уайымға салыну. 


175
Дыбыстардың мұндай түсіріліп айтылуын тіл білімінде 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет