Монография «Елтаным баспасы»



Pdf көрінісі
бет189/248
Дата08.02.2022
өлшемі14,19 Mb.
#117158
түріМонография
1   ...   185   186   187   188   189   190   191   192   ...   248
Байланысты:
Verstka фразеологизмдер

бауы берік болу 

î
жас балаға құтты болсын айту;
î
бір нəрсенің берік, мықты болуы;
отқа май құю 

î
ырым, салт;
î
дау-дамай, ұрыс-керісті өршіте түсу;
құлқыны жаман

î
ниеті жаман, бұзық;
î
тамақсау, қомағай; 
î
Этномəдени фразеологизмдер:
қыз қуу
 ↓ 
î
ұлттық ойын; 
î
алып қашқан қызды соңынан қуу;
хан көтеру
↓ 
î
хан сайлау;
î
кісіні құрметтеу сыйлау;
î
Соматикалық фразеологизмдер:
басынан сипау 

î
еркелету, ұнату; 
î
аяу, мүсіркеу;
î
мақтау (кейде кекесін мағынада жұмсалады);
тіл біту

î
адамша сөйлеу;
î
кенеттен сөйлеп кету
î
тілі шығу (ұнатпау мағынасында) 


190
ü
Діни ұғымды білдіретін тіркестер:
дұғасы жібермеу

î
тілеген тілектің қабыл болуы; 
î
ниет еткен дұғадан мерт болу
қыл көпір

î
о дүниедегі қиямет-қайым;
î
қиын сəттің тууы; 
ü
Диалектілік фразеологизмдер:
жол жүру

î
сапар шегу;
î
пара беру (Қытай қазақтары тілінде);
ауыздап жіберу

î
дауыстап жіберу (қарақалпақ); 
î
əн салып жіберу (Манғыстау);
ü
Зоонимді тіркестер:
ордалы жылан

î
жылан ордасы; 
î
ұйымдасқан қылмыстық топ;
ақ сұңқар құс

î
қыран құс; 
î
ер-азамат (баламасы);
ü
Өлшем ұғымындары: 
арасы алыстау

î
жер мойны қашық болу; 
î
тату адамдардың араларының алыстауы;
есік пен төрдей

 
î
жақын, бір аттам жер; 
î
бір нəрсенің келіскен əрі ұзын көрінуі;
Қазақ фразеологиясындағы көпмағыналық құбылысы қоғамның түрлі 
даму үрдістеріне байланысты болса да, ұлттық ұғымға жақын, халық са-
насында əбден қалыптасқан түсініктермен үйлесім табуы керек. Əдетте 
фразеологизмдер оқиға, құбылысты жан-жақты сипаттап, бейнелеуі-


191
мен прагматикалық салмағымен ерекшеленеді. Бұл ретте көпмағыналы 
фразеологизмдердің семалық варианттарында үнемі толығу, тереңдеу 
байқалады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   185   186   187   188   189   190   191   192   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет