Монография «Елтаным баспасы»



Pdf көрінісі
бет191/248
Дата08.02.2022
өлшемі14,19 Mb.
#117158
түріМонография
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   248
Байланысты:
Verstka фразеологизмдер

Есі кету ≠
 
1.Қуаныштан
2.Қорыққаннан
Мысалда оппозициялық екі түрлі ситуация бар. Алайда 
қорыққан 
мен қуанған бірдей
деген мақалды еске алсақ, шынында адамның ішкі 
эмоциясы бет əлпетінде бірыңғай ұқсас қимылдарды туғызады. Содан 
барып сыртқы көріністегі ұқсас ассоциация сақталып, бірақ ішкі мазмұн, 
мағына мүлде басқа жағдайды қорыққанын немесе қуанғанынын сурет-
тейді. Демек екі тіркестің арасында ешбір мағыналық байланыс жоқ. 
Көпмағыналықтың жарыса туған түрлерінің арасынан омонимдерді із-
деу, ажырату оңайға түспейді. 


192
Ал мына мысалда да ұқсас ситуация, бірақ мағыналық байланыс 
байқалмайды:
Ауыз ашу ≠ 
1. Бір нəрсеге таңқалу 
2. Ораза кезінде ауыз ашу
3. Сөйлей бастау
Бірінші тіркестің бейнелі мағынасы адамның таң қалған жағдайдағы 
аузы ашылып қарауы, тыңдауы т.б. физиологиялық сəтін суреттей-
ді. Екінші тіркесте рамазан айында мұсылман жұртының ауыз бекіту 
ұғымына қарсы мəндегі ауыз ашу, тамақ ішу мағынасы берілген. Ал 
үшінші мағынасы бойынша адресанттың айтуы, сөйлей бастауы деген 
ұғым қалыптасқан. 
Фразеологизмдер өзара омонимдес болумен қатар, тілдегі еркін 
сөз тіркестерімен омонимдес болатындығы келтірілген мысалдардан 
көрінеді. 
Кейде көп мағыналыққа қатыссыз дыбысталу мен жазылуында 
кездейсоқ ұқсастығы бар омоним фразеологизмдер кездесесіп қалады. 
Мысалы: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет