2.1. Фразеологизмдердің еркін тіркестер негізінде қалыптасуы Фразеологизмдердің қалыптасу үдерісі мынадай когнитивтік үлгіде
жүзеге асырылады:
денотат (құбылыс, оқиға, дерек жəне т.б) →
мазмұн →
бейне →
сигнификат (басты белгілері мен сипаттарының жиынтығы)
→
сөз тіркесі →
фразеологизм. Аталған когнитивтік үлгі жан-жақты
кеңінен түсінікті етіп талдауды қажет етеді.
Фразеологиялық тұлғалардың қалыптасу негізі еркін сөз тіркесіне
тіреледі, басқаша айтқанда, еркін тіркестер көптеген тұрақты тіркестердің
жасалуына ұйытқы болады. Мұны бірқатар тұрақты тіркестердің еркін
сөз тіркестері модельдері негізінде жасалғанын, əрі ондай құбылыстар
осы кезге дейін сақталғандығынан көруге болады.
Мысалы:
етпетінен жату –