Арман пв баспасы

86
Ақын­жы рау лар ма ғы на сы те рең тол ғау­жыр ла ры мен өш пес 
із қал дыр ды, олар дың өмір шең жыр ла ры ұр пақ тан ұр пақ қа ұмы­
тыл май же тіп, өне ге лі сөз бен үн қат қан дай бо ла ды. Х ІІІ ға сыр дың 
екін ші жар ты сы нан бас тап, әде би ет та ри хын да ав тор лық атын 
сақ та ған ақын дар кө бейе бас та ды. Со лар дың ішін де гі ең үз ді гі де, 
ха лық ара сын да өлең­жыр ла ры кө бі рек сақ тал ға ны да – Бұ қар 
жы рау.
«Тарихи­тұлғалар»­кітабынан
 
БҰ ҚАР ҚАЛ ҚА МА НҰЛЫ 
Бұ қар Қал қа ма нұлы – қа зақ тың ұлы 
жы ра уы, ХVІІІ ға сыр да жоң ғар бас қын-
шы ла ры на қар сы қа зақ тың азат тық 
со ғы сын бас тау шы сы әрі ұй ым дас ты-
ру шы сы, атақ ты Абы лай хан ның ақыл-
шы сы. Сөй ле ген де кө ме кейі бүл кіл деп, 
ау зы нан тек өлең сөз тө гіл ген дік тен, 
«кө ме кей әу лие» атан ған.
Бұ қар жы рау ту ра лы сақ тал ған мә лі-
мет тер ге қа ра ған да, ол 1668 жы лы Пав-
ло дар об лы сы Ба янау ыл ау да нында туып,
1781 жы лы өз елін де қай тыс бол ған.
Ке зін де Бұ қар Ар ғын ру ының қа быр-
ға лы, бе дел ді би ле рі нің бі рі бо лып, 
өмі рі нің бі раз ша ғын Абы лай хан ның 
ма ңын да өт кі зіп, ел бас қа ру ісі не бел се не қа тыс қан. Ол Абы лай дың 
ақыл шы сы, қа те лі гін тү зеп оты рар да на сы, ел мен хан ды қос қан 
дә не ке рі бо ла ды. Бұ қар жы рау мұ ра ла ры ның ішін де өз за ма нын, 
сол кез де гі та ри хи шын дық ты бей не лей тін тол ғау-жыр лар мен 
ше шен дік-на қыл сөз де рі аз емес.
Бұ қар өлең де рін та қы рып та ры мен маз мұ ны на бай ла ныс ты 
өмір, бір лік, ер лік жә не Абы лай хан ту ра лы деп бө лу ге бо ла ды.
БҰ ҚАР ҚАЛ ҚА МА НҰЛЫ 
(1668–1781)
Жы рау ту ын ды ла ры кө ңіл пер не сін дөп ба сар әсер лі лі гі мен, көз де генін орып тү­
сер өт кір лі гі мен, аз сөз ге көп ма ғы на сый ғыз ған нақ ты лы ғы мен, сұ лу саз ды көр кем­
ді гі мен, асау сер пім ді қу аты мен ерек ше ле не ді.
М.Ма­ғауин

жүктеу/скачать 4,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: