Нұсқа  Қабылданған уақыты

1.3 
март 2000
[2]
 
1.4 
сентябрь 2001
[3]
 
1.4.2. 
июль 2004
[2]
 
1.5 
март 2003
[4]
 
2.0 
июль 2005
[5]
 
2.1 
Заңды түрде қабылданбаған 
[2]
 
2.1.1 
август 2007
[6]
 
2.1.2 
ноябрь 2007
[7]
 
2.2 
февраль 2009
[8]
 
2.3 
май 2010
[9]
 
2.4 beta 2 
март 2011
[10]
 
3.11 –сурет. UML-дың нұсқалары туралы деректер 
UML 1.4.2 нұсқасы халықаралық  
ISO
/
IEC
19501:2005 стандартының негізі болып 
саналады. UML –де қолданылатын негізгі диаграммаларды келесі топтарға бӛліп 
қарастырады (3.12- сурет. Википедия бойынша 2011 жылғы мәлімет): 
Құрылымдық 
диаграммалар 
Structure Diagrams: 
(Ағылшын тілінде) 
Структурные диаграммы: 
(
Орыс тілінде)
Кластар диаграммасы 
Class diagram 
Диаграмма классов 
Компоненттер 
диаграммасы 
Component diagram 
Диаграмма компонентов 
Композит/ құрама 
құрылымдар:
Кооперация диаграммасы 
(UML2.0) немесе келісімді 
үйлестіруші диаграмма
Composite structure diagram:  
Collaboration (UML2.0)
Композитной/составной 
структуры: 
Диаграмма кооперации 
(UML2.0) или диаграмма 
сотрудничества
Таратылған диаграмма
Deployment diagram 
Диаграмма развѐртывания 
Объектілер диаграммасы 
Object diagram 
Диаграмма объектов 
Пакеттер диаграммасы 
Package diagram 
Диаграмма пакетов 
Профильдер диаграммасы 
(UML2.2) 
Profile diagram (UML2.2) 
Диаграмма профилей 
(UML2.2) 
Ӛзгеру диаграммалары 
Behavior Diagrams:
Диаграммы поведения:
Қызмет диаграммасы 
Activity diagram 
Диаграмма деятельности 
Күй ауысу диаграммасы 
State Machine diagram 
Диаграмма состояний 
Прецеденттер
диаграммасы 
Use case diagram 
Диаграмма прецедентов (вар-
тов) 

Ӛзара 
әрекеттесу 
диаграммасы: 
-
 
Коммуникация 
диаграммасы (UML2.0) / 
кооперация диаграммасы 
(UML1.x) 
-
Ӛзара әрекеттесуді шолу 
диаграммасы (UML2.0) 
-
Реттілік  диаграммасы
-
Синхронизация
диаграммасы (UML2.0)
Interaction Diagrams: 
-
 
Communication diagram 
(UML2.0) / Collaboration 
(UML1.x) 
-
Interaction overview 
diagram (UML2.0) 
-
 
Sequence diagram 
-
Timing diagram (UML2.0)
Диаграммы взаимодействия:
-
 
Диаграмма коммуникации 
(UML2.0) / Диаграмма 
кооперации (UML1.x) 
-
Диаграмма обзора 
взаимодействия (UML2.0) 
-
 
Диаграмма 
последовательности 
-
Диаграмма синхронизации 
(UML2.0)
3.12- сурет. UML –де қолданылатын негізгі диаграммалар 
Мысалы, UML 2.3 нұсқасында қолданылатын диаграммалар «құрылымын» UML- 
дегі «класстар диаграммасын» (class diagram) пайдаланып келесі түрде кӛрсетуге болады 
(3.13 - сурет). 
Варианттар диаграммасы – бұл ұғымды Ивар Якобсон енгізген. Бұл варианттар 
диаграммасы жүйенің қандайда болмасын сыртқы әрекетіне жауап беруі. Әдетте, варианттар 
диаграммасы жүйе мен қолданушы арасындағы қатынасты сипаттайды. Программалық 
жабдықты жобалауда варианттар диаграммасы қолданушының қандай функцияларды 
орындау керектігін анықтау үшін жасалады. Мұнда байланыстың екі түрі қолданылады: 
USES (қолдану), EXTENDS (кеңейту) 
CASE құралдар варианттар диаграммасында детализацияны әр түрлі деңгейде 
қолданады. Мысалы: Якобсон он адам бір жыл жасайтын жобалардағы варианттар саны 20-
дан аспау керек деп есептейді. 

 
3.13- сурет. Диаграммалар құрылымы 
 
Класстар диаграммасы – жүйедегі класстардың статикалық құрылымын модельдеу 
үшін және класстар арасындағы байланысты кӛрсету үшін жасалады.
Класстар диаграммасы объектіге бағдарланған ұстанымдағы негізгі диаграмма болып 
табылады. Класстар диаграммасының қызметі: жүйедегі объектілердің типін анықтау және 
олардың арасындағы байланысты кӛрсету болып келеді. Байланыстың статикалық екі түрі 
қолданылады: ассосация және подтиптер (тума типтер). 
Бұлардан басқа класстар диаграммасының элементтеріне атрибуттар, операциялар және 
объектілер арасындағы шектеулер жатады. Класстар диаграммасын жобалаудан бұрын, ол 
диаграмманың қандай мақсатта қолданылатынын анықтап алу керек.
Класстар диаграммасын жобалаушы үш түрлі мақсатта қолдануы мүмкін: 
-
концептуалдық аспект
– мұнда класстар даграммасы зерттелетін пәндік облыстағы 
негізі ұғымдарды анықтайды. Бұл ұғымдар болашақта құрылатын класстарға сәйкес 
болу керек, бірақ іс жүзінде ол барлық уақытта бірдей орындалмайды. Сондықтан 
концептуалдық модель болашақ ақпараттық жүйемен әлсіз байланыста болады және 
ол программалау тіліне тәуелсіз болады;
-
спецификациялық аспект
– мұнда құрылатын диаграмма ақпараттық жүйенің 
(программалық жабдықтың) интерфейсі деңгейінде жасалады. Класстың ӛзінің ішкі 
құрылымы қарасытырылмайды; 
-
жүзеге асыру аспектісі (реализация)
– мұнда класстар диаграммасы ақпараттық 
жүйеге (программалық жабдыққа) қатысатын класстарды ішкі құрылымдарымен қоса 
анықтайды. Бұл аспекті программистер үшін негізгі диаграмма болып табылады. 

жүктеу/скачать 2,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: