траектория қозғалыстағы дененің қалдырған ізі үй жануарлары

112
Оқулық картасы
№
Тақырыбы
Тірек 
сөздер 
Мақсатты 
ұстаным
Нені үйренуі 
қажет?
1
Зерттеу 
кезеңдері
Зерттеу,
зерттеуші,
бақылау, 
тәжірибе
Нені бақылауға 
болатынын түсі-
неді. Бақылау 
жүргізеді.
Айналаны байқау, 
болжау, заттар 
мен құбылыстар-
ды сипаттауға 
үйренеді. 
Зерттеуші болуға 
дайындалады. Зерт-
теу үшін бақылау мен 
тәжірибе керектігін 
түсінеді.
2
Табиғатты 
танып-білу 
әдістері
Бақылау 
жүргізу,
тәжірибе 
жасау
Табиғатты танып-
білудің жолда-
ры: бақылау мен 
тәжірибе жүргізу. 
Қоршаған әлем 
құбылыстарын бақы-
лауды үйренеді. 
Тәжірибе жасаудың 
жолдарын үлкендер-
мен бірге анықтайты-
нын біледі.
3
Өсімдік-
тердің 
негізгі
бөліктері
Ағаш,
бұта,
шөптесін 
өсімдік,
жанды 
табиғат, 
жансыз 
табиғат
Өсімдік түрлері-
мен танысады.
Жанды және жансыз 
табиғатты ажырата-
ды, өсімдіктердің 
тобын ажыратуға 
үйренеді.
4 Өсімдік-
тердің 
тіршілігіне 
қажетті 
жағдайлар
Су,
ауа,
топырақ,
жарық,
жылу
Өсімдіктерге қа-
жетті жағдайлар-
мен таныстыру.
Айналадағы өсімдік-
тердің өсуіне қажет
жағдайларды анық-
тайды. Бақылау ар-
қылы көз жеткізеді. 
5
Жабайы 
және мәде-
ни өсімдік-
терге күтім 
жасау
Мәдени 
өсімдік,
жабайы 
өсімдік,
тыңайтқыш,
арамшөп 
Жабайы және мә-
дени өсімдіктерді 
ажырату. Адам 
үшін өсімдіктің 
маңыздылығын 
түсіну. 
Мәдени өсімдіктер-
ге күтім жасаудың 
қажеттілігін түсінеді. 
Мәдени өсімдіктердің 
қажеттілігін 
нақтылайды.
6
Жануарлар 
мен өсімдік-
терді са-
лыстыру
Жануарлар, 
қоректену, 
көбею
Тірі ағза туралы 
білімін кеңейту. 
Өсімдіктер мен 
жануарлардың 
ұқсастығы мен 
айырмашылығын 
ұғындыру.
Жануарлардың 
тіршілік ортасымен 
танысады. Өсімдік пен 
жануардың сыртқы 
келбеті, қоректенуі, 
өсуі, қозғалуын 
салыстырады.

113
7
Жабайы 
және үй 
жануарла-
рының айыр-
машылығы
Жабайы 
жануарлар,
үй жануар-
лары, 
төрт түлік 
мал, төл
Жабайы жануар- 
лар мен үй 
жануарларын 
ажырату. Үй 
жануарларының 
күтімі мен пайда-
сын білу. 
Адамның қандай 
жануарларға күтім 
жасайтынын біледі. 
Адамдардың мал 
өнімдерін пайдалану 
үшін, үй жануарларын 
асырайтынына көз 
жеткізеді. 
8
Жануарлар-
дың жыл 
мезгіліне 
бейімделуі
Жыл мез-
гілі, жыл 
құстары, 
бейімделу
Жыл мезгілдеріне 
қарай жануар-
лардың бейімде-
луімен таныстыру.
Жыл құстары мен 
қыстап қалатын 
құстарды ажыратады. 
Жануарлардың қысқы 
тіршілікке бейімделу 
себебін анықтайды.
9
Адамның 
дене мүше-
лері
Бас, мойын, 
қол, кеуде, 
іш, арқа, 
аяқ
Адамның сыртқы 
дене мүше-
лерімен 
таныстыру. 
Адамның сыртқы
дене құрылысының
атауын; бас, қол, аяқ 
бөліктерін; көз, дене 
мүшелерінің тазалық 
гигиенасын біледі. 
10
Адамның 
дене мү-
шелерінің 
қызметі 
Қозғалу, 
бұрылу, 
иілу, бүгілу, 
икемді, епті
Адамның дене 
мүшелерінің 
қызметімен 
таныстыру.
Адамның сыртқы 
дене мүшелерінің
қызметін, олардың 
қозғалыс үшін маңыз-
ды екенін білу керек.
11
Адам 
өмірінің 
кезеңдері
Сәбилік 
кезең, 
балалық 
шақ, 
жастық 
шақ,
кемелдену 
кезеңі, 
қарттық 
шақ 
Адам өмірінің 
кезеңдерімен 
таныстыру.
Адамның өсу кезең-
дерін, бір-бірімен 
байланысы мен 
айырмашылықтарын, 
әр кезеңнің қажет-
тіліктерін біледі.
12
Дұрыс 
тамақтану
Пайдалы 
тағам, 
дәрумен 
Адамның өсуі 
мен дамуына 
тамақтанудың 
қажет екенін 
түсіндіру. 
Адамның өсуі үшін 
тағамның қажет 
екенін, оның ағзаға 
пайдалы, зиянды 
түрлерінің бар екенін 
біледі, дәрумен түр-
лері мен оның қажет-
тіліктерін ажыратуға 
үйренеді, өзінің ас 
мәзірін құрастырады. 

114
13
Демалудың
пайдасы
Демалу, 
ұйқы, күн 
тәртібі
Адамның дұрыс 
өсуі мен дамуы 
үшін демалыстың 
маңыздылығын 
түсіндіру.
Демалыс пен ұйқының 
ағза үшін пайдасын 
түсінеді, демалыс 
түрлерімен танысады, 
демалысты ұйым- 
дастыру жолдарын 
біледі.
14
Түрлі де-
нелердің 
қозғалуы
Қозғалыс,
орын ауыс- 
тыру, күш
Қозғалыстың не 
екенін;
денелердің қалай 
қозғалатынын ұғын-
дыру.
Қандай денелер 
қозғалатынын білетін 
болады.
15
Қозғалыс 
траекто- 
риясы
Қозғалыс 
траектория-
сы, түзу із, 
қисық із
Қозғалыс траекто-
риясымен;
траектория 
түрлерімен 
таныстыру.
Траекторияның түр-
лерін, траекторияның 
не екенін білетін 
болады.
16
Қозғалыстың 
маңызы
Қозғалыс,
қимыл, 
уақыт
Қозғалыстың адам 
өміріндегі маңыз-
дылығын түсіндіру.
Адамның өмірінде 
қозғалыстың маңызды 
екендігін түсінеді.
17
Ғарыш 
әлемі
Ғарыш, 
ғаламшар, 
жұлдыз, 
астрономия
Ғарыш әлемімен 
таныстыру;
астрономияның 
нені зерттейтінін 
түсіндіру.
Ғарыш, ғаламшар,
жұлдыз туралы 
біледі.
18
Адамдардың 
ғарышты 
зерттеуі
Астрономия, 
астроном
Ғарышты қалай 
зерттейтінін 
түсіндіру.
Ғарыш әлемін зерттей-
тін ғылым 
– 
астрономия 
мен ғалым- 
астроном туралы 
біледі. Ғарышты 
зерттеген ежелгі 
құрылғылармен 
танысады.
19
Қазіргі 
ғарыштық
зерттеулер
Обсервато-
рия, теле-
скоп,
Ғарышты зерттейтін 
құралдармен және 
ұшатын аппараттар-
мен таныстыру.
Қазіргі кездегі ғарыш 
әлемін зерттеу үшін
пайдаланатын құрал-
дар, аппараттармен
танысады. Обсерва-
тория ғарыш әлемін
зерттейтін орталық 
екенін түсінеді.

115
20 Жер ғалам-
шарының 
көрінісі
Жер, 
глобус
Жер пішінінің неге 
ұқсайтынын түсін-
діру;
Жердің кішірей-
тілген үлгісімен 
таныстыру.
Жер ғаламшар 
екенін,оның пішіні шар 
тәрізді екенін, кішірей-
тілген бейнесінің үлгі 
екенін білу керек. Гло-
бустағы түстердің нені 
көрсететінін біледі.
21
Уақыттың 
адам өмірін-
дегі маңызы
Уақыт, 
уақыт 
өлшемі
Адам өмірінде 
уақыттың қандай 
маңызы бар екенін 
түсіндіру.
Уақыт өлшемі мен 
құралын, уақытты 
тиімді пайдалану 
қажеттілігін түсіну, өз 
уақытын тиімді пайда-
лану жолдарын және 
күн тәртібін құрастыра 
білу керек.
22 Уақытты 
анықтайтын 
құралдар
Уақытты 
анықтау 
құралдары
Уақытты анықтай-
тын құралдармен
таныстыру.
Уақыт құрылғылары-
ның қажеттілігін түсі-
неді. Әр заманның 
уақыт құралдарымен 
танысып, салыстырып, 
ажырата біледі.
23 Жылыту 
құрылғысы
Жылу,
жылыту 
құрылғысы
Үйді жылыту 
құралдарымен
таныстыру.
Жылыту құралдарын 
не үшін қолданатыны 
туралы біледі.
24 Электр энер-
гиясының 
маңызы
Электр,
электр көзі,
батарея,
электр 
желісі
Электр энергия-
сының көздерімен 
таныстыру;
электрдің не үшін 
қажет екенін ұғын-
дыру.
Тұрмыстық құралдар-
дың жұмыс істеуі үшін 
электр қуатының қа-
жеттілігі туралы біледі.
25 Магниттің 
қасиеті
Магнит,
магниттің 
қасиеті,
тартылу,
тебілу,
магниттің 
екі жағы
Магниттің қасиет-
терімен таныстыру; 
магниттілік қасиет-
ке ие денелерді 
зерттеу.
Магнит қандай заттар-
ды тартатыны туралы 
біледі.
26 Жарық пен 
қараңғы
Жарық, 
қараңғы,
түн, күндіз, 
сәуле
Жарық пен қа-
раңғының не екенін 
ұғындыру;
жарық пен 
қараңғының 
айырмашылықта-
рын салыстырту.
Жарықта айналадағы 
денелердің жақсы 
көрінетінін біледі.

116
27 Табиғи 
жарық 
көздері
Жарық көзі,
табиғи жа-
рық көзі
Табиғи жарық көз-
дерімен 
таныстыру.
Тіршілік үшін табиғи жа-
рық көзінің қажеттілігін 
біледі.
28 Жасанды 
жарық 
көздері
Жасанды 
жарық көзі
Жасанды жарық 
көздерінің қажет-
тілігі туралы түсін-
діру.
Жасанды жарық 
көзінің қажеттілігін 
біледі.
29 Жасан-
ды жарық 
көздерінің 
қажеттілігі
Жарықтан-
дыру,
белсенді 
тіршілік ету,
қолайлы 
өмір сүру
Жарықтың 
қажеттілігін 
анықтау.
Тіршілік иелерінің 
барлығына жарықтың 
қажеттілігін білетін 
болады.
30 Қараңғы-
лықтың 
қажеттілігі
Қараңғы,
көлеңке,
қараңғылық
Қараңғының 
қажеттілігін 
түсіндіру.
Қараңғылықтың адам 
өмірі үшін маңызды 
екендігін біледі.
31
Табиғи 
дыбыс 
көздері
Табиғи 
дыбыс көзі
Табиғи дыбыстар 
туралы түсіндіру;
табиғи дыбыс көз-
дерімен 
таныстыру.
Айналамыздағы 
дыбыс көздері 
туралы біледі.
32 Жасанды 
дыбыс 
көздері 
Жасанды 
дыбыс көзі, 
дыбыс
Жасанды 
дыбыстар туралы 
түсіндіру;
жасанды дыбыс 
көздерімен 
таныстыру.
Қандай заттар дыбыс 
шығаратыны туралы
біледі.
33 Дыбыстың 
таралуы
Ауа, дыбыс, 
толқын
Дыбыстың қалай 
таралатынын 
ұғындыру.
Дыбыс көзінен 
дыбыстың қалай 
таралатынына 
көз жеткізеді.

ымбатты оушы!
Міне, оу жылы да аяталды. Жыл бойы
«Жаратылыстану» пәнін оып, кәптеген ызыты
апарат алды. Зерттеу жмыстарын орындау жол-
дарын білді. Осы пәнні ерекшеліктерімен танысты.
Жадырап жаз келді. Алдыда сені ызыа
толы демалыс ктіп тр. Жинатаан біліміді әзіді 
оршаан ортада пайдалануа ммкіндігі бар. 
Ендеше…
Табиатты 
жааша тану 
ммкіндігін 
пайдалан.
лкендермен бірге 
жаратылысты жаа 
сырын аш.
Жаалы 
ашуды жаа 
ммкіндігін 
пайдалан.
­ауіпсіздік 
шараларын 
мытпа.
Достарымен 
бірге жаа 
тәжірибелер 
жаса.
Жаратылысты 
танып йрен.

118

жүктеу/скачать 59,5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: