Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары
Z harfinin kaldırıldıktan sonra 20 harf kalmış ve Z
жүктеу/скачать 4,15 Mb. Pdf көрінісі
|
| Z
harfinin kaldırıldıktan sonra 20 harf kalmış ve Z harfi sonra tekrar ilave edilmişti. Aynı dönemde Y ve G harfleri dâhil edilerek harf sayısı 23 olmuş; J harfi ise XVI. yüzyılda ilave edilmiştir. Eski kaynaklara göre, Latin alfabesinde yazıldığı gibi okunan 24 harf vardı (Lempel’1966: 9).Çağdaş kaynaklara göre, Latin alfabesinde 25 harf mevcuttur (Gonçarova,1999:65 ). Görüldüğü gibi, Latin alfabesi tarihi ile ilgili karmaşık ve bir biri ile çelişen bilgiler yer almaktadır. Ch. King, “bütün dünyanın, er ya da geç Roma yazı sistemine geçeceğini öngörmüştü. Bu uzun ve devamlılığı olan süreci, Romanlaştırma olarak adlandırır. Çin gazete okuyucularının da gazetelerini Latin harfleriyle okuyacağı bir gün olur”(1977:40). Latin alfabesinin kökleri, tarih ve kültür açısından değerlendirilirse, yabancı olmadığı için teselli edebilir. Latin alfabesinin köklerinin Etrüsk, Kadim Yunan veya Fenike alfabelerine dayandığı düşünülebilir. Etrüsk, Latin ve Yunan alfabelerini karşılaştırdığınızda, yüzeysel olarak dahi birbirlerine benzemektedirler(Campbell, 1997:106,107). Etrüsk alfabesini Orhun işaretleri ile karşılaştırdığınızda nerdeyse aynı alfabe olduğu izlenimi bırakır. Böylece 303 halkların tarihî iletişiminin sonucunda, alfabelerin “karışımı”, “ödünçlenmesi” ve yeniden adlandırılması süreçleri yer alır. Latin alfabelerinde aynı harf farklı fonemler için kullanılmaya, ihtiyaca göre harflerin üzerine, altına veya yanına yeni işaretler eklenerek muhtelif Latin alfabeleri ortaya çıkmaya başlar. Demek ki, aynı uygulamadan her zaman yararlanılabilinir. Alfabelerin karışımı, tekrar gözden geçirilmesi gereken dillerin sınıflandırılmasını da oldukça etkilemiştir. Kiril alfabesinin kökleri ile ilgili de aynı tezler yürütülebilir. “Kökleri İskit kabilelerinin karanlık geçmişinde saklı olan Slav halkları, kadim zamanlarda Run alfabesine benzer bir yazı kullanıyorlardı. Run alfabesi gibi sesçil alfabe olarak kullanılmayan bu yazı, yine de o derece kabul görmüştür ki; Hıristiyan misyonerler Slav halkını Hıristiyan din kitaplarıyla tanıştırabilmek için bu yazıyı kullanmak zorunda kalmışlardır” (Faulmann 2001, 183). Kiril alfabesinin adı bile tartışma konusu olmaya devam ediyor. Asıl adı Konstantin olan Kiril, bu ismini vefatından üç gün önce, Aziz Kiril günü alır. Kiril alfabesinin kaynağı nedir? Kiril ve Metodiy kardeşlerin hikâyesi nasıl ortaya çıkmıştır? Rusya’da tarih yazıcılığının getirdiği karmaşıklıkların neticesinde, pek çok hatta sayısız cilt eserin arasında bu konuları araştırmak kolay değildir. Kadim dönemlerde “Slav” ve “Rus” kavramlarının bile eşanlamlı olmadığı, dolayısıyla kavram karışıklıklarının olması da kaçınılmazdır. A.A.Şahmatov’un öne sürdüğü “Dil tarihi-millet tarihi” kuramından yola çıkarak, dil araştırmalarının her boyutunda önce tarihî olgular bir bütünlük içerisinde dikkate alınmalıdır. Meselâ, ünlü Rus tarihçi N.M.Karamzin’e göre, “Piskoposlar XI. yüzyılda Metodiy’yi dalalet ile suçlamış, Slav yazılarının ise Gothlar’a ait olduğunu ilan etmişlerdi” (1989:64). Gothic olarak adlandırılan alfabe, Kiril alfabesinden daha eskidir.Gothic alfabesinin, dikkatli bakıldığında Kiril ve Latin alfabelerinin karışımı olduğu görülür. 25 harften oluşan Gothic alfabesinde (Campbell, 1977:62) жүктеу/скачать 4,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|