162
дiң әлеуметтiк мәселелерi, ел билеген әкiм дердiң
озбырлық әрекеттерi шебер бейнеленедi.
Бұл кезеңде басқа да дарынды ақын-компози-
торлардың та лант ты шоғыры өмiр сүрiп, еңбек еттi,
шығармашылықпен айналысты.
6. дәулескер күйшiлер.
Қазақтың музыка өне рiн
нотаға түсiру ХIХ ғасырдың аяқ кезiнде ғана бастал-
ды. Оған дейiнгi қыруар мол музыка лық мұрамыздың
бiрқатары,
өкiнiшке қарай, зама нымызға жетпедi.
Қазақтың аса ұлы күйшiсi, күй атасы
Құр ман ғ а-
зы Сағырбай ұлы
(1823–1889) Бөкей Ордасының Жи-
делi деген жерiнде дүниеге келген. Бала ке зiнен-ақ
музыкалық дары ны бар екенiн танытты, өз бетiнше
алуан түр лi күйлердi тартып үйрендi. Бо ла шақ дә у-
ле скер күйшiнiң жастық шағы жоқ шы лықтың зар-
дабын тартып, ел аралаумен өттi. Сон дық тан да ол
өзiнiң күйле рiнде қарапа й ым адамдардың өмiрiн,
тұр мыс-тiр шi лiгiн сурет тедi, қайы ры м сыз байлар-
дың қылығын әшке реледi. Құр ман ғазы қазақ күй-
ле рiн шебер орындаумен қатар, домбы рада орыс тың
«Коро бейники» («Қыдырма сауда гер лер»), «Светит
ме сяц» («Айдың сүттей жарығы») деген әндерiн де
құйқылжыта орындады. Бiз дiң за манымызға оның
сазгерлiк ту ындылары – 60-қа жу ық ғажайып, көр кем
де асқақ сезiмге толы күй лерi жеттi. Оның «Адай»,
«Балбырауын», «Сарыарқа», «Ақсақ ки iк», «Түр меден
қаш қан», «Ертең кетем», «Кiсен ашқан», «Қай ран
шешем» сияқты күйлерi – халық сүйiп тың дайтын та-
маша ту ындылар. Құр ман ғазы ның күйлерi халқы мыз-
дың мәдени дамуына қо мақты үлес болып қо сылды.
Талантты және халық арасына кеңiнен танымал,
аса көрнектi композиторлардың бiрi –
Достарыңызбен бөлісу: