Кыргыз республикасынын билим бepyy жана илим
Болочок юристтердин математикалык даярдыктарын кесипке багытталган тапшырмалар
жүктеу/скачать 469,88 Kb. Pdf көрінісі
|
1484375650 avtoreferat (1)
| Болочок юристтердин математикалык даярдыктарын кесипке багытталган тапшырмалар
аркылуу өркүндөтүү
Бүтүндүүлүк жана кесипке багыттоо принцибинде кесиптик ишмердүүлүгүнүн маңызы тууралуу туура элестетүүгө шарт түзүлөт. Иерархиялуулук принцибинин колдонушун карайлы: А 1 көптүгүнө КР ККнын 166 «Алдамчылык» статьясынын цифраларынан, А 2 көптүгү статьянын аталышындагы тамгалардан турсун, ушул эле сыяктуу В 1 көптүгүнө КР ККнын 168 «Каракчылык» статьясынын цифраларынан, В 2 көптүгү статьянын аталышындагы тамгалардан турсун. Көптүктөрдүн катыштарын жазгыла: а) А
1 U В 1 г) А
1 ∩ А
2
б) А 1 ∩В 1 д)В
1 U В 2 в) А
1 U А 2 е) В
1 ∩В 2 Структуралуулукпринцибисистеманын элементтеринин ортосунда, ошондой эле ушул системаларга камтылган системалардын элементтеринин арасындагы көп кырдуу байланыштарды чагылдырууга багыт берет. Эгерде кесиптик багытталган тапшырмалардын бүткүл жыйнагын КБТij, мында i – ушул тапшырма кире турган окуу темасынын номери, ал эми j – ушул темадагы тапшырманын номери болгон удаалаштык түрүндө элестетсек, анда кесиптик багытталган тапшырмалардын бүткүл жыйнагын төмөнкү матрица түрүндө берсе болот:
КБТ 11 , КБТ
12 ,... , КБТ 1k
21 , КБТ
22 ,... , КБТ 2k
КБТ n1 , КБТ n2 ,... , КБТ nm
мазмундун темалар боюнча көп кырдуулугун чагылдырып турат, ал эми «вертикалдык» байланыштар ушул мазмундун идеялык байытылышынын мүмкүндүгүн, анын математика курсунун башка темаларынын материалдарын өздөштүрүү учурундагы өнүгүшүн мүнөздөйт. Үзгүлтүксүздүк принциби, ал кубулуштарды жана процесстерди алардын өнүгүү системасында кароону божомолдойт, шарттуу белгилөөлөрдө мындай чынжыр мисалга, төмөнкүдөй берилиши мүмкүн: КБТ
il – КБТ
jm - ... - КБТ kn , мында: k – математикалык даярдыктын окуу темаларынын номерлери, ал эми l, m,…n – тиешелүү окуу темаларынын кесипке багытталган тапшырмалардагы ишмердүүлүктөрдө аракетте болгон номерлер. Болочок юристтер үчүн математика курсуна карата кесипке багытталган тапшырмалар системасын түзүүдө кесиптик маанилүү мазмунду баскычтар менен кароо принцибин эске алуу дагы маанилүү.
Иштелип чыккан моделдин болочок юристтердин математикалык даярдыктарын өркүндөтүүнүн моделин окутуу процессинде ишке ашыруунун педагогикалык шарттары төмөндөгүлөр: 15
- болочок юристтердин математикалык билимдерин өркүндөтүү менен чыгармачыл активдүүлүккө, окуп таанып-билүү ишмердүүлүгүнүн өз алдынчалыгына жана кесиптик ишмердүүлүккө даярдыктарын камсыз кылуучу кесипке багыталган тапшырмалар; -
математикалык жана юридикалык билимдерди илимий негизде байланыштыруу; -
Жыйынтыгында кесиптик билимдер менен өз ара байланышта болгон илимий негизделген математикалык билимдерөркүндөтүлөт.
Кесипке багытталган тапшырмалардын көп түрдүүлүгүн төмөнкү ыкма менен типтештирүүгө болот:юридикалык терминдер, белгилөөлөр ж.б.у.с. колдонулган тапшырмалар;маанилеринде юридикалык мазмунду түшүндүрүп турган тапшырмалар ж.б. Графтар методуна мисал: Баңгизаттар менен күрөшүүчү топко Н шаарында бир нече кылмыштуу топтор баңги таратып жаткандыгы жөнүндө маалымат келип түштү. Ар бир топтун өзүнүн ичинде таратуучу, сатып алуучу ж.б. бар. Булардын бардыгын жок кылуу үчүн баңги менен күрөшүүчү топ атайын даярдыкта операция өткөргөн. Көптөгөн кишилер кармалган. Тергөө иштеринде алар күнөөлөрүн моюнга алган эмес, жана бири-бири менен тааныш эмеспиз дешкен.Бирок алынган оперативдик маалыматтардан Курманов - Андашовдон, Темиров - Ильясовдон, Узакбаев - Зайнидиновдон, Мамытов - Темировдон, Осмонов Зайнидиновго жана Андашовго, Ильясов - Базаровго, ал эми Сарыбаев - Ильясовго, Осмонов - Пазыловдон, Темиров - Нураковго, Базаров - Латиповго товар бергени белгилүү болгон. Аныктагыла: а) Канча кылмыштуу топтордун мүчөсү кармалган? б) Бул кылмыштуу топтордун мүчөлөрүнүн аттары? в) Топто ким кандай ролду аткарган (сатуучу, чоң сатып алуучу, майда сатуучулар); г) бул кылмыш иши КР ЖК кайсы статьясына жатат? д) Атайын уюшулган топтун мүчөлөрү экендиги соттун чечимине таасир этеби? Чыгаруу: 1)
Төмөндөгүдөй белгилөөлөрдү жүргүзөлү: «К» - Курманов, «А» - Андашов, «Т» - Темиров, «И» - Илясов, «У» - Узакбаев, «З» - Зайнидинов, «М» - Мамытов, «О» - Осмонов, «Б» - Базаров, «С» - Сарыбаев, «П» - Пазылов, «Н» - Нураков, «Л»-Латипов. 2)
бириктиребиз: «X сатат Уке». «кармалган Курманов Андашовдон товар алган», б.а. «Андашов Курмановго саткан» -«А»дан «К»ны көздөй жебе жүргүзөбүз ж.б.у.с. 3) Тургузулган графтан эки кылмышкер болгонун көрүүгө болот. Бул графтын булагы болуп «П» жана «С»чокулары эсептелинет, башкача
16
айтканда -Пазылов жана Сарыбаев «жабдып туруучулар» болушчу. Бул чокулардын уландысы «К», «У» (биринчи граф) жана «Н», «Л» (экинчи граф) чокулары. Башкача айтканда - Курманов, Узакбаев, Нураков, Латипов таратуучулар. Графты кароо менен ар бир топтон экиден чоң сатып алуучу болгон:1. звено - Осмонов жана Ильясов; 2. звено - Андашов, Зайнидинов, Темиров, Базаров.
4) юридикалык жактан маселени чечели: көрсөтүлгөн кылмыш иш КР ЖК 247-статьясынын 2-бөлүгүнө жана 231-статьясына туура келет. Бул кылмышка бир канча кишилер катышкандыктан, сотто өзгөчө каралат.
«Көптүктөр» темасын өтүүдө Эйлердин айланалары. Мисал:Террористтик актыдан кийин тергөөчүгө 800 киши сурак берген. 40 киши бир көрсөтмөберсе, 250 киши экинчи көрсөтмөнүберишкен, 180 киши эки көрсөтмөнүтең беришкен. Суралган кишилердин ичинен канча киши эч кандай көрсөтмө берген жок? Чыгаруу: 250+180+40+х=800 . Жооп: 330 киши.
Математика курсун окутууда төмөндөгү максаттарды коюу: биринчи курстардын орто мектептен алган билимдериндеги жетишпеген жактарын жоюу; математикалык даярдыктарын өркүндөтүү.
Окуу планынын жана жумушчу программалардын структурасын өркүндөтүү, окуу курстарынын мазмунун жакшыртуу, программа боюнча толуктугун камсыз кылуу, ар кандай активдүү методдорду колдонуу окуу- тарбия процессинин бүтүндүгүн камсыз кыла тургандыгы эксперименттин жүрүшүндө аныкталды.
|