дың бірқатар белгілері көрсетілген.
431
Секция
«
Социология
и
политология
»
ды, психологиялық жайсыздық, дағдарыс жағдайы барлық отбасы
мүшелерінде немесе оның жекелеген мүшелерінде азая бастайды.
Осы орайда, отбаслық кеңес беру орталығы ашу жəне оны дамыту
- қазіргі қоғамға қажетті шара.
Аннотация
Сегодня очень сложно сохранить семью. Развод - очень важная
социальная проблема, требующая соответствующих профилакти-
ческих мер. Когда молодые люди женятся, они часто принимают
поспешные решения. Причин тому множество: чужое мнение, дав-
ление со стороны родственников, социальные и моральные догмы,
незапланированная беременность. Брак, заключенный в таких об-
стоятельствах, редко спасает семью от кризиса в первые месяцы
или даже годы. Если психолог выберет правильные методы рабо-
ты, то семейная система заработает нормально, психологический
дискомфорт, кризис начнет уменьшаться у всех членов семьи или
отдельных членов. В связи с этим открытие и развитие консульта-
ционного центра по семейным вопросам - необходимая мера со-
временного общества.
Abstract
Today it is very diffi
cult to support a family. Divorce is a very
important social problem that requires appropriate preventive measures.
When young people get married, they often make hasty decisions.
There are many reasons for this: someone else’s opinion, pressure
from relatives, social and moral dogmas, an unplanned pregnancy. A
marriage contracted under such circumstances rarely saves a family
from a crisis in the fi rst months or even years. If the psychologist
chooses the right methods of work, then the family system will work
normally, psychological discomfort, the crisis will begin to decrease in
all family members or individual members. In this regard, the opening
and development of a family counseling center is a necessary measure
in modern society.
Көптеген əлеуметтанулық зерттеулерге сəйкес, 40%-дан астам
некелер одақ құру туралы асығыс шешімнің салдарынан бұзылады;
19% - зинақорлықтан; 15% - жыныстық қанағаттанбау салдарынан;
12% - жалпы мүдделер мен өмірге көзқарастардың сəйкес келмеуі-
432
Narxoz Student Research-2021
нен; 7% - жұбайы отбасылық өмірге дайын болмағандықтан, 7% -
маскүнемдіктен. Сонымен, респонденттердің көпшілігінің пікірін-
ше, бұл серіктестің жауапсыз таңдауы жəне некеге дайын болмауы
ажырасудың негізгі себебі болып табылады.
Жас отбасыларда қақтығыстардың келесі себептерін қарасты-
руға болады: сатқындық, қызғаныш; ерлі-зайыптылар мен туыстар
мен достар арасындағы дұрыс емес қатынастар; отбасы мүше-
лерінің мүдделері мен қажеттіліктерінің сəйкес келмеуі; баланың
туылуын күту; ерлі-зайыптыларда кемшіліктердің немесе жағым-
сыз қасиеттердің болуы; тұрғын үй мен отбасын қолдаудың бол-
мауы; өмір проблемаларын шешуде отбасы мүшелері арасындағы
эмоционалды байланыстың жəне ынтымақтастықтың болмауы.
Ажырасу - бұл алдын-алу үшін тиісті шараларды жүзеге асы-
руды қажет ететін өте маңызды əлеуметтік проблема. Моргачева
Н.В. жас отбасылардың ажырасуының алдын алу екі негізгі бағыт
бойынша жүзеге асырылуы мүмкін екендігін көрсетеді: отбасылық
кеңес беру (психологиялық, құқықтық, медициналық-педагогика-
лық консультациялар) жəне жас ата-аналарға арналған курстар
(рөлдік ойындар, тренингтер, əңгімелер жəне т.б.). Бұл іс-шаралар
кешені болашақ ерлі-зайыптыларды бірге өмір сүруге дайындауға
бағытталған [1].
Қазіргі шындықта отбасын сақтау өте қиын. Қазақстан Респу-
бликасында 2019 жылы АХАТ органдары 139,5 мың некені тір-
кеді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 1,2% көп. 2018 жылмен
салыстырғанда тіркелген ажырасулар саны 9,1% артып, 59,8 мың
ажырасуды құрады. Ажырасудың негізгі үлесі, олардың жал-
пы санынан 27,7%ы некеде тұру ұзақтығы 5-9 жылды құрайтын
адамдар тобына келеді. 2-4 жыл некеде тұрып жатқандар ажырасу-
дың 21,7%, неке қиылғаннан кейін – 7,5%, некеге тұрудан бір жыл
ішінде – 4,6% қалыптасты. Некедегі 10 жылдан асқан тұлғалар
арасында ажырасудың жалпы деңгейі 38,5% құрады [2].
Қазіргі əлемде отбасылық дағдарыстар ажырасуға алып келеді.
Ажырасу - бұл əдеттен тыс отбасылық дағдарыс, бірақ бұл басқа
нормативті жəне қалыптан тыс отбасылық дағдарыстардың сал-
дары, олардың бірі ерлі-зайыптылардың некеге дайын болмауы.
В.П.Шейнов бұл факторды ажырасудың негізгі себебі ретінде көр-
сетеді (42%). Дайын болмау ерлі-зайыптылардың дөрекілігінен,
бір-біріне назар аудармауынан, үй шаруасында жəне бала тəрби-