Оқулық 10-сынып 1-бөлім Е. С. Дүйсенханов, С. А. Щеглов, Д. Ханин, А. М. Фазылжанова, А. А. Сейтенова Алматы, 2019
жүктеу/скачать 3,92 Mb. Pdf көрінісі
|
10-сынып 1-бөлім Оқулық Кәсіпкерлік және бизнес негіздері 1-2 тоқсан kz-lite (3) (1) (1)
| Баға – экономикалық
категория ретінде Ба ға — та уар ды немесе қыз мет ті сатып алу туралы шешім қабылдаған кезде назарға алы- натын ең маңызды фактор лар дың бірі. Сонымен, ба ға дегеніміз не, оны та уар ға қалай дұрыс ор- нату қажет және бұл шешім немен байланысты болады? Осы сұ рақ тарға жауап беру үшін та уар дың немесе қыз мет тің құны қалай анықталытынын қа рас ты рып көрейік. Жалпы мағынада ба ға қандай да бір та уар мен қыз мет терді өндіру мен сатуға арналған шы ғын дармен және сатушының өнерімен айқындалады. Айталық, сіз сүт өндіресіз. Мұндай жағ дай да өндіріске жұмсалатын шы ғын- дарға: сиырларды сатып алу және ұстау (о лар- дың азығы, емі, тұрағы және т.б.), жаб дық тарды сатып алу және орнату, ферма қыз мет кер ле рі нің жалақысы, мемлекеттік салықтар, шөлмектерге сүтті құю, осы шөлмек терді сатып алу, барлық көлік шы ғын дары (бензин, машиналар, көлік жүр- гізушілері), ферма да ғы және зауыттағы электр қуаты, содан кейін қап тал ған сүтті дүкен дер ге жеткізу, оның жарнамасы, қаптаманың дизайны және т.б. жатады. О сы ның бәрі сүттің 1 литрі- не ба ға ны орнату кезінде ескерілуі тиіс, өйткені ба ға белгілеу дің басты ережесі — өнім ба ға сы оны өндіру шы ғын дарынан қымбат болуы тиіс, әйтпесе биз нес шы ғын мен жұ мыс істей тін бола ды. Та уар дың немесе қыз мет тің құнын анықтау үшін бірнеше тәсіл бар. Бастапқыда тағы да өзімізді 40 жыл бұрынғы Кеңес О да ғы н елестетіп көрейік. Кеңес О да ғы ның барлық идео ло гия- сы ның негізінде коммунизм — әлеу мет тік тепе- теңдікке (бай және кедей жоқ) және қоғам дық меншікке (жеке меншік жоқ, биз нес иелері жоқ және соның салдарынан жұ мыс істей тін дер дің барлығы ортақ игілікке жұ мыс істейді) негізделген қоғам дық және эко но мика лық құрылыс жатты. Коммунизм идея ла ры тарихи түрде марксизммен — неміс фи- лософтары және экономистері Карл Маркс (1818-1883 жж.) және Фридрих Энгельс (1820- 1895 жж.) жасаған ілімімен тығыз байланысты болды. О лар дың көзқарастары еңбек құнының теория сы ның пайда болуына жүктеу/скачать 3,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|