Оқулық Алматы, 013 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»



Pdf көрінісі
бет111/146
Дата27.01.2022
өлшемі4,14 Mb.
#129990
түріОқулық
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   146
Байланысты:
burunbetova genetika neg

184
23-кесте
 
Шағын іріктеменің көрсеткіштерін есептеу үшін көмекші кесте
х
х-х 
(арифмети-
калық орта)
(
х-х
 арифмети-
калық орта)
2
х-(арифметикалық
орта)=16243/7=
=2320,4 см
3
;
σ=√251733,72/7-1=
=204,83
 
см
3
;
Сv=204,83/2320,4х
x100%=8,83%;
s
x
=σ/√n-1=204,83/√7-
-1=83,6 см
3
.
2101
-219,4
48 136,36
2640
+319,6
102 144,16
2500
+179,6
32 256,16
2295
-25,4
654,16
2402
+81,6
6 658,56
2100
-220,4
48 756,16
2205
-115,4
13 317,16

х
=16243
∑(
х-х
(арифмети-
калық орта)) = 0
∑(
х-х
-(арифмети-
калық 
орта))
2
= 251 733,72
Əрбір нұсқаның (
х
)
 
арифметикалық ортадан (х(арифметикалық 
орта)) ауытқуы (
x

x
· (
арифметикалық орта
))
 
екінші бағанаға 
жазылады. Есептеу жұмысының дұрыс жүргізілгенін тексеру 
үшін ауытқулардың қосындысын табады, ол нөлге тең болуы ке-
рек: (
x

x
· (
арифметикалық орта
)) = 0. Ауытқу квадраттарының 
қосындысы зерттеліп отырған белгінің өзгергіштік көрсеткіштерін 
анықтау үшін қажет.
Мысалы, компьютер арқылы есептесек, онда 
x
· (
арифметикалық орта
)) = 2320,43 см
2
,
σ = 204,83 cм
3
,
Сv
= 8,83% жəне 
x
· (
арифметикалық орта
) = 83,6 см
2
 болар еді.
Дəл 12-кестеде берілген нəтиже алынды.
Келесі түйінді сөздер мен ұғымдардың мағынасын ашыңыз:
 
өзгергіштік, комбинативтік өзгергіштік, мутациялық өзгергіштік
модификациялық өзгергіштік, мутация, мутагендер, гендік мутация
геном, полиплоидия, анеуплоидия, гетероплоидия, триплоидтар, 
тетраплоидтар, пентаплоидты, вариациялық қатар, арифметикалық 
орта, стандарттық ауытқу, вариация коэффициенті, статистикалық 
қате, вариациялық қатардың көрсеткіштерін үлкен іріктемеде есеп-
теу техникасы, биометриялық көрсеткіштерді шағын іріктемеде 
есептеу. 


185
Бақылау сұрақтары:
1. Өзгергіштік дегеніміз не?
2. Комбинативтік өзгергіштікті қалай түсіндіресіз?
3. Мутациялық өзгергіштік деген не?
4. Модификациялық өзгергіштікке мысал келтір.
5. Мутация дегеніміз не?
6. Мутагендерді қалай жіктейді?
7. Гендік мутацияға мысал келтір.
8. Геном дегеніміз не?
9. Полиплоидия дегеніміз не?
10. Биометрия ғылымы нені зерттейді?
11. Вариация, варианта деген не?
12. Бас жиын жəне іріктеме деген ұғымдарды түсіндір.
13. Қандай іріктеме үлкен жəне шағын деп аталады, не себепті?
14. Вариациялық  қатар қалайша құрастырылады, мысал келтір.
15. Қандай көрсеткіштер белгінің өзгергіштігін сипаттайды?
16. Статистикалық қате дегеніміз не?
17. Арифметикалық орта қателігі қалайша есептеледі?


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   146




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет