38-есеп.
Асқабақтың доминантты А гені жемістің сары түсін,
ал а жасыл түсін анықтайды. Эпистаздық В гені түстердің көрінуін
тежейді де, жемістердің түсі ақ болады. Ал рецессивті b гені бояуға
ешқандай əсер етпейді.
124
ААВВ жəне ааbb генотипті ата-ананы өздігінен будандастырып,
Ғ
1
-де 120 өсімдік, Ғ
2
-де 1440 өсімдік алған.
1. Ғ
1
-де өсімдіктің генотипі қандай болады?
2. Ғ
2
-де қанша фенотип кластары болуы мүмкін?
3. Ғ
2
-де қанша асқабақтың жемісі ақ түсті өсімдіктерді береді?
4. Ғ
2
-де қанша асқабақтың жемісінің түсі жасыл болады?
5. Ғ
2
-дегі жемісі ақ өсімдіктің қаншасы гомозиготалы болады?
39-есеп.
Бидай дəнінің қоңыр-қызыл бояуына екі жұп доми-
нантты полимерлі гендер А
1
А
1
А
2
А
2
ал ақ түстілігіне олардың екі
рецессивті гендері əсер етеді. Егер генотипте төрт доминантты А
1
А-
1
А
2
А
2
гендер болса, онда дəннің түсі қоңыр қызыл, үш доминантты
гендер А
1
А
1
А
2
а
2
немесе А
1
а
1
А
2
А
2
– қызыл, екі доминантты ген А
1
А-
1
а
2
а
2
, а
1
а
1
А
2
А
2
немесе А
1
а
1
А
2
а
2
болса, қызғылт, бір доминантты ген
А
1
а
1
а
2
а
2
немесе а
1
а
1
а
2
А
2
болса, ақшыл қызыл болады. Қызғылт ге-
терозиготалы бидай өсімдігін ақ дəнді аталығымен тозаңдандырып,
Ғ
т
-да 80 будан алған.
1. Осындай будандастыруда қанша түрлі генотип алынды?
2. Қанша буданның дəні қызғылт болады?
3. Қанша буданның дəні ақ болады?
4. Ғ
т
-да қанша фенотип бар?
5. Қанша буданның дəні ақшыл-қызыл болады?
40-есеп
. Бидайдың кейбір сорттарының қысқа сабақтылығы үш
жұп рецессивті полимерлі гендермен бақыланады. Ергежейліліктің
үш жұп рецессивті гендері (l
1
1
1
l
2
l
2
l
3
l
3
) бар өсімдіктің бойы 18 см, ал
доминантты гендері бар өсімдіктің бойы 120 см тең. Гомозиготалы
биік жəне ергежейлі өсімдіктерді будандастырып, Ғ
1
24 өсімдік, ал Ғ
2
-де 64 өсімдік алған.
1. Ғ
1
өсімдігінің биіктігі қандай?
2. Ғ
2
-де қанша фенотип класы бар?
3. Ғ
2
-де қанша өсімдіктің бойы 60 см кем болады?
4. Ғ
2
-де қанша өсімдік ұрпағында ажырамайды?
5. Ғ
2
-де L
1
L
1
L
2
L
2
l
3
l
3
генотипті өсімдіктің бойы қандай болады?
Келесі түйінді сөздер мен ұғымдардың мағынасын ашыңыз:
геннің көп аллельділігі, комплементарлылық, толықтырушы эпи-
стаз, эпистаздық гендер, доминантты эпистаз, рецессивті эпистаз,
полимерия, полимерлі гендер, бір мағыналы гендер, кумулятивтік
емес полимерия, плейотропия.
|