Оқулық Алматы, 013 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
жүктеу/скачать 4,14 Mb. Pdf көрінісі
|
burunbetova genetika neg
| 18-сурет.
Дене түсі мен қанаттарының дамуына байланысты ата-аналық жəне рекомбинатты гендер үйлесімінің (жəне белгілердің) ата-аналық ағзаларда екі рецессивті гендердің біреуінің болуы жағдайындағы тұқым қуалауының көрінуі 10–1156 146 Бірінші жағдайда Ғ 1 аталықтары, ал екінші жағдайда Ғ 1 аналықтары қолданылды. Екі талдаушы будандастыру барысында да екі белгі бойынша гомозиготалы рецессив bbvgvg шыбындармен будандастырылды (18-сурет). Тағы да Ғ а -да белгілердің ата-аналық жəне рекомбинаттық үйлесімдерінің жоғарыдағыдай қатынасы пайда болды. Егер Ғ 1 аталық дарабастарды алған жағдайда белгілер 100% тек ата-аналық үйлесімді көрсетті, ал егер аналық дарабастар алынған жағдайда белгілердің 83% ата-аналық, 17% рекомбинаттық үйлесімде, яғни бірінші тəжірибедегідей пайда болды. Екі тəжірибеде де егер будандастырылуға Ғ 1 -дің аталық дарабас- тары алынса b жəне vg гендердің толық тіркесуін көруге болады. Егер будандастырылуға Ғ 1 -дің аналық дарабастары алынса b жəне vg гендердің толық тіркесуі көрінбейді. Т.Х. Морган бұл жағдайға келесідей анықтама береді. Бірінші тəжірибеде b жəне vg гендері бір хромосомада орналасқан, яғни Ғ 1 дигетерозиготалы дарабастар бір гомологында b жəне vg, ал екінші гомологында b + жəне vg + аллельдерін алып жүреді (17-сурет); екінші тəжірибеде b жəне vg + бір гомологында, b + жəне vg екінші гомоло- гында алып жүреді (18-сурет). Дрозофила шыбындары аталықтарында кроссинговер жүрмейді, сондықтан бір хромосомада орналасқан гендер (нақтырақ айтсақ, хромосомалардың бір жұбында) толық тіркесе алады, егер будан- дастыруға дигетерозиготалы аталықтар қол- данылса. Мейоз үрдісі барысында дигетеро зи- готалы дрозофила шыбындарының Ғ 1 аналық дарабастарында гомологиялық хро мосо ма лары- ның b жəне vg гендері орналасқан гомоло гия- лық бөліктерімен алмасуы мүмкін, ол алмасу- лар 17% қатынасында жүреді. Т.Х. Морган жəне оның мектебінің жоғарыда келтірілген зерт теулері гомологиялық хромосомалар жұбын да ген- дер үнемі алмасып отыратынын көрсетті. Тиісті гендері бар гомологиялық хромо сома лар дағы сəйкес бөліктердің алмасу үрдісі хромо сомалардың айқасуы немесе кроссинговер деп аталады. Кроссинговер гомологиялық хромосома- ларда орналасқан гендердің жаңа үйлесулерін қамтамасыз етеді. жүктеу/скачать 4,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|