Кұралы. Орал: М.Өтемісов атындағы БҚм у бак, ж эне баспа орталығы, 2007
жүктеу/скачать 3,47 Mb. Pdf көрінісі
|
сімдіктер систематикасы О у ралы
| кырыкбуын (Equsetum ), 25
түрі белгілі. Ж ер шарынын барлык бөлігінде таралған. Тек кана Австралияда, Ж аңа Зеландияда, Тропикалык Африкада кырықбуындар кездеспейді. Биіктігі бірнеш е сантиметрден 1 м-ге дейін (тек Оңтүстік А мерикада ұзындығы 10-13 м кырыкбуын - лиана (гигант) тіршілік етеді) көпжылдык шөптесін өсімдіктер. Қырықбуынның сыртқы пішінінің негізгі ерекшелігі - сабағынын буыннан жэне буынаралыктарынан тұруы жэне жапырактарының шоқтанып орналасуы. Тамырсабағы жаксы дамыған, сабағы бунақталған, жапырактары редукцияланып шоқтанып орналасқан. ТМ Д елдерінде 12 түрі белгілі, солардын ішіндегі ең көп кездесетіні Equsetum arvense (танап қырыкбуыны). Тамырсабағы жаксы дамыған, көпжылдык, аласа, шөптесін өсімдік. Тамырсабағынан төм енге карай косалкы тамырлары кетеді. Тамырсабағынын 38 ұш ында кор заттары жинакталған түйнектері болады. Жер үстінде сабағы, өркені көтеріліп өседі. Қырыкбуынның өркендері екі түрлі: Көктемдік (споралы) бұтақтанбаған, буырыл-алкызыл түсті, ерекшелігі сабағында спорангиялары бар споралы масактар дамиды; Ж аздық (ассимиляциялауш ы) жасыл, бутақтанган бүтактары, шоктанып орналасқан жапырактары болады. Ж апырактарда ассимиляция процесі жүреді (мүшелердің түзілуіне катысады). Классификациясы: Қырыкбуын тэрізділер бөлімі: Гиениялар - Hyeniales. Сынажапырақтылар - Sphenophylales, Каламиттылар - Calomitales Қырықбуындар - Equsetales катарына жіктеледі. Алгаш кы 3 катар өліп біткен. Гиениялар бұл бөлімнің ең ежелгісі, псилофиттермен қатар өмір сүрген. Гиениялар арқылы қырыкбуындар псилофиттермен байланысады (псилофиттен пайда болған деген болжам бар). Сынажапырақтылар биіктігі 1 м-ге дейін шөптесін өсімдіктер, сабағы бунақталған, буындарында сынатэрізді жапырактары 6-9-дан шоктанып орналаскан. Олар батпактанған жерлерде ну орман түзеді. Негізгі өкілі сынажапырақ. Каламиттылар - биіктігі 10-20 м, жапырактарының диаметрі 0,5 м, діңі тік, бунақты өсімдіктер болған. Лепидодендрондар, сигилериялармен бірге тіршілік еткен. Негізгі өкілі - каломит. жүктеу/скачать 3,47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|