ӘОЖ 581.4:075
Д - 1 2
Пікір жазғандар:
Егеубаева Р.А.
-
Б отаника және ф итоинтродукция институты,
биология ғылымдарынын докторы ,
бас ғылыми
кызметкер
Шалахметова Т.М.
- Әл-Ф араби атындагы Қ а з¥ У жанындагы
Экологиялы к
мәселелер
ғылыми-зерттеу
институтының
директоры,
биология
ғы лымдарының докторы
Утаубаева А.У.М.
Ө темісов атындағы Баты с Қазакстан мемлекеттік
университетінің,
ботаника
кафедрасының
доценті, биология гылымдарының кандидаты
Дарбаева Т.Е.
Өсімдіктер систематикасы:
Ж оғарғы
оку орны на арналған оку
кұралы. Орал: М .Өтемісов атындағы БҚМ У БАК, ж эне баспа орталығы, 2007.-
121 б.. 25 фотосурет
Әл-Ф араби ат ындагы Қ азақ улт т ы ц университ ет ініц ж анындагы ҚР
БҒМ -нің ж огары оқу орнынан кейінгі білім берудіц Республикальщ оқу-
әдіст емелік кецесінің
гуманптарльщ ж әне
ж арат ы лы ст ану гылымдар
мам анды қт ары
Секция
м әж ілісінің
ш еш імімен
баспага
үсынылган.
09.11.2007ж. № 1 хаттама.
Оку
кұралы нда
төменгі
ж әне
жоғарғы
сатыдағы
өсімдіктердің
систематикасы, м орфологиясы, көбею і, таралуы,
экологиясы, эволюциясы,
табиғаттағы ж эне адам өміріндегі манызы
баяндалып, бакылау сұрактары.
БҚО-нын сирек, реликт, эндемик ж эне ҚР Қызыл кітабына енген өсімдік
түрлері берілген.
Оку кұралы ж оғары
оку орындарыны н Биология, Экология
ж эне т.б.
мамандыктардың Ботаника және өсімдіктер систематикасы курсын
окитын
студенттеріне, магистранттарға және мектеп окытуш ылары мен оқушы ларына
арнапған.
© Д арбаева Т.Е., 2007
© М .Ө темісов атындағы БҚМ У
БА Қ ж эне баспа орталығы, 2007
КІРІСП Е
Өсімдіктер дүниесінің 500 000 турі белгілі. Ө сімдіктерді зерттеп білу
үшін оларды белгілі бір өсімдіктер систематикасы н, жүйесін күру ш арт
Систематика
организм дердің
көп
түрлілігін
зерттеп,
оны
жуйелейтін
(классификациялайды) ғы лы м .
Систематиканың м аксаты: эволю циялы к теорияның
негізінде организмдер
арасындағы эволю циялы к қары м -каты насты көрсететін жуйе к^РУ-
Биологиялык
ж уйенін бірлігі, яғни иегізгі систематикалык категория -
түр.
Әрбір түрдің ерекш елігі м орф ологиялы к ж эие онын генетикалык кегізінде
көрінеді. Т үр белгілі туы сқа (genus), туы с түкым даска (fam ilia), тұкымдас
катарға (ordo), катар класқа (classis), класс бөлімге (divisio), белім патшалыкка
(regnum) жатады.
Ғьшымда өсімдік түрі бинарлы (түр жэне туы с аты)
атпен жэне латын
тілінде аталады. М ы салы : Ж атаған сарғалдак - Ranunculus repens. Бинарлы
жүйені ғы лымға енгізген К арл Л инней (1753).
Барлық өсімдіктер элемі екі ірі топка бөлінеді:
төменгі сатыдағы
өсімдіктер
- T hallophyta (таллом ды есімдіктер) жэне жогары сатыдағы
өсімдіктер - C orm ophyta (corm os - өркен, өркенді өсімдіктер).
Тірі ағзалар екі үлкен
топка бөлінеді: