Теорияға негізделген зерттеулер (толық немесе іргелі зерттеулер) болжамды байланыс белгілі бір құбылыстардың арасында да, олардың әрқайсысының ішінде де бар-жоғын анықтауға мүмкіндік береді. Тұлғаның екі теориясы құбылыстардың белгілі бір класы үшін сәйкес келмейтін қатынастарды болжағанда, біз іс жүзінде орын алатын заңдылықтарды табу үшін зерттеуге жүгінеміз. Мысал 1
●
Тұлға психологиясы саласындағы ғылыми зерттеулер теориялық позициялардан оқшауланып сирек жүргізілсе де, теорияға қатысы жоқ зерттеулердің, тіпті «кездейсоқ» нәтижелердің арқасында тұлғаны түсіну ешқашан ілгерілемеген деген қорытынды шығармайды. ●
Тұлға теориясының нақты құндылығы бар, егер ол эмпирикалық зерттеулермен