Шығармашылық ізденістегі мұғалімдер
161
ресурс. Өз-өзімен сөйлесу стратегиясындағы тікелей модельдеу және
коучинг балалардың танымдық дамуы мен тілдік дағдыларын жетіл
-
діреді. Мысалы, шешім қабылдағанда (Қалай істедің? Неге олай істе
-
дің? Не істемексің?). Оқушылар мен мұғалімдерге қолдау көрсету үшін
Закин (2007) 3 элементтен тұратын «әрекет ет, ойлан және бағала»
(Act, Reflect and Evaluate – ARE) моделін ұсынды (4.4-сызба): сөйлеудің
ішкі ойлау сатылары (оқушының өзі қоятын сұрақтары); пікір білді
-
руді жеңілдететін іштей сөйлеу (оқушының проблеманы шешуіне кө
-
мектесетін іштей сөйлеу ескертулері) және іштей сөйлеуді қолдануды
бағалау (оқушы тапсырманы орындауға қатысты өзінің ішкі пікірі ту
-
ралы не ойлайды).
Ойлаудың көзге көрінетін режимі (Visible Thinking Routines –
VTRs) – оқушыларды өзі туралы ойлауға дағдыландырудың икемді,
қуатты әрі қарапайым тәсілі (Ritchhart
et al.,
2011). Ең танымал әдіс –
«Ойлан – Жұптас – Ой бөліс», әдіс шартына сәйкес оқушылар берілген
сұрақ бойынша бірнеше секунд ойланып, сосын оны серіктесімен бір
-
ге талқылап, содан кейін ғана оқушылармен өз ойын бөліседі. Келесі
әдіс «Қара – Ойлан – Сұрақ қой» деп аталады, онда оқушыларға өсімдік,
фильм, кескіндеме секілді белгілі бір ынталандыратын нысанға мұ
-
қият қарап, ол жайында серіктесімен ой бөлісуі, содан кейін өзін қы
-
зықтыратын сұрақтар мен мәселелерді анықтау тапсырылады. Мұға
-
лім ынталандыратын нысанды таңдап аларда мұқият ойлануы керек
екені түсінікті.
Мәселен, ойлау дағдыларын қалыптастыруға болады деген тұжы
-
рымды қолдаушылардың ішіндегі ең танымал тұлға – Эдвард де Боно.
Де Бононың айтуынша, батыс мектептерінде ұзақ уақыт бойы ойлау
Достарыңызбен бөлісу: