Тілдік, сауат ашу және қарым-қатынас дағдылары
466
ойын, қызығушылығы мен әлденеге деген құштарлғын тыңдағысы
келмейтінін білдіреді. Мұғалімнің оқушы жауабына қалай қарайтыны
этика мен сыныптағы қарым-қатынас тұрғысынан маңызды болуы
мүмкін. Көп жылдар бойы мұғалімдер «жауаптарды суыртпақтау» синд
-
ромынан қиналатын, өйткені олар балаларға белгілі бір идеяларды та
-
нуға тырысатын. Саяхатшының 5 жасар баласы мұғалімінен сұрапты:
«Барлық жауапты білсеңіз де, неге балаларға... түсі қандай деген сияқты
сұрақ қоя бересіз? Өзіңіз қызыл екенін көріп тұрсыз. Онда неге олардан
сұрай бересіз?». Бұл оқушылардың (және мұғалімдердің) сенімсіздікке
ұшыраудан қорықпауына арнайы зерттеу жүргізу қажет екені туралы
маңызды мәселені көтереді. Бір топ стажердан тарихты оқытқанда
неден қорқатынын сұрағанда, олар оқушылардың сұрақтарына жауап
бере алмай қалудан қорқатынын айтқан. Егер балалар өзіне сенімді
-
лік пен қолдау көрсететін ортада оқымаса, дұрыс емес жауап бергенде
өзіне деген сенімін жоғалтуы мүмкін. Бір оқушы сұраққа жауап беріп
отырып: «Сұраққа жауап беру, арқанмен жүргендей сезім»,– депті (Dean,
1992: 95).
Әдетте балалар мектеп табалдырығын аттаған кезде сұрақтары өте
көп болады, мектепте қажетті біліммен қаруланғанша, олардың білсем
деген көңілін қайтарып алмау керек. Тақырыптың басында олардың сұ
-
рақтары үнемі көрсетіліп, дереу жауап беруге болатын немесе әрі қарай
зерттеуді қажет ететін деп сұрыпталуы қажет. Жақсы сұрақтың таби
-
ғатын талқылауға болады. Балалардың сұрақ қою дағдыларын дамы
-
туға бағытталған көптеген әдіс-тәсілдер бар, олар: «ыстық орындық»,
сұрақтар мен кітаптар қорабын жасау, сұхбат, сұрақ-жауап ойындары
және көрнекі құралдарды қолдану.
Достарыңызбен бөлісу: