Мен Анна Ньютон мен Грэм Джампқа осы кітаптың нобайларын

Резервтің көлемін анықтай отырып, мен 
өз тәжірибемдібастадым. Басқа тәсілдер мен есептеу алгоритмдері бар, бір
ақ оларды пайдалану өте күрделі жобаларда ғананегізделген. Бағалаулары
ңыздың дұрыстығына сенімдіболсаңыз, 
маржа минималды болуы мүмкін. Егер сізжеткілікті білмесеңіз немесе бері
лген тапсырма бойыншатым көп жорамалдар жасасаңыз, 
маржа үлкен болуыкерек. Осы жобаның менеджері ретінде оның сәттіаяқт
алуын қамтамасыз ету үшін жеткілікті резервті қоюсіздің жауапкершілігіңі
з.
Резерв орындаушыларға қосымша 22 күн және 35 200 фунт 
стерлинг береді дегенді білдірмейді. Өнер. шығындар үшін. Қажет болса ғ
ана пайдалана аласыз. Мен 
бұл туралы келесі тарауда толығырақ қарастырамын. Осы уақытта сіз резе
рвті ескере отырып: 
• £380,800 бюджетті сұраңыз. 385 
мыңға дейіндөңгелектеуді ұсынатын Art.; 
• Есептеріңізге сәйкес жобаның тәуекелге негізделгенаяқталу күнін белгіл
еңіз - 29 қыркүйек. 
Бірақ резерв тым үлкен емес пе, сіз сұрайсыз. Қосымша22 
күн? Жобаның соңында кеңсені босату керек екенінелестетіп көріңіз және 
сіз өзіңіздің қызметкерлеріңізді, сондай-
ақ сіз жалдау шартын бұзатын ғимараттың иесінхабардар етесіз. Содан кей
ін, егер сіз жобаны уақытында, яғни 
1 қыркүйекте аяқтай алмасаңыз, сіз өзіңізге үлкенқиындықтар туғызу қау
пі барсыз: адамдарыңыздыңжұмыс істейтін жері қалмайды. Резерв 
бұл тәуекелдіболдырмайды. Тәуекелді ескерсек және 
22 күндік резерв жеткіліксіз болуы мүмкін. Жобаның осы кезеңіндеоптим
истік емес, сақтық танытқан дұрыс.
3.8-қадам. Жоспарды бағалаңыз және түзетіңіз - сіз мұныістей аласыз ба, 
бұл тұр ма және оны орындаудың жақсыжолы бар ма? 
Сонымен, сізде жоба жоспары және сізге қажет бюджет 
бар. Бастай аламын ба? Бастамас бұрын күте тұрыңыз, өзіңізге келесі сұра
қтарды қойыңыз:
1. Сіз бұл жобаны аяқтай аласыз ба? Жоба үш айдан сәл астам уақытты ала
ды (31 мамырдан 1 қыркүйекке дейін), құны 345 000 
фунт стерлингті құрайды. Өнер. және Мэри, Дэйв, Адам 
және мердігердің қатысуын талап етеді. Сізде уақыт пен қажетті қаражат б
ар ма? Орындаушыларсізбен жұмыс істеуге дайын ба? 
2. Жобаны орындау керек пе? Жобаны бастау себебінесіңізде сақтаңыз жә
не сіз жасаған жоспар оған сәйкескеле ме, жоқ па? Мысалы, егер сіз 500 000 
фунт стерлингті жалдау үшін үнемдеу үшін кеңсеніауыстыруды ұйымдаст
ырсаңыз. Өнер. жылына £345,000 шығыс. Өнер. ақталған болады. Бірақ е
гер 345 000 фунт жұмсаған болса Өнер. жоба үшін сіз жылына тек 50 

мың үнемдейсіз, сонда, мүмкін, шығындар тым жоғары және жобаны қабы
лдауға тұрарлық емес. Соған қарамастан, жоспарлау бекер болған жоқ, өйт
кені бұл жобаныңтиімсіздігін дәлелдеді. 
3. Жоба мақсаттарына жетудің жақсы жолы бар ма? Сіздің жоспарыңыз жұ
мысты орындаудың бір жолы ғана. Барлығын тезірек, арзанырақ немесе ж
ақсырақ жасайтындай бизнесті ұйымдастыруға бола ма? Әрбіртапсырман
ы егжей-
тегжейлі қарастырудың қажеті жоқ, жобаның уақыт кестесіне әсер ететін н
егізгі шығындарбаптары мен әрекеттерді зерделеу қажет және сіз үнемдеу
мүмкіндіктерін таба аласыз. Жобаның бес өлшемінөзгертуге тырысыңыз: 
уақыт, құн, ауқым, сапа және тәуекел. 
Біздің мысалда шығындардың негізгі баптары жобаныңшығындары, жиһа
здар мен компьютерлерді сатып алуқұны болады. Шығындарды азайтуды
ң мүмкін жолдары: арзанырақ компьютерлер немесе жиһаз сатып алу. Мыс
алы, 1 мың фунт. Өнер. кеңсе компьютері үшін - тым көп, әсіресе 100 
дана партиясын сатып алсаңыз. Компьютерлерді арзанырақ сатып алуға б
олатынынбіліңіз. Бағасы 500л. Өнер. компьютер үшін сіз £50 
000 үнемдейсіз. бап, яғни бюджеттің шамамен 15%.
Сіздің жоспарыңызда қарастырылған жобаның ұзақтығынсыни тұрғыдан 
бағалау керек. Жобаның бүкіл сынижолын, 
яғни жобаның орындалу мерзімін анықтайтынтапсырмалар жиынтығын т
алдаңыз. Критикалық жолдажоқ тапсырмалар уақытында өтелуі мүмкін, с
ебебі оларжобаның жалпы ұзақтығына әсер етпейді. Кеңселердіжөндеудің 
жобалық жоспарында (3.8-
кесте) сыни жолғаенгізілген тапсырмалар курсивпен белгіленген.

Сонымен, 1.1 (Қажеттіліктердітүзету) немесе 1.2 
(Ұсыныс жазу) тапсырмалары біркүннен кейін орындалса, жобаның соңғы 
мерзімі 1 қыркүйектен 2 қыркүйекке дейін «жылжыйды». Мұныжобаның а
яқталу күніне әсер етпестен екі аптаға дейіноңай жылжытуға болатын 4.5 т
апсырмасымен(компьютерлерге бағдарламалық құралды орнату) салысты
рыңыз. 
Жобаның ұзақтығын оңтайландыру үшін келесімәселелерді мұқият қараст
ырған жөн:
• Кейбір тапсырмалардан бас тартуға болады ма? Біздіңмысалда кеңсе қазі
рдің өзінде шамдармен жабдықталғанжәне олар идеалды болмаса да, олар
ды пайдалануғаболады, 
яғни шамдарды ауыстыру болашаққақалдырылуы мүмкін. Бұл 
2.2.1 мақсатын (жаңа шамдарды орнату) жояды, бұл жобаның құнын 6000 

фунт стерлингке азайтады. Өнер. және мердігердіңжұмысының ұзақтығы
н 3 күнге қысқарту. 
• Сіздің бағалауларыңыз қаншалықты негізді? Оларконсервативті бола 
ала ма? Сіздің бағалауларыңыздыңкейбіреулері артық бағаланған болуы м
үмкін. Олардықайта қарап шығыңыз. Дегенмен, 
оны асыра алмаңыз: егер ақыр соңында олар шындыққа сәйкес келмейтінб
олса, неге тым қатаң мерзімдерді жоспарлау керек? 
• Кейбір тәуелділіктен құтылу мүмкін бе? Мысалы, 
4.6 тапсырмасы (Теңшелетін ДК орнату) 
3.5 тапсырмасынан(Жаңа жиһазды орнату) тәуелсіз болса, 9 тамыз емес, 
21 шілдеде бастай аласыз. Бұл жағдайда сіз екі аптаданартық ұтып, жобан
ы 1 қыркүйекте емес, 16 тамыздааяқтайсыз. Өкінішке орай, 
бұл жағдайда бұл мүмкінемес, дегенмен барлық тәуелділіктерді талдаңыз, 
өйткеніолардың кейбіреулері артық болуы мүмкін. 
• Кейбір тапсырмаларды біріктіру мүмкін бе? 4.6 
(Компьютерді орнату) тапсырмасын бастау үшін алдымен3.5-
тапсырманы (Жаңа жиһазды орнату) орындау қажетболуы мүмкін, себебі к
омпьютерлерді үстелдерге қоясыз. Дегенмен, 
бұл тапсырманың толық орындалуын күтудіңқажеті жоқ, өйткені бірінші Д
К орнату үшін барлық 100 кесте қажет емес. Сәйкесінше, кестелерді орнату
дыбастағаннан кейін екі күннен кейін 4.6 тапсырмасынбастасаңыз, сіз 10 к
үнді үнемдейсіз және жобаныңұзақтығын қысқартасыз. 
• Кейбір ресурстарды тиімдірек пайдалануға болады ма? Мұны істеудің ең 
жақсы жолы - жоспарды қайта қарау. Тапсырмалар жұмыс ағашының нөмі
рі бойыншаұйымдастырылады. Тапсырмалар ретін 1-
кестедекөрсетілгендей тағайындаушы бойынша, содан кейінтапсырманың 
басталу күні бойынша ретімен өзгертіңіз. 3.9 және әр 
топ мүшесінің жұмысын талдау. 

мердігер жобаға 21 маусымнан 8 тамызға дейін тартылған, бірақ 2.3 
(Кілемдерді орнату) және 3.4 (Жаңа жиһазды орнату) тапсырмалары 
арасында ештеңе жасамайды. Бұл 8 шілдеден 21 шілдеге дейін, яғни 9 
жұмыс күні ішінде сіз тартқан мердігерге жұмыс жүктелмегенін білдіреді; 
• Дэйв жобада 31 мамырдан 23 маусымға дейін жұмыс істейді, бірақ 1.4 
(Әлеуетті мердігерлерге ұсыныстарды жіберу) және 1.6 (Өтінімдерді 
бағалау) тапсырмалары арасында ештеңе жасамайды. Бұл 2 маусымнан 15 
маусымға дейін (10 жұмыс күні) Дэйв жұмыстан бос екенін білдіреді. 
• Мэри жобаға 31 мамырдан 1 қыркүйекке дейін қатысады, бірақ 7 
маусымнан 4 шілдеге дейін (20 жұмыс күні) және 22 шілдеден 8 тамызға 
дейін (12 жұмыс күні) бос емес. 
Сіз барлық топ мүшелерінің жобаға қатысу кезінде толық жұмыс істегенін 
қалайсыз. Бұл үшін кейбір тапсырмаларды жылжыту керек шығар. Дэйв 
пен мердігердің жұмысында олқылықтарды жабу мүмкін емес. Оларға бұл 
туралы алдын ала хабарлаңыз; мүмкін олар осы кезеңге сіздің жобаңызға 
қатысы жоқ жұмыс таба алады (бұл төлемді үнемдеуге мүмкіндік беруі 
мүмкін). Тағы бір нұсқа бар - жобадағы жұмыс көлемін ұлғайту және 
қызметкерлерді басқа жұмыстармен жүктеу. Мэри жоба 1 қыркүйекте 
аяқталмайынша, компьютерлерді орнатумен айналысады. 4.1 (Жаңа ДК 
таңдау) мен 4.5 (Компьютерге бағдарламалық құралды орнату) 
тапсырмалары маңызды жолға қосылмағандықтан, оларды жылжытуға 
болады. Сіздің бастапқы жоспарыңыз Мэриге 4.1 тапсырмасын (Жаңа 
компьютерлерді таңдау) мүмкіндігінше ертерек, 31 мамырда бастау 

болды. Шын мәнінде, ол жұмысты 12 күн кешіктіріп бастай алады, бұл 
жобаның мерзіміне ешқандай әсер етпейді. Егер жоспар осылай түзетілсе, 
Мэри 22 шілде мен 8 тамыз аралығында бос жүрмейді. 
• Көбірек ресурстарды пайдалануға болады ма? Орындаушыларды көбірек 
тарту арқылы кейбір тапсырмаларды тезірек орындауға болады 
ма? Барлық тапсырмалар фрагментацияға жатпайды, дегенмен 3.5 (Жаңа 
жиһазды орнату), 4.5 (Компьютерге бағдарламалық құралды орнату) және 
4.6 (Компьютерлерді орнату) тапсырмаларын екі орындаушыға 
тағайындасаңыз, оларды жарты уақыт ішінде орындауға болады. 
Барлық осы түзетулерді енгізсеңіз, соңғы жоспар Кестеде көрсетілген 
пішінді алады. 3.10. 
Енді сізде аяқталған жоспар бар, сіз бәрін ойладыңыз және жобаны 
бастауға болады! 

Жоспарды клиентпен үйлестіріңіз 
Сізге ең соңғы нәрсе - жоспарыңызды тұтынушымен бөлісу. Ең алдымен, 
оны жұмыстың уақыты мен құны қызықтырады. Олармен келісе отырып, 
сіз келесі қадамға - жобаны жүзеге асыруға кірісе аласыз. 
Көбінесе, жоспарды қарап шыққаннан кейін, тұтынушылар сізден бас 
тартуға болатын ұсыныстар жасайды. Бұл туралы: 
• жобаны тезірек және арзанырақ аяқтаңыз. Ешбір жағдайда келіспеңіз: сіз 
әңгімелесушіңізден гөрі жоспар туралы көбірек білесіз. Ол сізге уақытты 
қалай қысқартуға немесе шығынды азайтуға болатынын айтса, онда сіз 
оны жарты жолда кездестіре аласыз. Бірақ, әдетте, ол нәтижеге тезірек қол 
жеткізгісі келеді және ол үшін аз төлейді. Дегенмен, жобаны тезірек 

немесе арзанырақ аяқтау үшін онда бір нәрсені өзгерту керек (мысалы, 
жұмыс көлемін азайту немесе сапаны құрбан ету). Егер тұтынушы мұндай 
өзгерістерге дайын болмаса, жоспар сол күйінде қалуы керек; 
• резервтен бас тарту. Тапсырыс берушінің айтуынша, жобаны дұрыс 
жоспарлау кезінде резервке нақты қажеттілік жоқ. Сіз бұлай емес екенін 
білесіз, бірақ сіздің дұрыс екеніңізді дәлелдеу өте қиын. Тұтынушымен 
қарым-қатынасыңыздың түріне байланысты шешіміңізді негіздеу үшін 
келесі опцияларды пайдалана аласыз: 
• тұтынушыны резерв қажет деп сендіруге тырысыңыз. Бұл әрқашан 
қолайлы болмаса да, ең жақсы әдіс. Резервті сақтандыру сыйлықақысы 
ретінде қарастырыңыз; 
• тұтынушыға егжей-тегжейлі жоспарды емес, тек маңызды кезеңдерді 
көрсетіңіз. Біздің мысалда жобаның аяқталуы 13 қыркүйекке 
жоспарланған. Егер сіз жобаны 12 тамызға дейін аяқтасаңыз және 
ресурстарды үнемдесеңіз, тапсырыс беруші өте риза болады; 
• басқа тапсырмаларды «үрлеу» арқылы резервті «жасыру». Бұл жобаны 
басқарудың ең жақсы жолы емес, бірақ бұл көбінесе баратын жол. 
Қалай болғанда да, өзіңізді бұрышқа түсіруге жол бермеңіз - кез келген 
жағдайда, брондаудан бас тартпаңыз! 
Табыстың негізгі факторлары 
3 
Күтулерді басқару 
Жобаның жоспарын тапсырыс берушімен келісу оған жұмыстың 
уақытында және бюджет шегінде аяқталатынына сенімділік 
береді. Дегенмен, жұмысты уақытында аяқтауға кедергі келтіретін немесе 
шығындарды арттыратын нәрсе болуы мүмкін: мысалы, жоспарлау дұрыс 
емес, күтпеген жағдайлар туындайды немесе клиент жобаны кешіктіретін 
кейбір өзгерістерді сұрайды. 
Жобадағы өзгерістердің себептері қандай болса да, тапсырыс беруші олар 
туралы мүмкіндігінше тезірек білуі керек. Егер сізде уақыт таусылып 
жатыр деп ойласаңыз немесе бюджетіңіз асып кетті деп ойласаңыз, 
тапсырыс берушіні таң қалдыру үшін жобаның аяқталу күнін күтпей, 

білген бойда хабардар етіңіз. Сіз оның үміттерін басқаруыңыз керек, сонда 
болған нәрсе әрқашан оларға сәйкес келеді. 
Көлікті жөндеуге алған кезде, сіз оны сол күні қайтарғыңыз келетін шығар, 
бірақ кейде бұл мүмкін емес. Кешке көлікті алуға келгенде білгеннен гөрі, 
жөндеу үш күнге созылатынын бірден айтса, жақсырақ болар. Жөндеу 
барысында жөндеуші тағы бір-екі күн қажет болатын ақауды анықтаса, 
оның телефон соғып, сізге бұл туралы хабарлағанын қаламайсыз ба? Әлде 
сіз қызметке қайта келіп: «Кешіріңіз, бірақ көлігіңіз дайын емес, бір-екі 
күннен кейін оралыңыз» дегенді естігіңіз келе ме? Көбіміз проблемаларды 
алдын ала білуді жөн көреміз. 
Жақсы жоба менеджерлері күтулерді басқару тұтынушылардың үміттерін 
қанағаттандыру үшін маңызды екенін және қанағаттандырылған 
тұтынушы табысқа жету үшін маңызды екенін біледі. 
Ең бастысы есте сақтау керек 
• Жоспарлауды өткізіп, бірден жұмысқа кірісу азғыруына қарсы 
тұрыңыз. Жоспарлауға жұмсалған уақыт жұмыс барысында бірнеше рет 
ақталады. 
• Тапсырманың күрделілігі мен оның ұзақтығы арасындағы 
айырмашылықты түсіну. 
• Резерв – нашар басқарудың белгісі емес, кез келген жобада болмай 
қоймайтын тәуекелдерді есепке алу үшін жоспардың ақылға қонымды 
және қажетті бөлігі. 
• Бағалаудың дұрыстығына емес, жоспардың толықтығына назар 
аударыңыз. Дәл емес бағалау кідірістерге әкелуі мүмкін, ал қабылданбаған 
тапсырма бүкіл жобаның сәтсіздігіне әкелуі мүмкін. (Жоспарлау кезінде 
жиі ұмытылатын кейбір тапсырмалар бесінші тарауда сипатталған.) 
• Сенімді топты таңдаңыз. Онсыз сіз жоспарыңыз қаншалықты жақсы 
болса да, жұмысты орындай алмайсыз. 
• Жобаны жоспарлау бағдарламалық құралы сізге жылдамырақ 
жоспарлауға көмектеседі және басқару процесін жеңілдетеді, бірақ 
жоспарлау сапасына кепілдік бермейді. 
Әдебиет
Бұл тарауда қарастырылатын тақырыптар жобаны басқарудың негізгі 
мәселелері болып табылады. Менеджменттің осы аспектісіне қатысты 
көптеген кітаптардың авторлары олар туралы егжей-тегжейлі жазады. Мен 
сізге мынаны ұсына аламын: Жобаны басқарудың нақты нұсқаулығы 

(Financial Times Прентис Холл), Sebastian Nokes және т.б., 2003, 5-тарау. 
Практикалық жобаны басқару: кеңестер, тактикалар және құралдар (Уайли), 
Харви А. Левин, 2002, 2–6 тараулар. The Project Workout (Financial Times 
Prentice Hall) Роберт Баттрик, 2-ші басылым, 1999 ж., 6, 7 және 21 тараулар. 
Жоба жетекшісі: жеткізу өнерін меңгеру (Financial Times Prentice Hall), 
Ричард Ньютон, 2005, 5-тарау. 
Енді не істеу керек? 
Тапсырмалар тізімін жасау арқылы миға шабуыл сессиясына дайындалуды 
бастаңыз: Сіз қандай жобаны іске асырасыз? Қашан бастағалы жатырсың? 
Кіммен жұмыс істеуді жоспарлап отырсыз? Олар жұмысқа жарамды ма? 
Олардың жобаға қатысуға мүмкіндігі бар ма? 
Миға шабуылды аяқтағаннан кейін, жоспарлаудың келесі қадамдарына өтіп, 
өзіңізден сұраңыз: Сіз ойлап отырған жоспарыңыздың орындалатынына 
сенесіз бе? 
4-тарау. Жобаны орындау 
ТАРАУ ТАҚЫРЫП 
Жобаны жүзеге асыру кезіндегі менеджердің жұмысы. 

Мен сізге кеңсенің көшуі туралы бұрыннан таныс мысалды қолдана отырып, 
жобаны жүзеге асыру бойынша жұмыс туралы айтатын боламын. Осы 
тарауды оқығаннан кейін сіз жоба менеджерінің қызметі туралы барлығын 
дерлік білетін боласыз. 
НЕГІЗГІ ОЙ 
Жобаны сәтті аяқтау үшін оны өмірлік циклінің барлық кезеңдерінде дұрыс 
басқару керек. 
Алдын ала ескертулер 
Біраз уақытқа кеңсені жылжытуды ұмытып, басқа мысалды қолданайық. Бұл 
маған жаңа тақырыппен таныстыруға және жобаның әртүрлі тәсілдерін 
көрсетуге мүмкіндік береді. 
Сізден бірнеше жүз адам қатысатын үш күндік конференциялар сериясын 
өткізуді сұрады деп елестетіп көріңіз. Спикерлерді табу, ақпараттық 
материалдарды дайындау және тарату, қатысушыларды шақыру, тіркеу 
жарналарын жинау керек. Сондай-ақ демеушілерді табу, конференциялар 
өтетін орынды таңдау, бөлмелерді брондау және дайындау, сонымен қатар 
қатысушылардың кездесуіне, тамақтануына және тұруына қамқорлық қажет. 
Жалпы алғанда, біз бірнеше адам ұзақ уақыт бойы жұмыс істейтін күрделі 
процесс туралы айтып отырмыз; басқаша айтқанда, жоба туралы. 
Сонымен, сіз жақсы құрылымдалған жоспар құрдыңыз және 
конференцияларды ұйымдастыруда кім жұмыс істейтінін анықтадыңыз. 
Жобаның аяқталуын күтетін уақыт емес пе? 
Өкінішке орай жоқ. Әрине, ештеңе болмайды. Жобаны жүзеге асыру жолын 
сипаттайтын жоспар болса да, жұмыс орындаушылар арасында бөлінуі және 
оның орындалуын бақылау керек. Мысалы, конференц-залдарды брондау 
үшін үй иесіне сұрау жіберу керек. Топ мүшелері жоспарды орындап, өз 
міндеттерін жақсы түсінсе де, оларды толық орындай алмауы мүмкін. 
Олардың сіздің жобаңыздан басқа жұмысы бар, сондықтан жұмыс барысын 
бақылау керек. Онсыз конференцияға дайындық кешеуілдеу мүмкін. Жұмыс 

барысында проблемалар туындауы мүмкін, егер олар шешілмесе, жобаның 
уақытында аяқталуы екіталай. Команда мүшелерінің бірі ауырып қалды делік 
немесе тапсырыс беруші жобаның нәтижелеріне қойылатын талаптарын 
өзгертті делік: ол үш күнге созылатын төрт конференция емес, әрқайсысы 
төрт күннен тұратын үш конференция өткізуді ұйғарды делік. Бұл жағдайда 
сізге жоспарды мұқият қайта қарауға тура келеді. Жобаларды кездейсоқ 
қалдыруға болмайды, оларды басқару, басқару және бағыттау керек. Бұл, 
мәні бойынша, жоба менеджерінің рөлі. 
Жоба менеджерінің рөліне кіріспе 
Осы уақытқа дейін оқыған болсаңыз, жобамен жұмыс істеуге дайын 
екеніңізді айта аламын. Сіз мұны не үшін жасап жатқаныңызды, нәтиже 
қандай болатынын және оларға қалай жетуге болатынын анық білесіз. 
Енді жұмыс көлемін, уақытын, құнын және тәуекел деңгейін ескере отырып, 
жобаны тиісті сапамен аяқтау керек. Ол үшін сізге қажет: 
• жобаны сауатты түрде бастау. Сіздің командаңыздың әрбір мүшесі өз рөлін 
және жоба аясында қандай міндеттерді шешетінін нақты түсінуі қажет; 
• барлығы жоспар бойынша жүріп жатқанын күнделікті тексеру; 
• жобаны жүзеге асыруға кедергі келтіретін кез келген мәселелерді шешу; 
• жобаны жүзеге асыруға не кедергі болуы мүмкін екенін бақылап, 
уақытында әрекет ету. 
• тапсырыс берушінің жоспарларының өзгеріссіз қалғанын тексере отырып, 
жобаның мақсаттарын жүйелі түрде қарап шығыңыз (егер олар өзгерсе, бұл 
өзгерістер жобаға тез арада енгізілуі керек). 

Бұл тапсырмалардың барлығы, біріншіден басқа, жобаның өмірлік циклі 
кезінде үнемі назар аударуды талап етеді. Шағын жобаларда басқару 
функциялары көп уақытыңызды алмайды, ал сіз басқа тапсырмаларды 
орындай аласыз. Үлкен жобаларда менеджердің рөлі толығымен 
берілгендікті талап етеді. 
Жақсы менеджер әрқашан жобаның қалай жүріп жатқанын біледі. Топ 
мүшелерімен үнемі қарым-қатынаста болу керек: жаңа тапсырмалар туралы 
хабарлау, бақылау жұмысын жүргізу. Жобаны басқару назардың толық 
шоғырлануын және жобаның барлық қатысушыларының әрекеттерін тұрақты 
бақылауды талап етеді. 
Мен жоба менеджері жұмысының осы бөлігі туралы айтпас бұрын, алдымен 
не істеу керектігін түсіндіремін. Жобаларды басқару саласындағы төрт 
маңызды терминмен танысатын кез келді: 
• ағымдағы күй; 
• Проблемалар; 
• тәуекелдер; 
• өзгерістер. 
Өлшеу және күйді бақылау 
Жоба менеджерінің негізгі міндеті - жұмысты басқару, яғни ол нәтижеге 
уақытында және бюджет шегінде қол жеткізуді қамтамасыз етуі керек. 

Жобаны басқара отырып, сіз барлық топ мүшелерінің жұмысы жоспарға 
сәйкес жүруін және тапсырыс берушінің талаптарына сәйкес келетінін 
қамтамасыз етесіз. Бұл жұмыс барысын бағалау үшін құралдарды қажет 
етеді. Оның бірі – жоспар, бірақ жоспар – бұл фактілер емес, болашаққа 
болжам ғана. Кез келген жобаның орындалуы қиындықсыз емес, жоспар 
жоба жетекшісіне жобаның қалай жүзеге асырылып жатқанын бағалауға 
және қажет болған жағдайда жұмыс барысын оңтайландыруға мүмкіндік 
береді. Мысал ретінде кеңсені жылжыту міндетін қарастырайық: 
• егер Давидке 1 қыркүйекте жұмысқа кірісу тапсырылса, ол мұны істеуі 
керек, әйтпесе біз кестеден кешігіп қаламыз; 
• Аяқтау жұмыстарымен бірдей - егер Дэвид оны 15 қыркүйекке дейін 
аяқтамаса, біз де кестеден кешігіп қаламыз. 
Екі жағдайда да жобаның дәл жоспарланғандай болғанын қаласаңыз, оны 
орындау үшін біраз күш салуыңыз керек. Дегенмен, жоспарыңызды 
жоспарлаған кезде тапсырмаларды орындау үшін максималды емес, ақылға 
қонымды уақыт мөлшеріне рұқсат бергеніңізді есте сақтаңыз, сондықтан 
кейбір тапсырмаларды орындау кезінде кешігулер болуы әбден мүмкін. Бұл 
өз алдына проблема емес, анда-санда жұмысты орындаудан кешігіп қаласыз, 
бірақ сіз барлық қиындықтарды біліп, дер кезінде дұрыс шешім қабылдап, 
соған сәйкес әрекет етуіңіз керек. 
Прогрессті бағалағанда, маңыздысы тапсырмаға қанша уақыт жұмсағаныңыз 
емес, аяқтауға қаншалықты жақын екендігіңіз маңызды екенін есте сақтаңыз. 
Егер сіз тапсырманы шешуге бөлінген он күннен бес күн бойы жұмыс 
істесеңіз, бұл оны 50% шешті дегенді білдірмейді. Сіз тек жарты уақытты 
босқа өткіздіңіз. Жоба жетекшісінің көзқарасы бойынша тапсырманың 50% 
орындалуы қажетті жұмыстың жартысы орындалғанын білдіреді. Мәселенің 
қаншалықты толық шешілгенін бағалау өте қиын, сондықтан сіз өте 
қарапайым ережені басшылыққа ала аласыз - мәселе толығымен шешілген 
немесе мүлде шешілмеген деп санау. 

Жұмыстың қалай жүріп жатқанын бағалау үшін ақпарат жинау керек. Жоба 
менеджері өз топ мүшелеріне сене алмаса да, жұмыстың орындалғанына 
сенімділік жеткіліксіз - растау қажет. Егер орындаушы есеп жазатын болса, 
оны сізге беруін сұраңыз. Егер оның жұмысы нарықты зерттеу болса, одан 
нәтижелерді көрсетуін сұраңыз. Егер ол 50 компьютерге тапсырыс беретін 
болса, жеткізу күнін растауын сұраңыз. Егер ол қандай да бір жұмыстың 
орындалуын ойластырып, жоспарлауы керек болса, одан сізді жоспармен 
таныстыруын сұраңыз. Нақты өнімдерді алу әрбір тапсырманың нәтижесі 
емес, бірақ мұндай жағдайларда да жанама түрде өлшенетін өнім жасалады. 
Жоба тобының мүшелері сарапшымен кездесіп, белгілі бір мәселе бойынша 
кеңес алуы керек делік; растау ретінде олардан кездесу хаттамасын немесе 
әңгімелесу кезінде жасаған жазбаларын көрсетуді сұраңыз. 
Дегенмен жоспарды ұстаныңыз. Ең алдымен, сіз келесі тармақтарды 
нақтылауыңыз керек: 
1) іс-шаралардың бекітілген жоспарға сәйкестігі; 
2) бюджеттің сақталуы. 
Жұмыстың орындалуын және қаражаттың жұмсалуын бақылаудың екі жолы 
бар: 
• жоспардағы есептелген позицияға сәйкес. Егер сіз белгілі бір тапсырманы 
шешуге бір күн кешігіп жатсаңыз, бұл бүкіл жобаның кем дегенде бірдей 
кешігумен аяқталатынын білдіреді. Бұған жол бермеудің жалғыз жолы - 
жоғалтқан уақыттың орнын толтыру. Сонымен, күнтізбелік жоспарыңызды 
тексеріп, жоспарланғанның бәрі орындалғанына жауап беріңіз. Шығындарға 
қатысты жағдайды да қарастырған жөн: егер сіз 200 л жұмсасаңыз. Өнер. 
олар 100 л жұмсауды жоспарлаған. Арт., демек, сіздің бюджетіңіз қандай 
болса да, сіз оны кем дегенде 100 л-ға асыратын шығарсыз. Арт., егер сіз бұл 
қаражатты басқа нәрсеге сақтамасаңыз; 

• ағымдағы тенденцияға сәйкес. Ағымдағы үрдіс (көбінесе ұмытылады) және 
оның экстраполяциясы бірдей маңызды. Мысалы, үш апталық жұмыстан 
кейін сіз үш күнге кешігіп жатсаңыз, бірақ кідіріс тек бір тапсырманы 
орындау кезінде орын алса, бұл апат емес. Алайда, егер сіз апта сайын бір 
күн кешігіп жатсаңыз, онда жоспар дұрыс жасалмаған болуы мүмкін: 
мерзімдер 20% төмендетілген және бұл әлдеқайда нашар. Жобаны басқаруда 
жақсы сөз бар: «Бір күннен артық кешігуге болмайды». Басқаша айтқанда, сіз 
екі апта кешігіп қалғаныңызды кенеттен байқай алмайсыз. Егер сіз екі күн 
бойы 100 күндік жобамен жұмыс істеп жатсаңыз және осы уақыт ішінде сіз 
тек сол күні жоспарлаған нәрсені орындасаңыз, қаласаңыз, сол күнді өтей 
аласыз. Бірақ жағымсыз үрдіс бар: сіздің жобаңыз жоспарланғаннан екі есе 
баяу жұмыс істейді. Бұл үрдіс жалғаса берсе, жағдай нашар. 
Шынында да, кейде бәрі ойдағыдай өтеді, яғни барлық жұмыс жоспар 
бойынша жүзеге асады. Бұл жақсы. Бірақ егер бәрі әрқашан жоспарға сай 
болса, жоба менеджерлерінің қажеті болмас еді. Жобаның орындалу барысын 
бағалау, негізінен, қашан араласу керектігін түсіну және процесті тездету 
үшін қажет! 
Егер сіз кестеден кешігіп жатсаңыз немесе бюджеттен асып кетсеңіз, резервті 
пайдалана аласыз. (Алдыңғы тарауда мен оны қалай жасау керектігін айттым, 
сондықтан сізде қауіпсіздік шегі болады.) Резервті пайдаланбаған жөн, бірақ 
кейде онсыз жасай алмайсыз. Жұмыстың үшінші аптасында сіз екі күнге 
кешігіп қалдыңыз делік. Егер сіздің резервіңіз он күн болса, онда сіз әлі де 
белгіленген мерзімге жетесіз. Кейбір тапсырмаларды орындауды 
жылдамдату арқылы қуып жетуге тырысуға болады, бірақ бұл әрқашан 
мүмкін емес. Бұл жағдайда резервтің шектеулі екенін есте сақтаңыз және 
оған қажеттілік әлі де туындауы мүмкін. Бір ережені сақтау керек: жұмыстың 
жалпы барысына қарай резервті пайдалану. Мәселен, жобаны 50%-ға 
аяқтағаннан кейін сіз резервтің жартысынан көбін пайдалана алмайсыз. Егер 
резерв екі апталық жұмыста таусылып, жоба үш айға есептелген болса, онда 
сіз белгіленген мерзімге сәйкес келмейтін шығарсыз. 
Мәселелер 

Жобаны орындау барысында туындайтын барлық қиындықтар проблемалар 
деп аталады. Оларды жою жоба менеджері жұмысының маңызды бөлігі 
болып табылады. Біз үнемі проблемаларға тап боламыз. Жұмысқа бара 
жатқанда көлігіңіз бұзылса, бұл мәселе. Кездесіп, біраз мәселені шешу керек 
болған әріптесіңіз ауырып қалды ма? Мәселе! £1000 сатып алуды 
жоспарлаған құрылғы. Art., құны 2 мың фунт. Өнер. Сондай-ақ мәселе! Сіз 
жазып жатқан компьютерлік бағдарлама сіз ойлағаннан да күрделі және бес 
күннің орнына он күнді алады ма? Тағы бір мәселе. Егер жоба аясында 
осындай мәселелер туындаса, оны шешудің жолын табу керек. 
Жобаны басқару - бұл істерді орындаудың құрылымдық тәсілі және сіздің 
табысқа жету мүмкіндігіңізді арттыратын мәселені шешу процесі бар: 
1. Мәселе анықталғанына және түсінілгеніне көз жеткізіңіз. 
2. Мәселені шешу үшін адекватты шараларды табыңыз. 
3. Орындауға жауапты тұлғаны белгілеңіз. 
4. Мәселені шешуге болатын мерзім белгілеңіз. 
Тәуекелдер 
Мүмкін болатын сәтсіздіктерді алдын ала болжап, олардың алдын алу 
шараларын қолданса, ең жағымсыз проблемаларды болдырмауға болады. 
Болашақты толық болжау мүмкін болмағандықтан, біздің барлық ісімізде 
тәуекел бар. Сіз келесі жылы жаңа өнімді сәтті шығаруды жоспарлай аласыз, 
бірақ бәсекелестер сізден озып, ұқсас өнімдерді шығару қаупі бар. Мысалы, 
сіз үй салуды жоспарлап отырсыз, бірақ құрылысқа рұқсат алмай қалу қаупі 
бар. Немесе келесі аптада Индонезияға барасыз, бірақ ұшақ билеттері 
болмайды деген қауіп бар. Сіз қонақ бөлмедегі қабырғаларды бояуды 
жоспарлап отырсыз, бірақ алдымен оларды сылану қаупі бар. 

Жобадағы тәуекелдің бір бөлігі жоспарлау кезінде жасаған болжамдардан 
туындайды. (Бұл болжамдар жобаның сипаттамасында жазылған.) Болжам 
факт емес, гипотеза, сондықтан оның қате болу қаупі әрқашан болады. 
Екінші тарауда жобалардың сипаттамасынан екі мысал келтіремін. Онда біз 
мынадай болжамдар жасадық: «Бұл тұсқағазды бояуға болады» және «Алты 
ай бұрын жүргізілген нарықтық зерттеу оның мүмкіндіктері туралы толық 
суретті береді». Егер осы болжамдардың кез келгені қате болып шықса, бұл 
нәтижелерге айтарлықтай әсер етеді. Бірінші жағдайда, жөндеу басталғаннан 
кейін тұсқағаз бояуға арналмағанын анықтасаңыз, онда жөндеу ұзағырақ 
болады, өйткені қабырғаларды бояудың басқа әдісін іздеуге тура келеді. Бұл 
соншалықты қорқынышты емес. Екінші жағдайда тәуекел жоғары: егер 
нарықтық зерттеулер дұрыс болмаса, әзірленген өнім сұранысқа ие болмауы 
мүмкін және сіздің жобаңыз сәтсіздікке ұшырайды. 
Тәуекелдердің қандай екенін біле отырып, оларды азайту үшін шаралар 
қабылдауға болады. Дегенмен, ықтимал тәуекелдердің тізімі шексіз, 
сондықтан сіз ең маңыздыларына назар аударуыңыз керек. Сіз тәуекелдерді 
бағалауды және оларға басымдық беруді үйренуіңіз керек. Ол үшін келесі 
критерийлерді ескеру қажет: оқиғаның пайда болу ықтималдығы және 
зардаптардың ауырлығы. 
Тәуекел мен ауырлықты өлшеудің көптеген жолдары бар. Мысалы, ең 
күрделі жобаларды қоспағанда, тәуекелдерді қарапайым сипаттамалық шкала 
арқылы бағалау керек. Салдардың ауырлығын да, олардың пайда болу 
ықтималдығын да жоғары, орташа және төмен деп бағалауға болады. Бұл 
шкала есептеулер үшін қолданылатындықтан, біз оны әр деңгейге – 1 
(төмен), 2 (орташа) және 3 (жоғары) балл қою арқылы баллдық шкалаға 
ауыстырамыз. Тәуекелдің басымдылығы – ұпаймен көрсетілген салдар мен 
тәуекелдің ауырлығының туындысы. Максималды мән басқаларға қарағанда 
көбірек қорқу керек және алдын алу шараларын қабылдау қажет 
тәуекелдерге тағайындалады. 
Мысал ретінде жаңа өнімді шығару жобасына қатысты тәуекелдерді 
қарастырайық: 

1.Жоспар бойынша жұмыс бір тапсырма бойынша басталуы керек. Бұл 
тапсырма сыни жолға кірмейді және жалпы алғанда, оны тағы үш апта бойы 
бастауға болмайды. Жауапты орындаушы жақында тұмаумен ауырғанымен, 
жұмысқа қайта кіріскен. Ол толық айықпаған сияқты және аурудан тағы бір-
екі күн демалатын болуы мүмкін. Сіздің ойыңызша, оның қайтадан ауырып 
қалу ықтималдығы төмен. Сонымен қатар, қолда бар уақытты ескере отырып, 
бұл жобаны жүзеге асыру мерзіміне айтарлықтай әсер етпейді. Сонымен, бұл 
оқиға үшін: ықтималдық = 1, салдардың ауырлығы = 1, яғни басымдық = 1. 
2. Өніміңіз қорапта болуы керек. Бұл оны сатудың қажетті шарты. Сіздің 
негізгі орауыш жеткізушіңіз қаржылық қиындықтарға тап болды және оның 
фирмасы құлдырауға жақын сияқты. Дегенмен, сіз тапсырысты орындай 
алатын тағы екі жеткізушімен жұмыс істеп жатырсыз. Көріп 
отырғаныңыздай, жеткізуші үшін қаржылық қиындықтардың ықтималдығы 
жоғары, бірақ салдары тым ауыр емес. Ықтималдық = 3, Қауіптілік = 1, 
Басымдық = 3. 
3. Жобаны бастамас бұрын сіз тауардың сұранысқа ие болатынын көрсететін 
ауқымды нарықтық зерттеу жүргіздіңіз. Зерттеуді мұқият орындағандықтан, 
қате ықтималдығы төмен, бірақ салдары өте ауыр. Ықтималдық = 1, 
Қауіптілік = 3, Басымдық = 3. 
4. Осы түрдегі өнімдерді сатудың 60% Рождество алдындағы аптаға түсетіні 
белгілі. Бұл жобаның сәтті болуы үшін өнім уақытында сатылымға шығуы 
үшін оны аяқтау керек дегенді білдіреді. Жоспарға сәйкес, сіз Рождествоға 
дейін уақытында болуыңыз керек, бірақ жоспарда уақыт резерві 
қарастырылмаған, сондықтан барлық тапсырмаларды мүмкіндігінше тезірек 
орындау керек. Мерзімді өткізіп алу ықтималдығы жоғары және оның 
салдары да ауыр болады. Ықтималдық = 3, Қауіптілік = 3, Басымдық = 9. 
Аталған төрт тәуекелдің ішінде төртіншісіне жоғары басымдық беріледі, 
өйткені бұл оқиғаның орын алу ықтималдығы жоғары және салдары тым 
ауыр. Бірінші тәуекелді де, екіншісін де елемеуге болады, өйткені сізде басқа 
жеткізушілер бар. Үшінші тәуекел қосымша талдауды қажет етеді. 
Ықтималдығы төмен, бірақ салдары соншалықты ауыр болуы мүмкін, 

сондықтан қатенің пайда болуын азайту үшін қосымша зерттеулер жүргізу 
қажет болуы мүмкін. 
Жобаны басқару мақсатқа жетудің құрылымдық тәсілі болып табылады және 
сәйкесінше ол табысқа жету мүмкіндігін арттыратын тәуекелдерді басқару 
процедурасын қамтиды: 
• тәуекелдерді дұрыс анықтау және олардың табиғатын түсіну; 
• басымдылығы жоғары тәуекелдерге назар аудару; 
• тәуекелдерді басқарудың негізгі стратегиясын әзірлеу; 
• осы стратегияны жүзеге асыруға жауапты тұлғаны тағайындау; 
• стратегия жүзеге асырылуы тиіс мерзім белгілеу. 
Тәуекелдерді басқару стратегиясы әрекеттің бірнеше нұсқасын ұсынады. Сен 
істей аласың: 
• тәуекелді елемеу. Тәуекелдің ықтималдығы мен әсері аз болса, бұл әбден 
қолайлы; 
• тәуекелді бақылау. Ештеңе жасамай-ақ, оның басымдыққа айналмағанына 
көз жеткізу үшін мезгіл-мезгіл тәуекелді бағалаңыз. Ықтималдығы мен әсері 
төмен кейбір тәуекелдер белгілі бір жағдайларда маңыздылығын арттыруы 
мүмкін. Мысалы, жобаның бір бөлігін ашық ауада орындау қажет болса, оны 
жазға жоспарлағыңыз келуі мүмкін. Бұл ретте жаңбыр жауған жағдайда 

алдын ала көз жеткізуге немесе жай ғана ауа райы болжамын қадағалап, 
болжам нашарлаған жағдайда ғана әрекет етуге болады; 
• ықтималдығын азайту. Қажетсіз оқиғалардың пайда болуын азайтудың бір 
жолы - олардың ықтималдығын азайту. Мысалы, егер сіз ағымдағы 
шығындарды төлеуге қаражатыңыз жеткіліксіз болуы мүмкін деп 
есептесеңіз, шотқа қосымша соманы енгізсеңіз, қаражаттың жетіспеу 
ықтималдығы төмендейді, бірақ оның салдарының ауырлығы өзгермейді; 
• зардаптардың ауырлығын төмендету. Тәуекелді азайтудың тағы бір нұсқасы 
- жағымсыз оқиға орын алған кездегі салдардың ауырлығын азайту. Сол 
жағдайды қайта алайық. Досыңызбен келісіңіз, егер сіздің шотыңызда 
қаражат жетіспесе, ол сіздің шығындарыңызды төлейді, бұл бұл тәуекелдің 
әсерін азайтады. Дегенмен, тәуекелдің туындау ықтималдығы, әрине, 
өзгермейді; 
• төтенше жағдайлар жоспарын жасау. Бұл тәсіл алдыңғыларға ұқсас, тек сіз 
қазір ешқандай әрекет жасамайсыз, бірақ қажет болған жағдайда іске 
асырылатын жоспарды жасап жатырсыз. 
Өзгерістер 
Көбінесе жұмысты бастағаннан кейін жобаға өзгертулер енгізуге тура келеді 
- тапсырыс берушінің өтініші бойынша немесе басқа себептермен. 
Мәселе мынада, сіз жобаны аяқтаудың құны мен мерзімін келісіп қойғансыз 
және негізгі өзгерістер оларға әсер етпей қоймайды. Жобаны басқару 
мақсатқа жетудің құрылымдық тәсілі болғандықтан, ол өзгерістерді басқару 
процесін де қамтиды. Жобаға өзгертулер тек тапсырыс берушімен келісім 
бойынша және осы өзгерістердің салдары оған түсінікті болған жағдайда ғана 
енгізілуі мүмкін. Жоба менеджері ретінде сізге: 
• өзгерістерді енгізуді бақылау; 

• барлық өзгерістерді олардың жобаға әсері тұрғысынан бағалау (мысалы, 
мерзім, бюджет немесе тәуекел деңгейі арта ма); 
• тұтынушының бұл өзгерістің салдарын түсінетініне көз жеткізе отырып, 
өзгертулерге келісім беру. 
Нашар өзгерістерді басқару көбінесе жобаның сәтсіздігіне әкеледі. 
Бірте-бірте 
4-қадам: Жобаның орындалуы 
4.1-қадам. Жобаны бастаңыз 
Жоспар жасағаннан кейін жобалар өздігінен басталмайды. Командаға тиісті 
белгі беру керек. 
Бірақ бұған дейін тапсырыс берушімен қорытынды кездесу өткізген жөн, 
оның барысында: 
• жобаның сипаттамасын бекіту және тапсырыс берушінің оған қандай да бір 
өзгерістер енгізгісі келмейтініне көз жеткізу; 
• жобаның жоспарын тағы бір рет талқылау, тапсырыс берушінің жобаның 
құны мен шарттарына (соның ішінде резервке) қанағаттанғанына және 
олармен келісетініне көз жеткізу; 
• Қажетті ресурстарға қол жеткізуді және оларды пайдалануды бастау 
құқығыңызды растаңыз. 
Осыдан кейін сіз жобаны бастауға болады. Бастамас бұрын, сіздің 
командаңыздың әрбір мүшесі білетінін екі рет тексерген жөн: 

• оның жобадағы рөлі, оған жүктелген міндеттер және олардың реттілігі; 
• осы тапсырмалар бойынша жұмыстарды орындау мерзімдері; 
• өз жұмысын орындау үшін оған берілген ресурстар; 
• жұмыс барысы туралы басшыға хабарлау тәртібі. 
Топ мүшелерінен сұрақтары, идеялары немесе ұсыныстары бар-жоғын 
сұраңыз. (Жоспарды жақсартудың жолын біреу білсе, оны өзгертуге әлі де 
кеш емес.) Орындаушыларды ынталандыру да маңызды, өйткені 
мотивацияланған қызметкерлер жақсы жұмыс істейді және жақсы нәтиже 
береді. 
Шағын жобада бұған команданың әрбір мүшесімен жеке кездесу арқылы қол 
жеткізуге болады. Үлкен жобада команданың барлық мүшелерін жинап, 
оларды жобаның сипаттамасымен және оның жоспарымен таныстыратын 
және олардың әрқайсысы өзінің қандай рөл атқаратынын білетініне көз 
жеткізетін бастапқы кездесуді өткізу мағынасы бар. жобада ойнайды, 
туындаған сұрақтарға жауап береді. 
4.2-қадам. Күніңізді жоспарлаңыз 
Сонымен, сізде жобаның сипаттамасы, жоспары және бюджеті бар. Сіз топ 
мүшелеріне ақпарат бердіңіз және олар жұмысқа кірісті. Сіздің жұмыс 
күніңіз неден тұрады? Сіз жоспарда көрсетілген тапсырмаларды басқаратын 
болсаңыз да, жоба менеджері ретінде сіздің жеке жұмысыңыз 
жоспарланбаған. Ал сізде көп нәрсе істеу керек! 

Сіздің міндетіңіз - жобаны сәтті аяқтау үшін барлық қажеттінің орындалуын 
қамтамасыз ету. Кез келген нәрсе болуы мүмкін, сондықтан күнді ағымдағы 
жағдайды талдаудан бастаңыз. Қарастырыңыз: 
• қазіргі уақытта ең үлкен қиындықтарды тудыратын нәрсе (әдетте бұл 
жобаның орындалу барысы мен проблемаларға қатысты); 
• болашақта қандай қиындықтар тудыруы мүмкін (әдетте тәуекелдер мен 
өзгерістер); 
• қандай әрекеттер жасау керек; 
• бірінші кезекте қандай мәселелерді шешу қажет. 
Сіз не істеу керектігін түсінгеннен кейін, жұмысыңызды бір күнге жоспарлай 
аласыз. Мәселелер туындаған сайын, бұл жоспарды түзетуге тура келеді, 
әсіресе олар үнемі пайда болатындықтан. 
Есіңізде болсын: жоба менеджері жұмысқа жауапты емес (әрине, ол 
жобадағы жалғыз орындаушы болмаса), жобаны команданың орындауы 
үшін. Менеджер оркестрдегі дирижер сияқты: ол аспаптарда ойнаудың 
қажеті жоқ, бірақ оның басшылығынсыз музыка какофонияға айналады. 
Сіз өзіңіздің мақсатыңызды және оған жету жолын анық білесіз. Сізде 
жобаны басқаруға арналған құралдар мен әдістер бар. Бұл туралы келесіде 
айтатын боламыз: 
• 4.3-4.7 қадамдары жоба туралы ақпаратты жинауға және сіздің 
назарыңызды қажет ететін нәрсені анықтауға мүмкіндік береді; 
• 4.8-4.10 қадамдары - жағдайды түсінгеннен кейін орындайтын әрекеттер. 
4.3-қадам. Ақпарат жинау, есептер құру 

Өз міндеттерін ойдағыдай орындау үшін жобаны жүзеге асыру барысында 
болып жатқан барлық нәрселерден хабардар болу керек. Жобаны өзіңіз 
басқарсаңыз, ол өздігінен болады. Егер жобада орындаушылар көп болса, 
онда ақпарат жинауды ұйымдастыру қажет. 
Ақпараттың бір бөлігін орындаушыларға нұсқаулар бергенде, ал бір бөлігін 
есептерінен аласыз. Аптасына бір рет топ мүшелерімен шағын жұмыс 
кездесулерін өткізу пайдалы, оның барысында келесі сұрақтарға назар аудару 
қажет: 
• Өткен аптада топ мүшелері не істеді, жоспар қалай жүріп жатыр? 
• Топ мүшелері келесі аптада не істемекші және ол бекітілген жоспарға 
қаншалықты сәйкес келеді? 
• Жоспарда өзгертуді қажет ететін жаңа мәселелер немесе тәуекелдер бар ма? 
• Бар проблемаларды шешуге, тәуекелдерді азайтуға немесе өзгерістерді 
енгізуге жауапты субъектілер неге қол жеткізді? 
Кездесудің нәтижесінде әдетте тапсырыс берушіге есеп жасалады, онда 
келесілер көрсетілуі керек: 
• Жобаның жалпы жағдайы – кесте орындалып жатыр ма? 
• Қандай да бір сәтсіздік болса, оны түзету үшін не істейсіз? 
• Жобаның уақыт шкаласына арналған ағымдағы болжамыңыз. 

• Өткен аптада атқарылған істердің қысқаша мазмұны және келесіге арналған 
жоспарлар. 
• Тұтынушы қабылдайтын шешімдер (мысалы, өзгертулерді бекіту). 
Орындалу барысы туралы есеп қарапайым болуы керек, А4 форматындағы 
бір парақтан аспауы керек (мұндай есептің үлгісі 4.1-кестеде келтірілген). 
Есептің қысқалығы мен қарапайымдылығына қарамастан, тұтынушыны 
жаңартып отыру жеткілікті. Сіздің мақсатыңыз - тұтынушыны егжей-
тегжейлі толтыру емес, оған жағдайды нақты сипаттау, проблемалар туралы 
хабардар ету және жобаның сәтті аяқталуын қамтамасыз ету. 
4.4-қадам. Прогрессті қадағалау 
Жоба жетекшісі жұмыс барысын үнемі қадағалап отыруы керек. Бұл іскерлік 
негізде де, апта сайынғы кездесулер кезінде де жасалады. Мониторинг және 
жобаны басқару орындалған тапсырмаларды есепке алуға және жоспармен 
салыстыруға негізделген. Сіз өзіңіз үшін мыналарды нақтылауыңыз керек: 
• Кесте сақталып жатыр ма? Мазасыздық тудыруы мүмкін трендтер бар ма? 
• Егер кешігу болса, ол қаншалықты маңызды? Сын жолда кешігіп жатқан 
міндеттер ме, жоқ па? 
• Артта қалу қаншалықты үлкен? Кестеге жету үшін сізге қанша уақыт керек? 
Резервтен асып кету мүмкіндігі бар ма? 

• Жоғалған уақыттың орнын толтыру үшін қандай мүмкіндіктер бар? 
• Осы мүмкіндіктердің қайсысы оңтайлы? 
Табыстың негізгі факторлары 
4 
Жобаның ілгерілеуін үнемі басқарыңыз 
Жобаның белгілі бір мерзімде қол жеткізуі қажет мақсаты бар. Кейбір 
жұмыстар жақсы болады, басқалары онша емес. Мүмкін қандай да бір 
тапсырма тым қиын болуы мүмкін немесе бірден шешілмейтін мәселе 
туындауы мүмкін. Сондай-ақ, кейбір күндері сіздің команда мүшелеріңізден 
шабыт пен ынтаның кетуі мүмкін. Ешкім әрқашан толық берілгендікпен 
жұмыс істей алмайды, бірақ сіз жоба менеджері ретінде қызметкерлеріңізді 
үнемі жұмыста ұстауыңыз керек. 
Егер сіз демалып, топ мүшелерін ынталандыруды тоқтатсаңыз, жоба 
баяулауы мүмкін. Әдетте кестеден бір-екі күн артта қалу оңай, бірақ егер сіз 
бұған назар аудармасаңыз, кідіріс тұрақты болуы мүмкін. 

жүктеу/скачать 4,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: