Бағдарламасы аясында іске асырылды The Essential Guide to zina o’leary 3 rd Edition


Дерекпен жұмыс істеу және айнымалыларды анықтау



Pdf көрінісі
бет373/503
Дата01.04.2022
өлшемі7,43 Mb.
#137498
түріБағдарламасы
1   ...   369   370   371   372   373   374   375   376   ...   503
Байланысты:
oliri zina zertteu zhobasyn zhurgizu negizgi nuskaulyk (2)

Дерекпен жұмыс істеу және айнымалыларды анықтау
Сіз жинаған өңделмеген сандық дерек пен статистикалық анализ жасау қа-
білетіңіздің ортасында екі маңызды қадам бар. Олар: 1) толық дерекқор құра-
тын дерекпен тиімді, өнімді жұмыс істеуге мүмкіндік беру; 2) себеп-салдарға, 
өлшеу шкаласына қатысты аи�нымалылар ретінде деректеріңізді анықтау. 
Дерекпен жұмыс істеу
Деректерді жылдам құрастыруға болады. Тіпті жиналған деректің көлеміне 
өзіңіз де таңғалуыңыз мүмкін. Анализ жасау процесі барысында анықталып, 
қолданылатын деректер жиынтығын құрастыруға және жасауға мүмкіндік 
беретін деректерді басқару үшін жан-жақты әрі жүи�елі тәсіл қолдану ма-
ңызды. Деректеріңізбен тиімді жұмыс істеу үшін маңызды бес қадам бар деп 
есептеи�мін.
1. Ыңғайлы бағдарламамен танысыңыз
Ол үшін бағдарламаларға қол жеткізіп, білікті арттыруыңыз керек. Көп 
университетте студенттерге белгілі бір бағдарламаларға лицензия береді, 
қысқа курстар жүргізіледі. Әдетте белгілі бір жалған дерек жиынтығын қол-
дана отырып, бағдарламаны арнаи�ы оқып шығасыз. Мысалы:
y
IBM SPSS statistics – күрделі және қолдануы оңай бағдарлама (www.spss.com);
y
SAS – Институтталған стандартты бағдарлама, бірақ кейбіреулер оны SPSS сияқ-
ты қолданылуы оңай емес дейді (www.sas.com);


367
САНДЫҚ ДЕРЕКТІ ТАЛДАУ
y
Minitab – кіріспе бағдарламасы, үйренушілерге ыңғайлы, шағын деректер жиын-
тығы бар (www.minitab.com);
y
Excel – статистикаға арналып жасалмаған бағдарлама бола тұра, негізгі тапсыр-
маларды орындай алады және ДК-нің (дербес компьютер; Microsoft Offics өнімі) 
түгелге жуығында бар;
y
R – Статистикалық есептер мен сызбаларға арналған тегін бағдарлама (www.r-
project.org).
2. Деректі жазып отырыңыз 
Зерттеу процесінің әртүрлі сатыларында әртүрлі дереккөзден келуі мүмкін. 
Сондықтан жиналған деректі жазып отырған дұрыс. Түпнұсқадағы дерек ұзақ 
уақыт бои�ы сақталуы керек екенін назарда ұстаңыз; зерттеушілер нәтижелер-
ді түпнұсқамен салыстырып, қаи�та қараи� алуы керек.
3. Дерегіңізде олқылық жоқ па, соны тексеріп отырыңыз
Деректің анық және толық екенін анықтау үшін оны тексеру маңызды. 
Неғұрлым ертерек тексерсеңіз, бастапқы кезеңде баи�қалмаған мәселені аңға-
расыз да, дерек жинау хаттамаңызды жақсарта аласыз. Жүи�елі мәселені тым 
кеш түсіну өте қауіпті. 
4. Деректі енгізіп отырыңыз
Деректерді енгізу негізгі екі қадамнан тұрады. Біріншісі – аи�нымалыларды 
анықтау. 14.2-сызбада SPSS бағдарламасындағы аи�нымалыларды көрсететін 
терезе бар. Оған атау, өлшем түрі, белгілер, мәні т.с.с. аи�нымалылар ақпаратын 
енгізу қажет. 
Екінші қадам – деректеріңізді дерекқорға жүи�елі түрде енгізіп отыру. 
Деректеріңіз қолға түсе салысымен немесе толығымен жинақталған соң да 
енгізілуі мүмкін, алаи�да сынақ үшін ғана орнатылған бағдарламада болма-
са, басқа жағдаи�ларда ақпарат толық енгізілмеи�, дерек толық талданбаи�ды. 
14.3-сызба SPSS бағдарламасындағы деректерді енгізу терезесін көрсетеді. 
5. Деректі тазартып отырыңыз
Қандаи� да бір қателіктерді тауып алу үшін деректі тазарту маңызды. Дерек
жиынын реттеу үшін оны жинақтаңыз. Сандық деректі енгізгенде, әсіресе асы-
ғыс енгізсеңіз, қателесу оңаи�. Деректің қатесіз екеніне көз жеткізу үшін қаи�та-
қаи�та қарап отыру аса маңызды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   369   370   371   372   373   374   375   376   ...   503




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет