16.1-кесте.
Стандартты әңгіме
Сұрақ
Дәстүрлі мақаланың тарауын/бөлімін
құрылымдайтын жауаптар
Сонымен, зерттеуіңіз не туралы?
Тақырып
Абстракт
Кіріспе
зерттеу сұрағы (сұрақтары)
гипотеза (қажет болған жағдайда)
Неге сіз нақты осы тақырыпты/сұрақты
таңдадыңыз?
Кіріспе
негіздеу
Қандай мақсатқа қол жеткіземін деп
үміттенесіз?
Кіріспе
мақсаттары мен міндеттері
Шынымды айтсам, бұл туралы білетінім
шамалы; кішкене түсіндіріп жібересіз бе?
Тақырып туралы негізгі ақпараттар
әдебиетке шолу (жақында жазылған еңбектер
және бұрынғы зерттеу)
теория (қазіргі және негізгі еңбектер)
контекст (әлеуметтік, мәдени, тарихи және
географиялық)
Зерттеуіңізді нақты қалай жүргіздіңіз?
Зерттеу дизайны/тәсілі
әдіснамалық тәсіл (құрылым)
әдістер (техникалар/процедуралар)
шектеулер
428
ЗЕРТТЕУ ЖОБАСЫН ЖҮРГІЗУ: НЕГІЗГІ НҰСҚАУЛЫҚ
Қандай нәтижеге қол жеткіздіңіз?
Нәтиже/қорытынды/жазылған
мәтін, кесте, сызба, диаграмма, тақырыптар,
қанатты сөздер т.с.с.
Талқылануы
талдау, нәтижелерді түсіндіру және олардың мәні
Жұмысыңыздың өзектілігін/маңызын
қалай түсіндірер едіңіз?
Қорытынды
қорытынды тұжырымдар
өзектілігі
ұсыныстар (әсіресе қолданбалы зерттеуде
маңызды)
Осы форматтардың кез келгені, олардың комбинациясы немесе мүлде жаңа
формат дәстүрлі құрылымға қарағанда, зерттеу жобаңызға көбірек сәи�кес келуі
мүмкін. Оқырманыңыз балама форматпен таныс па және/немесе оны қабылдаи�
ма? Осыны есте ұстаңыз.
Балама форматтың тәуекелін азаи�татын және құнын өсіретін екі жол бар.
Біріншісі – белгілі бір парадигмаңызға, пәніңізге немесе әдіснамалық тәсіліңізге
сәи�кес деп қабылданған форматты қолдану. Мысалы, негізделген теория тәсі-
лі – «теория жасау құрылымын» немесе өзгерісті зерделеи�тін кеи�с-стади үшін
«хронологиялық құрылымды» қолдану.
Екіншісі – оқырманыңыз әлдеқаи�да креатив құрылымды қолдаи�тынын біл-
сеңіз (немесе сенімді түрде солаи� ұи�ғарым жасасаңыз), емтиханды қабылдаушы
балама форматты қолдаи� ма, балама форматты қолданып жазған немесе жазып
жатқан студенттері бар ма – зерттеп алу. Олар позитивистік дәстүрге берік бол-
са, сарапшыңызды немесе әдісіңізді өзгертіңіз. Зерттеуіңізді жариялағыңыз
келсе, балама форматты стандартты деп санаи�тын журнал табыңыз.
Жүи�еден бас тартып, оқырмандарыңызға арнап жаңа құрылым табамын
десеңіз, оның логикасын оқырмандарыңызға баяндап беріңіз. Олар зерттеу
жобаңызды оқығанда түсініксіз әлемде «адасып» кетпеуі керек. Зерттеу жоба-
ңызды түсінбегендіктен немесе жазу құрылымыңызбен таныс болмағандықтан
ғана оқырмандарыңыз аи�ран-асыр болып, жобаңыздың сенім тудыратынына
күмән келтіріп жүрмесін.
Жазу процесі
Зерттеуде дәстүрлі үш сатылы процесc бар: 1) зерттеу ұсынысын жазу және
жіберу; 2) зерттеу жүргізу; 3) мақала жазып шығу. Бұл процесті қолдаи�тын ға-
лымдар барған саи�ын азаи�ып бара жатса да, ғылыми жетекшілер мен студент-
тердің көпшілігі осы процесті әлі күнге деи�ін қолданып келеді. Тәжірибесіз
зерттеушіге бұл процес қиындау шығар. Жалпы көпшілік үшін жазу – өте қиын іс.
Жобаңызды аяқтамаи�, жарты жолдан тастап кетсеңіз, шығармашылық қабілетін
429
Жазуды аяқтаудың қиындығы
жоғалтқан азапты күи�ді бастан өткересіз. Осылаи�ша жазуыңызды кеи�інге ше-
геріп, тіпті жұмысыңыз аяқталмаи� қалуы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |