15
Латын графикасына негізделген қазақ әліпбиі
№
Әріптер
Әріптердің
дыбысталуы
№
Әріптер
Әріптердің
дыбысталуы
1
Аа
[а]
17
Ńń
[yń]
2
Áá
[á]
18
Оо
[о]
3
Bb
[by]
19
Óó
[ó]
4
Dd
[dy]
20
Рр
[рy]
5
Ее
[е]
21
Qq
[qy]
6
Ff
[fу]
22
Rr
[yr]
7
Gg
[gi]
23
Ss
[sy]
8
Ǵǵ
[ǵy]
24
Тt
[ty]
9
Hh
[hy]
25
Uu
[u]
10
Ii
[i]
26
Úú
[ú]
11
Iι
[iι]
27
Vv
[vу]
12
Jj
[jy]
28
Yy
[y]
13
Kk
[ki]
29
Ýý
[uý]
14
Ll
[yl]
30
Zz
[zy]
15
Mm
[my]
31
Sh sh
[shy]
16
Nn
[ny]
32
Ch ch
[chу]
Жаңа қазақ әліпбиі 32 таңбадан тұрады. Оның ішінде
ә, ө, ү
әріптері арқылы берілген:
á,
ó, ú
. Ал дауыссыз дыбыстардың ішінде мына әріптер акутпен берілген:
g – ǵ, n – ń
.
Жаңа қазақ әліпбиінің тәртібі өз осы күнгі ағылшын әліпбиінің тәртібіне сәйкес жасалған.
Оның себебі әліпби тәртібінің қосалқы қызметі – цифр қызметін атқару. А-ға 1 саны, В-ға 2
саны, С-ға 3 саны сәйкес келеді. Бірақ қазақ әліпбиінің бұдан бір ерекшелігі А-дан кейін Ә
таңбасының тұруы. Сондықтан біздің цифрлар ағылшын әрпінің ретін сақтағанмен, өзіндік
ерекшелігіне ие. А әрпіне1 саны, Ә әрпіне 2 саны сәйкес келеді. Ал қосар әріптер әліпбидің
соңғы жағында тұрады:
sh, ch
. Яғни жеке дара әріптер оқылғаннан кейін, таныс әріптерді
қосақтау арқылы меңгеріледі. Жаңа қазақ әліпбиінің кемшілігі –
Достарыңызбен бөлісу: