Филология ғылымдарының докторы, профессор Қ



Pdf көрінісі
бет18/153
Дата03.04.2022
өлшемі5,46 Mb.
#137760
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   153
Байланысты:
Раңа Ð Ð Ð Ð 72 Ñ Ð°Ò Ð°Ñ Ñ Ð¾Ò£Ò s(2)

Дауысты дыбыстар:
a (a), á (ә), e (е), o (о), ó (ө), y (ы), i (і), u (ұ), ú (ү)
Дауыссыз
дыбыстар:
b (б), g (г), ǵ (ғ), d (д), j (ж), z (з), ı (й), k (к), q (қ), l (л), m (м), n (н), 
ń (ң), p (п), r (р), s (с), t (т), ý (у), sh (ш)


15
Латын графикасына негізделген қазақ әліпбиі

Әріптер
Әріптердің 
дыбысталуы

Әріптер
Әріптердің 
дыбысталуы
1
Аа
[а]
17
Ńń
[yń]
2
Áá
[á]
18
Оо
[о]
3
Bb
[by]
19
Óó
[ó]
4
Dd
[dy]
20
Рр
[рy]
5
Ее
[е]
21
Qq
[qy]
6
Ff
[fу]
22
Rr
[yr]
7
Gg
[gi]
23
Ss
[sy]
8
Ǵǵ
[ǵy]
24
Тt
[ty]
9
Hh
[hy]
25
Uu
[u]
10
Ii
[i]
26
Úú
[ú]
11

[iι]
27
Vv
[vу]
12
Jj
[jy]
28
Yy
[y]
13
Kk
[ki]
29
Ýý
[uý]
14
Ll
[yl]
30
Zz
[zy]
15
Mm
[my]
31
Sh sh
[shy]
16
Nn
[ny]
32
Ch ch
[chу]
Жаңа қазақ әліпбиі 32 таңбадан тұрады. Оның ішінде 
ә, ө, ү
әріптері арқылы берілген: 
á, 
ó, ú
. Ал дауыссыз дыбыстардың ішінде мына әріптер акутпен берілген: 
g – ǵ, n – ń
.
Жаңа қазақ әліпбиінің тәртібі өз осы күнгі ағылшын әліпбиінің тәртібіне сәйкес жасалған. 
Оның себебі әліпби тәртібінің қосалқы қызметі – цифр қызметін атқару. А-ға 1 саны, В-ға 2 
саны, С-ға 3 саны сәйкес келеді. Бірақ қазақ әліпбиінің бұдан бір ерекшелігі А-дан кейін Ә 
таңбасының тұруы. Сондықтан біздің цифрлар ағылшын әрпінің ретін сақтағанмен, өзіндік 
ерекшелігіне ие. А әрпіне1 саны, Ә әрпіне 2 саны сәйкес келеді. Ал қосар әріптер әліпбидің 
соңғы жағында тұрады: 
sh, ch
. Яғни жеке дара әріптер оқылғаннан кейін, таныс әріптерді 
қосақтау арқылы меңгеріледі. Жаңа қазақ әліпбиінің кемшілігі – 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   153




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет