Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }
Бауырдың бөліктік ж әне сегментаралық
жүктеу/скачать 28,32 Mb. Pdf көрінісі
|
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ
| 10.3.9. Бауырдың бөліктік ж әне сегментаралық
қүрылысының ерекшеліктері Б ауы р оң ж а қ ж ән е сол ж а қ бөліктен тү р ад ы . О ларды ң ш е к а р а сы б ауы рды ң ди аф р агм алд ы бетінде орақ тәр ізд і байлам , висцерал- ды бетінде сол ж а қ ү зы н ш а ж ү л ге бауы рды ек іге бөледі. Оң ж а ң бө л ікке ш ар ш ы ж ән е қ ү й р ы қ т ы қ бөліктер ң осы лады . Б ауы рды ң б өліктері бір-бірінен д ән ек ер тін пердесім ен бөлінген. Б үл ж ағд ай б ауы рға а н ато м и я л ы ң р е зе к ц и я ж а са у ға м ү м к ін д ік бе- реді. Б ауы р сегм енттері ж ән е сек то р л ар ы н д а қ а н ай н ал ы м , нервтену ж ән е л и м ф а ағы сы то л ы қ ш ектел ген емес. Б ау ы р п арен хим асы н - да ң аң п а венасы т а р м ақ тан ад ы , ал д р ен аж д ы ң ф у н к ц и я н ы бауы р веналары атң ар ад ы . П орталды ж ү й е қ ү р ы л ы м д а р ы н ы ң , бауы р ар- тери ясы н ы ң ж ән е бауы р ө зект ер ін ің бауы р іш ін д е тар ал у бағы ты б іры ң ғай лы . О сылай бауы рды сегм енттер ж ән е секто р л ар ғ а болу «порталды ж үйе» деп атал ад ы . Б ауы рды бауыр в ен ал ар ы н ы ң тар ал у б ағы ты н а сәй кес болш ек- теу «кавальді ж үйе» деп атал ад ы . Б ү л ж ү й ел ер д егі т ам ы р л ар мен от ө зектер ін ің тар ал у б ағы ттары б ір к е л к і емес. Куино сегм ен тарлы қ схем асы бой ы н ш а бауы рда: 2 б өлік, 5 с е к тор, 8 сегмент бар (1 0 .1 3 а, б; 10.14 а, б с ур е т т ер ). С егменттер бауы р ң ақ п а сы н ы ң ай н ал асы н д ағы ф асц и ясы бойы нш а о рн аласқан . I-ш і сегмент — а р тқ ы (дорсалды ) секторды қ ү р ай д ы (моносегмен- тарлы ); II-ш і сегмент — сол латер ал д ы сектор деп атал ад ы (моносегмен- тарлы ); III ж ән е IV — сегм енттер сол п арам ед и ан д ы сектор түзеді; V ж ән е V III —оц п арам ед и ан д ы секторды қ ү р у ға қаты сад ы ; VI ж ән е VII —оц ж а қ л атер ал д ы секторды қ ү р ай д ы . Оц порталды сац ы л ау бауы рды ц оц бөлігін е к і секто р ға боледі: оц парам едианды ж эн е оц л атер ал д ы . Оц сац ы л ау д ы б ауы рды ц д и а ф рагм алды бетіне п р о ек ц и я л ay ү ш ін , бөліктер ар асы н д ағы ж ү л ге мен бауы рды ц оц ш етін іц арасы н ү ш к е бөледі. Б ү л кезд е, оц сай осы қ аш ы ң т ы ң ты ц сы р тқы ж ән е іш к і б өлігін іц ш е к а р ас ы н а сәйкес ж атад ы . Оц порталды сац ы л ау а ғза іш ін д е қ и ға ш , б ауы рды ц вис- цералды бетімен 30 — 45° оц аш ы л ған б үры ш ты ж а з ы қ т ы қ қ ү р ад ы . Клиникалық анатомия 571 Бауырдыц сол бөлігін ің ң үрам ы : 1) сол ж а қ парам едианды сектор — III, IV сегм енттерден түрады ; 2) сол ж ақ латералды сектор —II сегм енттен түрады . Х ирургиялық тәж іри беде, «Глиссондық аяқ ш а сы н ы ң » бауыр- дың висцералды бетінен 1,5 см тер ең д ік те ж ән е д и аф р агм алд ы бе- тінен 2,5 — 5 см қ а ш ы ң т ы ң т а о р н ал асқ ан ы м аң ы зд ы . О сыған бай- ланысты «Глиссондық аяң ш аға» « ң ақ п алы қ » ену ж о л ы (бауы рды ц висцералды бетінен) ену ж а ғы н а н қ а р ап а й ы м ж ән е аз заң ы м д ай д ы . Бауырдыц парен хим асы а р қ ы л ы «Ф иссуральды ену» (бауы р дыц диаф рагмалды бетінен) те х н и к а л ы ң к ү р д ел і ж ән е бауы рды көп ж араңаттайды . Операция ж асау ү ш ін бауы рды ц «порталды ж үй ем ен » бөлінуі ыцғайлы. Б үн ы ц себебі, бауы рға ж ән е оны ц сегм енттеріне оп ера ция жасау, бауыр қақп асы м ен сектор ң ан там ы р л ар ы н , от өзектерін байлаудан басталады . Бауырдыц порталды ж үй ем ен бөлінуі, ал д ы н -ал а гем остаз ж а- сап, бөлік пен сегм енттер ш е к а р ал а р ы н то л ы қ а н ы қ т а у ға көм ек- теседі. Б ауы рды ц әр бір бөлігінде секторы ж ән е сегм енттерінде кө- бінесе хи ру р ги ял ы ң өцдеуге ң о л ай л ы «Глиссон аяң ш асы » болады . Оныц ңүрам ы нда ң аң п а венасы та р м а қ т ар ы , бауы р ар тер и я л а р ы және өт өзегі ж атад ы . Операция кезінде сегм ент, сектор ж ән е бө л іктер діц ш ек ар асы н «Глиссон аяқш асы н » қ ы сы п , он ы ц там ы р л ар ы н а нем есе от өзек- теріне биологиялы ң бояу (м ы салы , м етилен көгі) ң ү й ы п , ш е к а р а ларын ан ы қтауға болады . Қантамыр а я қ ш а сы н қ ы сқ а н к езд е, бауы рды ц сәй кес болігі ңан- сызданып, өзін іц түсін озгертеді. Б и о л о ги я л ы қ бояу ң үй ған д а сәй- кес сегмент, сектор немесе бөлік боялады . Кей-кезде б ауы рға о п ер ац и я ж асаған д а да, он ы ц к а в а л ьд ы бө- лінуін ескеру к ер ек . Б ау ы р д ы ц ү ш ір і (оц ж а ң , о р тац ғы ж ән е сол жақтағы) веналары ж ү р у бағы ты а р қ ы л ы бауы рды ц п арен хим асы үшке бөлінеді. Сол кавалд ы ж ү л ге орталы ң б ө л ік ті сол (бауы рды ц «классика- лық бөлігіне» сәйкес) бөліктен боліп түрады . Б ау ы р д ы ц д и аф р а г малды бетіндегі сол к авал д ы с ац ы л ау ораң тәр ізд і б ай л ам н ы ң ж ү р у бағытына сәйкес. Б ау ы р д ы ц ви сц ералды бетінде оған ж ү м ы р б ай лам сацы лауы сәйкес. Оц кавалды с ац ы л ау оц к авал ьд ы б олікті о р тац ғы сы н ан ш ек- тейді. Осы сац ы л ау д ы ц ж а зы ң т ы гы , төм енгі ңуы с вен асы н ы ц оц жағынан ж ү р іп , бауы рды ц оң бөлігін іц төм енгі ң ы р ы н , он ы ц іш к і бөлігі мен сы ртқы ек і бөлігі арасы н д а кесіп өтеді. |