Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

604
10 бөлім, Құрсақ қуысы агзаларының клиникалық анатомиясы
ке ортаң, ай м аң ты ң түй ін дер. С онды ңтан, сигм а тәр ізд і іш ек т ің
ісігі ауруы нда бүл түй ін дерді т ік іш е к т ің ж о ғар ғы бөлігім ен бірге 
р е зек ц и ял ау к ер ек . К өлденең тоң іш е к , асң азан , кө к б ау ы р ж ән е 
үй ң ы безі л и м ф а түй ін д ері де ө зара бай л ан ы сты . С онды ңтан, көл- 
денең іш ек тің ісігі к езін д е, м етастазд ар д ы ң алы с а й м аң та р га тара- 
луы , іш ек т ің л и м ф а там ы р л ар ы н ы ң басңа м үш елерм ен б ай л ан ы с­
ты екен ін көрсетеді.
10.8. Қүрсақ аймағындағы ауырсыну
симптомдары мен синдромдарын
клиникалық анатомия түрғыдан негіздеу
10.8.1. Барон сим птом ы (белдің оң ж а ғ ы н д а ау ы р сы н у
сезім інің болуы)
К л и н и к ал ы қ белгісі. Б ел д ің оң ж а ғы н ы ң л ат ер ал д ы ай м ағы н
ңолмен басңанда ауы рсы н у сезім і болады . А уы рсы ну белгісі созы л- 
м алы ретроц екалды апп енди ц и тп ен б ай лан ы сты болады .
К л и н и к а л ы қ а н а т о м и я тү р ғы д ан иегіздеу. Б ел а й м ағы н ы ң ңа- 
баттары ң ү р саң ты ң ар тқ ы ң абы рғасы н қ ү р ай д ы . О ны ң ң ү р ы лы сы
іш тің алды ң ғы — бүйір қ ап тал ы н д ағы д ай : м еди алды ж а ғ ы — а р ­
к ан ы тік ү стай ты н бүлш ы ңет (
т
. 
errector s p in a e
), ал л ат ер ал д ы бо­
л т — қ ү р с ақ ты ң ж а л п а қ бү л ш ы ң еттер і (сы ртң ы ң и ғаш , іш к і ңи- 
ғаш ж ән е көлденең б үлш ы қеттерд ен ң ү р ы лған ).
Қ үрт тәрізд і өсінді ретр о ц екалд ы орн аласса, ол іш перде арты н- 
дағы май іш інд е, белдің л атер ал д ы а й м ағы н ы ң б ү л ш ы қ еттер ін е 
тиіп ж атад ы . Егер қ ү р т тәр ізд і өсінді қ аб ы н ған д а б ү л ш ы қеттер д і 
ңолмен басса, ауы рсы н у сезім і п ай д а болады .
10.8.2. Б ергм ан синдром ы (көкет ж ар ы ғы )
К л и н и к а л ы қ белгісі. Д и аф р агм а ж а р ы қ т а р ы кезін д е сол ж аң та- 
ғы и ы қ т а ауы рсы ну сезім і п ай д а болады . А уы рсы ну н ауң ас арқасы - 
мен ж атң ан д а кү ш ей ед і, ал оты рган д а —а зая д ы .
К л и н и к а л ы қ а н а т о м и я тү р ғы д ан негіздеу. К окетте ң ан там ы р , 
нервтер отетін ж ерлерден басңа, бүлш ы ң еті ж о ң , тек қ а н а п левра

Клинжалық анатомия
605
асты ж әне іш перде асты ш ел м ай лар ы бір-біріне ң осы лған ж ерлер
бар. Кейде осы ар ал ар д ан ж а р ы ң ш ы ғад ы .
К өкеттің төс пен қ аб ы р ғал ы ң бөлігі ар асы н д а, семсер тәр ізд і 
өсіндінің сол ж ағы н д а —төс-қабы рға үш б ү р ы ш ы
(trig o n u m sterno-
costale)
бар. Осы ж ерден кеу ден ің іш к і там ы р л ар ы
(vasa thoracica
interna)
өтеді.
Келесі үш бүры ш бел-қабы рға ү ш б үры ш ы
(trig o n u m lumbocos-
tale) —
к ө к ет тің қ аб ы р гал ы ң бөлігі мен бел бөлігін ің сы р тң ы аяң - 
шасы арасы нда орн аласады .
Көкеттің н ервтенуі к о к ет н ерві 
(п. p h ren icu s)
ар ң ы л ы ж ү р ед і. Ол 
қабырға а р ал ы қ нервтерм ен б айланы сты .
Қабырға — иы ң нерві 
(п. in tercostobrachialis)
а р ң ы л ы , осы нер- 
втер иы қ өрім ін ің м едиалды ш оғы ры м ен б айланы сты .
Науңас арңасы м ен ж атң ан д а, кеуде ң у ы сы н а к ө к ет арң ы лы
өтпеген ж а р ы қ ңабы сол 
п. p h re n ic u s
-ті т ітір к е н д ір іп , и ы ң ты ң м е­
диалды тер іл ік нерві, б іл ек тің м еди алды т е р іл ік н ерві, ш ы н таң
нервтері байланы стары ар ң ы л ы , ау ы р сы н у д ы ң сол ж а қ и ы ң ң а та- 
рауын көрсетеді.
10.8.3. В арнеке сим птом ы (тік бүлш ы қеттегі гем атом а)
К л и н и кал ы қ белгісі. Іш т ің т ік бүлш ы ң ет ң ы н аб ы н д ағы том- 
пайған ж ер — гем атом а ү зы н а бойы немесе көлд ен ең ж а т ад ы . Б ү л
көрініс қ ү р саң ты ң т ік б ү л ш ы ң етін ің қ ы н аб ы н д а гем атом а екен ін
білдіреді.
К л и н и кал ы қ а н а т о м и я тү р ғы д ан н егіздеу. Т ік бүлш ы ң ет ң асага 
сүйегінің ү стің гі қ ы р ы н ан (сим ф изден ң асага том п еш ігіне дейін) 
басталып, ж о гар ы д а V —VII қ аб ы р га ш ем ір ш ек тер ін е ж ән е семсер 
тәрізді осіндіге бекиді.
Бүлш ы ңетті ү ш немесе торт ж ерде бөліп тү р ған сің ір лер (
in te r -
sectio tendinae)
бар. О ларды ң ар асы н д а ң абы рга а р а л ы қ ар тер и я, 
вена орналасңан. О ларды ң заң ы м д ал у ы т ік бүлш ы ң ет қ ы н аб ы іш і- 
не ңан ж и н ал у ы н а септігін ти гізед і.
Қ ы напты ң алд ы ң гы б еткей і — қ ү р саң ты ң сы ртң ы ң и ғаш бүл- 
шықетінің апоневрозы м ен іш к і ң и ғаш б ү л ш ы қ ет тің апоневрозы - 
ның ж арты ж а п ы р агы н ан ң ү р ы лган ;
Қ ы напты ң артң ы беті көлден ең б ү л ш ы қ ет апон еврозы мен іш к і 
қиғаш бүлш ы ңет апон еврозы н ы ң ж а р т ы ж а п ы р а гы н ан ң ү р ы л ган .
Қ ы напты ң алд ы ң гы беті сің ір лер түсы н д а бү л ш ы қеттер ге ж а- 
бысңан.

606
10 бөлім. Құрсақ қуысы агзаларының клиникалык; анатомиясы
А л ң ы н ап ты ң а р тқ ы беті бүлш ы ң еттерге ж аб ы сп ай д ы . Т ік бүл- 
ш ы ң еттің л атералд ы ж ән е м еди алды қ ы р л а р ы қ ы н а п ң а бекім еген.
Гематома т ік б ү л ш ы қ ет қ ы н аб ы н да, сің ір л ер ар асы н д а о р н ал а ­
сады. С аусаңпен сип ағанд а, гем атом а т ік б ү л ш ы ң еттің ү зы н а 
бойында ж атад ы , ал гем атом аны ң біртегіс о р н ал асң ан ж ер і — фрон- 
талды бағы тта қ ы н а п ты ң ал д ы ң ғы қабы р ғасы мен т ік б үлш ы қет- 
тің алд ы ң ғы бетінің ар асы н д ағы көлд ен ең саң ы л ау б ағы ты н а сой- 
кес келеді.
Н ауңас м едиалды немесе л атер ал д ы б ағы тта қ о зғал са, гем ато­
ма бүлш ы ң еттің осы бетін а й н ал ы п өтіп , саги тал д ы б ағы тта т ік
түрады . Б ү л т ік б ү л ш ы ң еттің сы ртңы ң ы р ы мен он ы ң ң ы н аб ы н ы ң
бүйір қабы рғасы арасы н д а қуы с бағы ты н ы ң өзгеруіне байланы сты .
10.8.4. «М едузаның басы» сим птом ы (п орталды
ги п ертен зи я кезінде)
К л и н и к а л ы қ белгісі. К ін д ік ай н ал асы н д агы тері асты л ы ң вена- 
ларды ң кеңею і.
К л и н и к а л ы қ а н а т о м и я тү р ғы д ан негіздеу. Ж о гар ғы ң үрсаң үсті 
веналар (ж оғаргы қуы с вена бассейні), к ін д ік т ен ж о га р ы , т ік бүл- 
ш ы қет арты м ен ж ү р ед і. Олар к ін д ік ай н ал асы н д агы (ң аң п а вена- 
сы ны ң саласы ) веналарм ен үш тасад ы .
Төменгі ж ән е б етк ей л ік қ ү р саң үсті вен алар (төм енгі ңуы с в ен а­
сы бассейні) к ін д ік тен томен ң ар ай , сы ртңы м ы ң ы н вен алары м ен
үш тасады .
К ін д ік ай м агы н д а олар к ін д ік венасы ар ң ы л ы ң аң п а венасы м ен 
үш тасады .
О сылай, іш тің ал д ы ң гы қ абы р гасы н д а ж о гар гы ж ән е том енгі 
қуы с веналар арасы нда ж ән е ңуы с вен алар мен ң аң п а вена а р асы н ­
да көптеген үш тасу л ар бар.
П орталды ги п ер тен зи я к езін д е, осы вен алар к е ң е й іп , к ін д ік ай- 
н аласы н да «медуза басы» сим птом ы п ай д а болады .
10.8.5. Купер сим птом ы (ж ары ң ң аб ы н ы ң қ а с а ғ а төм п еш ігі 
мен ш ап б а й л а м ы н а қ аты н асы )
К л и н и к а л ы қ белгісі. Ж а р ы ң ң аб ы н ы ң ш ат төм п еш ігін е қаты - 
насы н білу ш ап ж а р ы гы н сан ж а р ы г ы н а н а ж ы р а т у га ком ектеседі.

Клинжалық анатомия
607
Сүқ саусаңпен ң асаға төм п еш ігін тау ы п , оған том п айған ң ап ты ң
қатынасын ан ы қ тай д ы . Сан ж а р ы ғ ы к езін д е, ң асаға тө м п еш ік ж а- 
рық ңабынан ж о ғар ы д а, ш ап ж а р ы ғы н д а сезілм ей ді.

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: