170
Мем ле ке та ра лық сая сат же ке ле ген мем ле кет тер дің ара-
сын да ғы қа ты нас тар жүй есін бел гі лей ді. Олардың өкіл де рі-
нің (пре зи дент, пар ла мент, үкі мет, Сырт қы іс тер ми нистр лі гі,
ке ден т.б.) екі мем ле кет ке ор тақ мә се ле лер ді өза ра ке лі сіп
ше шуі нің жол да рын анық тай ды.
Муль тиұлт тық сая сат – бір не ше мем ле кет тен құ рал ған
сая сат суб ъек ті ле рі нің (ЕЫҚҰ, ЕО, ШЫҰ, БРИК) ха лы қ-
ара лық қа ты нас тар ға ық пал етуі.
Тран сұлт тық сая сат – мем ле кет тік емес сая сат суб ъек ті -
ле рі нің, атап айтсақ, пар тия лар, кә сі по дақ тар, әлем дік дін-
дер дің ұй ым да ры, ха лы қа ра лық үкі мет тік емес ұй ым дар,
тран сұлт тық кор по ра ция лар дың т.б. ха лы қа ра лық аре на да
қыз мет етуі.
Атал ған ка те го рия лар дың бар лы ғы әлем дік не ме се ха -
лық а ра лық сая сат ұғы мы ның түр лі ас пек ті ле рі мен қыр-
ла рын көр се те ді. Ал әлем дік, ха лы қа ра лық сая сат ұғы мы на
ке ле тін бол сақ, бұл ұғым ха лы қа ра лық құ қық суб ъек ті ле-
рі нің (мем ле кет тер, мем ле ке та ра лық жә не мем ле кет тік емес
ұй ым дар, одақ тар, ді ни ұй ым дар, тран сұлт тық ұй ым дар мен
кор по ра ция лар т.б.) со ғыс жә не бей біт ші лік, адам зат тың
сақ та луы, жал пы ға бір дей қау іп сіз дік ті қам та ма сыз ету
жә не қа ру сыз да ну, ұлт тық, ай мақ тық, жа һан дық қай шы-
лық тар дың ал дын алу жә не рет теу, қор ша ған ор та ны сақ тау,
аш тық пен ау ру лар ды азай ту жә не бас қа да әлем дік қай шы-
лық тар ды ше ше оты рып, адам зат үшін әлем де не ғұр лым
әді лет ті тәр тіп тер ор на ту ға ба ғыт тал ған мақ сат ты қыз ме тін
көр се те ді.
(С.Бор ба совтың «Қазіргі әлемдік саясат және
жаһандық мәселелер» мақаласынан)
Достарыңызбен бөлісу: