Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

211
 Төл сөздің тыныс белгілері
4. Ав тор сө зі төл сөз дің ор та сын да тұр са, тыныс белгі төменде гі дей 
қо йы лады:
а) автор сөзі төл сөз боп тұрған сөйлемді екіге бөліп тұрса, екі жа­
ғы нан үтір мен сы зық ша қойылады:
– Мені, – деді Амантай далаға шыққан Асқарға, – губернатор 
шақырған екен (С.Мұқанов).
ә) екіге бөлінген төл сөздің бірінші жартысы өз алдына хабарлы (сұ­
раулы, лепті) сөйлем болса, одан кейін үтір (сұрақ не леп белгісі) 
мен сызықша, автор сөзінен соң нүкте мен сызықша қойылады:
– Ертең ерте Шыңғысқа көшеміз, – деді Құнанбай. – Буынып­
түйіне беріңдер (М.Әуезов).
– Бұл не жұмбақ? – десті екеуі. – Көл ортасында бұл жалау 
қайдан пайда болды (С.Мұқанов)?
5. Төл сөз ав тор сө зі нің ішін де кел се, бі рін ші ав тор сө зі нен ке йін қос 
нүк те, төл сөз тыр нақ ша ға алы нып (не жаңа жолдан сызықшамен), 
одан соң үтір (леп не сұ рау бел гі сі, көп нүк те) жә не сы зық ша қойы ­
ла ды: 
Сүйіндік: «Бөжейде бір сыр бар­ау», – деп соған бұрыл ­
ды
(М. Әуезов). 
Құлыншақ та Құнанбайға тақап келіп:
 – Қарағым, Құнанжан, қоныс қайырлы болсын! – деді (М.Әуезов).
6. Төл сөз дің ішін де төл сөз кел се, ал ғаш қы сы ның ал ды нан сы зық ша 
қой ыла ды да, соң ғы сы тыр нақ ша ға алы на ды:
– Әкем «Бі реу дің ала жі бін ат та ма» деп оты ру шы еді, – де ді ол 
кү міл жіп.
4.
 
Қаз дауысты Қазыбек бидің толғауларын оқып, мән-мағынасын 
талқылаңдар.
«Кім жа қын, не қым бат, не қи ын?» де ген сұ рақ қа Қа зы бек 
би аса тап қыр лық пен бы лай жау ап бер ген екен:
Та ту бол са, ағай ын жа қын,
Ақыл шы бол са, апай ың жа қын.
Бау ыр мал бол са, інің жа қын,
Ал ды ңа тарт қан адал асын –
Қи мас жа қын қа рын да сың.
Сы бай лас бол са, на ға шың жа қын,
Адал бол са, до сың жа қын.

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: