Эмбриология

128
6-Тарау. Эпителий тіндері
Сонымен, базальды мембрана біркатар кызметтерді аткарады: механикалык 
(байланыстырушы), трофикалык. және тоскауылдык (заттарды талдап өткізу), 
морфогенетикалык (регенерация кезінде ұйымдастыруды камтамасыз етеді) 
және эпителийдің инвазивті өсу мүмкіндігін шектейді.
Эпителиоциттердін 
кабаттарында 
кан 
тамырлары 
болмағандыктан, 
олардың коректенуі базальды мембрана аркылы одан төменде орналаскан, 
эпителий тінімен тығыз арақатынаста болатын дәнекер тінінен диффузия 
аркылы іске асырылады.
Эпителийге полярлық дифференцировка тән, яғни эпителиоциттердің 
апикальды және базальды бөлімдерінің кұрылысы әр түрлі. Жасушалардың 
полярлығы бір кабатты эпителийде аса айкын көрінеді, ол эпителиоциттердің 
апикальды және базальды бөлімдерінің морфологиялык және кызметтік 
айырмашылыктарымен білінеді. Мысалы, аш ішектің эпителиоциттерінің апи­
кальды бөлімінде ас корыту өнімдерін сіңіруге катысатын көптеген микробүрлері 
болады. Эпителиоциттің базальды бөлімінде микробүрлері болмайды, ол аймак 
аркылы зат алмасу өнімдерінін сінірілуі және кан мен лимфаға шығарылуы өтеді. 
Сонымен катар, көпкабатты эпителийде жасушалардын кабаттарында полярлык 
байкалады — базальды, аралык және жоғарғы кабат эпителиоциттерінің 
кұрылысынын айырмашылығы болады (6.1-суретті караңыз).
Эпителий тіндері, әдетте, 
жаңарып отыруға
кабілетті тіндерге жатады. 
Сондыктан, олардың регенерапиялык кабілеті жоғары. Эпителийдің калпына 
келуі камбиальды жасушалардын митоз жолымен бөлінуі және дифференци- 
ялануы аркылы жүреді. Эпителий тіндерінде камбиальды жасушалардын ор- 
наласуына байланысты камбийдің диффузды және белгілі аймакка орныккан 
түрлерін ажыратады.

жүктеу/скачать 74,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: