105
әсерінен болған ДНК-ның бҥлінуін қалпына келтіреді.
● кҥңгірт реактивті жҥйе:
♣ эндонуклеаза ДНК-молекуласының бҥлінген жерін
танып, оны ҥзіп алады.
♣ ДНК-полимераза ДНК-молекуласының ҥзіліп алынған
бӛлшек орнын жаңа бӛлшектермен толтырады.
♣ полинуклеотидлигазалар фосфодиэфир байланыстарын
қҧрастыру арқылы ДНК жіптерінің жаңа тҥзілген бӛлшектерін
қалпына келтіреді.
Бҧл ферменттердің тҥзілуін қадағалайтын гендердің
бҥлінуі тектік қҧрылымдардың кӛп жерлерінде тҧрақсыздыққа
әкеледі және жасушаларда ДНК- жіпшіктерінің бҧзылыстарын
ӛздігінен қалпына келтіру мҥмкіншілігін жоғалтады. Адамда
бҥлінген ДНК-ны қалпына келтіретін жҥйелердің гендік
бҧзылыстарының
бірнеше
тҥрлері
белгілі.
Мәселен,
пигментті
ксеродермия.
Организмде
эндонуклеазаның
жоқтығынан (немесе жетіспеуінен) ҥльтракҥлгін сәулесіне
сезімталдық кҥшейеді. Ӛзгерген гендердің қалпына келуінің
бҧзылуы
ихтиозда,
атаксияда,
пойкилодермияда,
Даун
ауруында, жҥйелі қызыл жегіде т. б. дерттер кездерінде
анықталған.
Гендік аурулар.
Гендердің
мутациясы,
хромосомаларға
қарағанда,
біршама
аз
мӛлшерлерде
болады
және
жиі
әлсіздеу
бҧзылыстармен сипатталады. Аналық жасушалардың ӛсіп-ӛну
қасиеті сақталады және сол себептен мҧндай дерттер
ҧрпақтан ҧрпаққа ауысады. Былайша айтқанда бҧлар нағыз
тҧқым қуатын аурулар болып есептеледі, ал олардың тҧқым
қуалауы Менделдің заңына сәйкес келеді.
Барлық гендік аурулар тҧқым қуалау тҥрі бойынша
Достарыңызбен бөлісу: