Әл фараби атындағЫ Қазақ

Табиғатта
 
таралу
Жер шарында кең тараған. Көбінесе тұщы суларда тіршілік етеді. 1500-
дей түрлері белгілі. 
Бұл негізінен тұщы су, микроскопиялық құрттар. Олар теңіздерде,
мүктерде, батпақтарда сирек кездеседі. Аннелидтер мен моллюскілерде
ротиферлердің паразиттік жағдайлары сирек кездеседі. Кейбір
ротиферлер бірқатар омыртқасыздардың симбиондары болып табылады. 
Олардың өлшемдері 0,04-тен 2 мм-ге дейін. Ротиферлердің 1500-ге
жуық түрі белгілі, бірақ жыл сайын жаңа түрлері сипатталады.

Айырмашылығы
Бұлардың жалпақ құрттардан айырмашылығы – ішкі мүшелерінің арасында
дене қуысының (схизоцельдің) болуы. Сондықтан Жұмыр құрттарды бірінші
реттік дене қуысы бар жануарларға жатқызады. Денесі жіп тәрізді (грек.
нематос – жіп) созылыңқы келеді. Ұзындығы 1 мм-ден 8 м-ге (Рлацентонема
гігантіссіма) жетеді. Бұлардың денесінің сырты қалың кутикула қабатымен
қапталған. Ұзын, ұршық тәрізді бұлшық еті жиырылғыш келеді әрі қозу
толқынын (импульсін) қабылдап, бір бұлшық еттен екіншіге өткізеді. Тері-
бұлшық ет қапшығы мен ішектің арасындағы дененің алғашқы қуысы (іші сұйық
затқа толы) оның жұмырлығын тұрақты түрде сақтайды, денесінің тірегі болып,
зат алмасу процесіне қатысады. Ас қорыту жүйесі ұзына бойына созылған тік
түтік тәрізді алдыңғы, ортаңғы және артқы ішектен тұрады. Ауыз қуысы дененің
алдыңғы ұшында орналасқан, ол өңешке ұласады.

НАЗАРЫҢЫЗҒА
РАҚМЕТ
!
ҚОЛДАНЫЛҒАН
 
ӘДЕБИЕТТЕР
:
1)
Г
.
И
.
Блохин
В
.
А
.
Александров
"
Зоология
" 2005
2)
К
.
Ә
.
Дәу тбаева
С
.
М
.
Шалғымбаева
"
Омыртқасыздар
зоологиясы
" 2014
3)
К
.
Ә
.
Дә тбаева
Б
.
Е
.
Есжанов
Н
.
С
.
Сапарғалиева
С
.
Т
.
Нұртазин
"
Жануарлар
алуан
түрл л г
" 2011
4)
К
.
Ә
.
Дә тбаева
" 
Омыртқасыздар
зоологиясы
" 2004 
5)
И
.
Х
.
Шарова
" 
Зоология
беспозвоночных
" 2002