қызыл түспен (3 бағасы берілсе),  қызғылт сары

392 
ТАНЫМАЛ ЭКСПРЕСС-ДИАГНОСТИКА 
Жетекшінің басқару іс-әрекетінің кеңістігі 
 
Әрбір шебердің өз құралы бар. Хирургта – скальпель, сурет-
шіде – қылқалам, жетекшінің негізгі құралы іс-әрекеттің қатаң 
жалғаспалы тізбегі болып табылады, оның әрбір бөлігі күрделі 
басқарушылық функцияны, яғни операцияны атқарады. Бұл тіз-
бектің негізгі бөлімдері қандай?

Микрожағдаятты бағалау және диагноз.

Жоспарлау (ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді және шұғыл).

Ағымды микрожағдаяттың бағыты және диагностикасы.

Шешімді өңдеу және қабылдау.

Іс-әрекеттің бағдарламасын құру.

Шешімді орындауға жіберу ұжымы.

Ағымды және соңғы нәтижелерді бақылау, бағалау және 
түзету.
Басқару
 
процесінің
 
түйіндік
 
механизмдерін
 – «
жоспарлау
, 
мақсат
 
қою
 
және
 
шешім
 
қабылдау
», 
негізінен
 
іс
-
әрекеттің
, 
бүк
-
телген
 
бағдарламасын
 
және
 
нәтижесінің
 
моделін
 
қалыптас
-
тырады
.
Шешім қабылдау ең алдымен басқару психологиясының бө-
лімді механизмінің бастауында проблемалы жағдайдың шешіл-
генін білдіреді.
Психология адамның интеллектуалды қайраткерлігінің проб-
лемалы жағдайларын қарастырады.
Барлық жағдайлар проблемалы бола бермейді. Проблемалы 
жағдай келесі компоненттерден тұрады:
– 
қажеттілікті
 
ұсыну
, 
бұл проблемалы жағдайдың аспекті-
лері – бұл субъект жағдайы;
– 
зияткерлік
 
мүмкіндіктер
; 
– 
белгісіз
 
білімдер
 
немесе
 
проблемалы
 
тапсырмалар
. 
Дәл осы үш компоненттің жиынтығын қамтитын жағдайлар 
басқа жағдайлардан ерекшелігін көрсетеді. Мына жағдайлардың 
үш түрін бөліп көрсетеді:
1) 
адам
 
өзінің
 
білетінін
 
білгенде
 
– бұл жағдайда қиындық та 
жоқ, ойланудың қажеттілігі де жоқ.

393 
2) 
ол
 
өзінің
 
білмейтінін
 
білмегенде
 
– бұл жағдайда болашақ 
ғылыми проблемалар туралы айтуға болады.
3) 
ол
 
өзінің
 
білмейтінін
 
білгенде
 
– бұл жағдайда ол нағыз 
қиын жағдайға кездескен. Оның ерекшеліктерінің бірі – ол өзі-
нің қосымша күшіне сүйене отырып, тапсырманың немесе қиын-
дық тудырады және шешімін өзі таба алады.
Басқаруда шешім қабылдау – мақсатты қалыптастыру, орын-
дау субъектісі ретінде оны тапсырмаға қосу, іс-әрекет бағдар-
ламасын белгілеу және жалпы бағыт-бағдар беру, ашық түрде 
туралауға орнату болып табылады.
Қиын жағдайдың түріне және басқару қайраткерлігінің шарт-
тарына тәуелді шешім қабылдауда өзіндік белгілер орнатылады. 
Қиын жағдай үш түрге бөлінеді:

жүктеу/скачать 1,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: