I el к. Кдбылова, Ш. А. Доспалинова

(контрпассивтш ) шот активтш шот ретшде ж ур е д ь 
Мысалы, "Жаргыльщ капитал" шотына цатысты "Телен- 
беген капитал" шоты. Ж аргыльщ капитал субъектш щ
курылтай цужаттарына сейкес алгаш рет жарияланган 
кезде "Ж аргыльщ капитал" кредиттелед1 жене "Телен- 
беген капитал" дебеттелед1, ягни "Теленбеген капитал" 
шотынын; дебет! салымдар бойынша цатысушылары мен 
^урылтайшылардыц царыз сомаларын керсетедь Салым- 
дарды жаргыльщ капиталга айналдыру бойынша "Т елен ­
беген капитал" шоты кредиттелед1, ал ацшалай каражат 
пен материалдьщ цундыльщтар шоттары дебеттеледь 
"Теленбеген капитал" шоты бойынша дебеттж цалдьщ 
осы сомага жаргыльщ капиталдын, тольщ курылмаганын 
б1лд1ред1.
Цосымша шоттар контрарльщ шоттарга Караганда 
езш щ калдыгы сомасына Heri3ri шоттарда шаруашыльщ 
куралдары мен олардьщ куры лу кездершщ калдыгын 
кем1тпейд1, KepiciHine арттырады. Ь^андай шоттардьщ 
цосымша болуы на байланы сты олар активтш ж ене 
тассивтш болып белшедь
Цосымша активтш шот езш щ цалдыгы сомасына не- 
iri активен шоттардьщ цалдыгын толтырады. Мунда 
ri3ri жене реттеуш1 шоттар активтш шот болып табы- 
.ады. М ы салы , м атериалдар субш оттары к е л ш - 
щйындау шыгындарын (материалдарды дайындау жене 
тасымалдау шыгындары) есептеуде реттеуип цосымша 
болып к елед ь Сонымен цатар материалдарды сатып 
алудыц на^ты езшдш цуны сатып алу багасы бойынша 
жене келш-дайындау шыгындары цунынан куралады.
Цосымша пассивтш шоттар езш щ ^алдыгы сомасына 
сейкес пассивтш шоттардьщ цалдыгын толтырады. М ун­
да eni шоттар да пассивтш болып саналады. Мысалы, 
ecenTi 
кезецнщ соцында менпикт1 капиталга цосылатын 
менппкт1 акцияларды сату цунынын, номиналды цуны- 
нан асу сомасы туралы аппарат жинацталатын "Эмиссия- 
льщ Kipic" шоты бойынша есеп жургазу.
Эрекеттш шоттар шаруашыльщ ерекеттер1 есебше 
арналган шоттар. Оларды уш топца белуге болады:
120

1. Тарату шоттары.
2. К алькуляцияльщ шоттар.
3. Салыстырмалы шоттар.
Т арату ш оттары 
жинацтап-тарату
, 
бюджеттЫ 
тарату
, 
есептт-тарату шоттары
болып белш едь
- 
Жинацтау-тарату шоттары
шыгындарды есепке 
алганда олар орындалган сетте б1рден б елги и 6ip ендарьл- 
ген ен1мге жаткызуга мумкшдш болмайтын кезде кол- 
даны лады. Ондай шыгындарга негазп жене кемекпи ещр- 
рштердщ жалпы ещцрштш шыгындары жатады:
• ещцрштш машиналар мен к¥РЬ1ЛГЬ1лаРДы ¥стаУ мен 
пайдалану;
• амортизацияльщ аударымдар мен ещцрштш мак- 
саттагы курдел1 жендеу шыгындары;
• ©щцркгпк мулштерд1 сактандыру шыгындары;
• онд1р1с орындарын ж ы лы ту, жарьщ беру жене кутш 
устау шыгындары;
• енд1р1сте колданылатын 

жүктеу/скачать 9,16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: