I el к. Кдбылова, Ш. А. Доспалинова
жүктеу/скачать 9,16 Mb. Pdf көрінісі
|
БУХГАЛТЕР Н.Қ.Қабылова
| eHflipic
процестерш ж ацарту, пайданы жинактау, кесшорын жумысшыларын ынта- ландыру жене т.б. максаттарга пайдаланады. Сату процеад дегешм1з - кесшорыннын, енд1р1лген QKiMflX сатып алушыга сату ерекеттерш1н, кешень Есептхн, хальщаральщ стандарттарына жене казакстандык бух- галтерлш есеп стандарттарына сейкес сатылган деп сатып алушыга оны тиеу сетшен бастап банкке телем кужатта- рын тапсырганга дейш п ceTTi айтады. Сату npoixeci кезшде кесшорын: ешмд1 орау мен кап- тауга, сатып алушыларга оларды жетшзуге байланысты шыгындар шегед1. Осындай шыгындар коммерциялык шыгындар деп аталады. Олар кезен, шыгындары болып саналады жене ешм сатумен байланысты енш нщ езш дж кунына шрмейтш шыгындар. Сату процесшщ бухгалтерлш есепке алу алдындагы ‘Hi максаты болады олар: • сатылган еш м н щ езш дш куны н жене табысты шыцтау; • сатудын; каржылык нетижесш айкындау. BipiHmi максатты орындау унин бухгалтерлш есеп са тылган ешм туралы накты езшдш кунмен гана емес, со- нымен х^атар сату багаларымен жалпы жене жене турлер1 бойынша сатылган ешмдерд1ц келем1 туралы акпараттар алуды камтамасыз eTyi керек. Мундай акпараттар мына шоттарда болады: 1. "0ншдо сатудан жене кызметтер керсетуден тусетш Kipic", бул шот пассивтш, ж ыл басына калдыгы болмай- ды, ж ы л 1шшде тек кредиттш айналымдар гана болады - сатып алушылар кажет ететш дайын ешмнщ сату куны, бул шот "Есептш ж ылдьщ пайдасы (за лалы )" шотына жаткызу жолымен гана жылдьщ соцында жабылады. 2. "Сатылган еш мнщ жене керсетьлген кызметтерд1ц езшдш куны ", бул шот активен, ж ы л басына калдыгы 108 болмайды, ж ы л ш ш д е тек дебеттш айналымдар гана болады - "Дайын еш м " шотына сатылган еш мнщ нацты езш дж цунын жазу, бул шот "Есептш жылдыц пайдасы (за лалы )" шотына шыгындарды жатцызу жолыменгана жылдыц соцында жабы лады. Дайын ешмд1 сатудан царжылыц нетиже ж ы л бойы осы еш шоттардыц керсетшштерш, ягни сатылган еш м нщ езш дж цуны мен сату цунын салыстыру жолымен шоттар корреспонденцияларын курмай-ац жедел турде аныцталады. Осыган орай егер сату багасы бойынша еш мнщ цуны (ягни, тус1м) сатылган еш мнщ нацты езш дж цунынан асатын болса, кесшорын табыс табады. Ж ене керкпнше, сатылган еш м нщ нацты езш дж цуны сатудан тускен тус1мнен жогары болса, кесшорын зиян шегедк Сату процесс кез1нде субъект1де сатылган дайын еш м нщ цунына сатып алуш ы ларм ен жене сату цунынан субъектше сатып алушымен, ал субъект бюджетке телеу- ге тшс цосылган цун салыгы бойынша бюджетпен есеп айырысу цатынастары туындайды. Сатып алуш ылармен есеп айырысу шоты активтж шот, цалдыгын дебет бойынша, цосылган цун салыгын шоттыц дебет! бойынша 6ipre есепке алгандагы сату цунымен сатылган ешм уппн сатып алушылармен деби- торлыц царыздыц кебекп керсет1лед1, ал кредит! бой ынша сатып алушылардан есеп айырысу шотына ацша царажатыныц Tycyi арцылы царыздыц етелу1 керсет1- лед ь Бухгалтерлж есеп стандарттарына сейкес енд1р1лген жене сатылган ешмнщ езш дж цунына шрмейтш кезец шыгындары ен1м сатудан жиынтыц табыстыц есебшен жабы лады. Кезец шыгындарына: коммерциялыц шы- гындар, ен1м сату бойынша шыгындар, жалпы жене ешм- нилж шыгындар, пайыздар бойынша шыгындар жатады. Кезец шыгындары активт1 салыстыру шоттарында есеп- телш едь Эдеттеп. цызметтен тусетш табыстан корпоративт! табыс салыгы есептелед! жене бюджет алдында корпо- ративт! табыс салыгы бойынша царыз туындайды. 109 Сальщтар бойынша бюджетпен есеп айырысу шоты пассивтж, ^алдыгы кредит! бойынша болады, сальщтар женшен бюджетке царыздардын; туындауы кредит! бой ынша керсет!лед!. 9-сызба Сату процесшщ жүктеу/скачать 9,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|