Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғаудың негізгі заңдылықтары мен ерекшеліктерін түсіндіру. Оқушылардың электр тізбегін зерттеуде және есептеуде білім-білік дағдысын қалыптастыру.
Дамытушылық:
Оқушылардың ой-өрісін, шығармашылық және танымдық қабілеттерін дамыту.
Тұрмыста және техникада әр түрлі тұтынушылар : қыздыру шамдары, үтіктер, электр пештері , электрқозғалтқыштары және т.б. электр құралдарын пайдаланады. Бұлар түрліше жалғанады.
Өткізгіштерді жалғау тәсілдерін қарастырайық :
1 – жағдай.
Егер бірінші өткізгіштің соңы екінші өткізгіштің басымен, екінші өткізгіштің соңы үшіншінің басымен жалғанса ,онда мұндай қосуды тізбектей жалғау деп атайды.
2 – жағдай.
Егер өткізгіштердің басын бір ғана А нүктесінде , ал ұштарын екінші бір В нүктесінде жалғасақ , онда мұндай жалғауды өткізгіштерді параллель жалғау деп атайды.
Өткізгіштерді тізбектеп жалғағанда ток күштері тең, ал тізбектегі жалпы кернеу оның бөліктеріндегі кернеулердің қосындысына тең болады, ал жалпы кедергі әрбір өткізгіш кедергілерінің қосындысынан тұрады.
Өткізгіштерді параллель жалғағанда , тізбектің барлық бөліктерінде кернеу бірдей, ал тізбектегі жалпы ток күші әрбір өткізгіштегі ток күштерінің қосындысына тең , жалпы кедергі әрбір өткізгіштің кедергісінен кем болады.
1. Суретте тізбектей жалғанған үш өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі өткізгіштегі кернеудің төмендеуі . Кедергісі болатын өткізгіштің кернеуін және олардың ұштарындағы кернеу 120 В болғандағы өткізгіштің кедергісін анықтаңдар.
Жауабы: 16 В, 480 Ом
2. Суретте параллель жалғанған екі өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі өткізгіш арқылы ток өтеді.