Бағдарламасы (Syllabus)



Pdf көрінісі
бет6/49
Дата22.11.2022
өлшемі385,53 Kb.
#159306
түріБағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49
спланхнология
— ішкі ағзалар туралы ілім;
эндокринология
— ішкі секреция бездері туралы ілім;
ангиология
— тамырлар жүйесі (қанайналым, лимфаайналым, қантүзу мүшелері)
туралы ілім;
неврология 
— жүйке жүйесі туралы ілім;
эстезиология
— сезім мүшелері туралы ілім.
Қазіргі кездегі анатомияда адам денесі құрылысын зерттеудің түрлі әдістері бар.
Зерттеу әдісін таңдап алу зерттеу мақсатына байланысты.
Ең ескі, бірақ әлі де маңызын жоғалтпаған, ғылымға ат берген (грекше anatemno –
кесу,боршалау),
препараттау
. Бұл әдіс ірі түзілістердің сыртқы құрылысы мен
топографиясын зерттеуде қолданылады. 20-30 есе үлкейткенде көрінетін объектілерді
макро және микропрепараттанғаннан кейін сипаттап жазуға болады. Бұл әдістің бірнеше
түрлері бар: түсіп келе жатқан тамшы астында, су қабаты астында препараттау. Оны түрлі
қышқылдармен дәнекер тканьді қопсытумен, зерттелетін құрылымдамдың (нервтердің,
бездердің) таңдап боялуымен, түтікті жүйелерді (қан тамырларды, өзектерді) боялған
массалармен толтырумен (инъекциялаумен) толықтыруға болады. 
Инъекция әдісі
, егер инъекциялық масса рентген сәулелерін тұтатын болса,
рентгенографиямен, егер арнайы өңдеуден кейін объект мөлдірленіп, ал инъекцияланған
тамырлар мен өзектер контрастанып, лайланатын болса, жарықтандыру мен ұштастыра
қолданылады. Кейіннен тканьдерді қышқылдарда еріте отырып тамыр, өзек, қуыстарды
инъекциялау (
коррозиялық әдіс
) кеңінен қолданылады. Бұның нәтижесінде мүшенің
(тамыр, нерв және т.б.) басқа анатомиялық түзілістерге қатысты орналасуын тоңазтып
қатырылған дененің арамен кесілген жерін зерттейді. Осы аралап кесу әдісіе бірінші рет
қолданған Н.И.Пирогов. Егер қалыңдығы микрометрлермен өлшенетіндей кесінді даярлап,
оны гистологиялық бояулармен өңдесек, онда мұндай кесінділерден алынған деректерді


тканьдік арақатынастар туралы мағлұматтармен толықтыруға болады. Бұл әдіс
гистотопография деп аталады.
Гистологиялық кесінділер мен гистотопрограммалар бойынша зерттелетін
түзілістің суретін немесе көлемін алуға болады. Бұл амал графикалық немесе пластикалық
реконструкция болып табылады. Бәрқатар анатомиялық міндеттерді шешу үшін
гистологиялық және гистохимиялық әдістер қолданылады. Жұқалығы соншалық,
жарықтық микроскоптан көрінбейтін құрылымдарды көруге мүмкіндік беретін
электрондық микроскопия анатомияға кеңінен енгізілуде. Аз және көп үлкейткенде де
зерттеу объектісінің көлемдік кескінін беретіндей сканирлеуші электрондық микроскопия
әдісінің болашағы зор. 
Бұл аталған әдістердің барлығы өлген адамның денесін тексергенде
қолданылады. П. Ф. Лесшафт айтуынша «анатомияны зерттегенде негізгі объект әр
уақытта тірі организм болуы тиіс, ал өлі препарат тірі организмді тексергендегі деректерге
қосымша болуы керек».


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет