3.3. Биология және ғылыми көзкарастардын дамуы
Дүниетаным - адамның дүние ғаламы мен арасындагы коз-
карасын білдіретін жалпы жүйс. Дүниетаным жеке түлғаның тір-
шілік бағдары, оның идеалы, сенімі, кызығушылығы, қүндылы-
ғымен анықталады. Ец ақырыида адамдардың мінез-күлқының
даму бағытына себепші болады.
А. Швейцердін айтуы бойынша, тіршіліксіз дүниетаным жо-
ғары ссзімталдыкта болатын патологиялык бүзылыстың басталуы.
Дүнистанымның теориялык ядросы - философия. Филосо-
фиялық таным торт проблеманы қарастырады.
Материя туралы ілім, тапым туралы ілім, күндылык жайлы
ілім, практика тура ілім. Философиянын барлык аспектілері дү-
ниетанымдылықтың негізі ретінде бір-бірімен өзара байланыста
және бір-бірін толыктырушы.
Дүниетанымдық багытта биологиядан білім бсрудіц басты та-
лаптары:
- бір кезеннен екінші кезецге көтерілу барысында биология-
лык реалдылыкты (шындыкты) терен үйрете отырып.
биология понінің көзқарасындағы бір түтастыкка үйрсту;
- басты теориялар мен концепциялардың мазмүнындағы кү-
былыстарды белгілі бір децгейде суреттеп, әдісиамалық
түрғыдан түсіндіру.
56
♦
3-тарау. Биология пәнін окытудың дидиктикалык принщіптері...
3.4. Дидактика мсн әдістеме қызмсті
♦
57
3.4. Дидактика мен әдістеме кызметі
Дидактиканың әдістемеден айырмашылығы нсде, білім беру-
дегі рөлі кандай деген сүракка келер болсак, дидактика да, әдіс-
теме де педагогика ғылымыиа жатады, екінші жағынан, олардың
білім беруде аткаратын кызметі әртүрлі.
Дидактика - педагогика қүрылымының бір бөлігі, білім беру-
дегі зандар меи заңдылыктарды, қағидасын (принципін) макса-
тын, мазмүнын, формасыи әдіс-тәсілдерін зерттеуші педагогика-
нын бір сатасы.
Дидактиканың объектісі - бүл білім беру, оқыту, үйрету. Ал
білім беру дегеніміз - белгілі бағытта, үйымдастырылған түрдс
окушы мен окытушының арасындағы, алдарына қойған максат-
тарынажсту, нотижесінде окушы біліммен каруланып, іскерлігін,
шеберлігін дамытуға, жеке түлға регінде калыптасуға мүмкіндік
алады.
Әдістемеге карағанда дидактика білім берудің теориялық жа-
ғын зерттсйді. Дидактика ең соңыида окыту, үйрету деген не
және не үшін, неге, калай окытамыз деген сүрактарға жауап бе-
реді. Осы сүрактарға жауаи беру барысында баска да көптеген
мәселелермен айналысады.
Дидактиканың басты максаты - әдістсмеге байланысты оқу-
шыларға білім берудегі біртүтастыкты қамтамасыз егу, сонымен
катар мазмүнын, әдіс-тәсілдерін тандай білуге көмектесу.
Бірак әдістемені дидактиканың бір «косымша» түрі деп ка-
растыруға болмайды. Әрбір әдістеменің өзіне тон мазмүны, мак
саты бар. Әдістемеде оку үдерісін, оқушылардың ойлау кабілетті-
лігін дамытуды баскаруда өзінің зандылықтары бар.
Дидактиканың тағы да бір артыкшылығы білім беру бағытыи
алдын ала болжау арқылы жаңа әдістерді, білім стандарты», жа-
на оку материалдарын, бакылау жоне бағалау жүйелерін енгізугс
мүмкіндік береді.
Сонымсн катар «жеке дидактика» деген түрі бар, оның бас
ты кызметі - жеке пондерді окыту одістерін үйрету, окушыларды
жеке-жеке категорияға боліп оқыту (мысалы, бастауыш мектспкс
сабак беру одісі және жоғары мектеп окушыларының дидактика-
сы), әртүрлі типтсгі оку мекемесі жоне оқыту формалары (күндіз-
гі, кешкі, сыртқы).
Достарыңызбен бөлісу: |