Г. К. Сатыбалдиева а в т о р л а р
жүктеу/скачать 9,38 Mb. Pdf көрінісі
|
1536039682541-1
- Бұл бет үшін навигация:
- Тыиыс алу механизм!. Өкпеде жэне үлпада тыныс алу Сабақтың максаты
| Тыныс алу жүйесі
Бүл тақырыпты окыту барысында да гомеостаз детен түсінік- ті қалыптастыруды, өзін-өзі реттеу жайлы дамыта отырып. ана- эробты және аэробты тыныс ату фазаларының мәнін түсіндіре отырып, оттегінін маңызы жайлы, оттегі жетіспегенде кандай физиологиялық үдерістер болатындығын үйрету керек. Осы та- қырыпты окыту барысында оқушыларға кызыкты мәселелерді, осіресе ғарышка үшуда, терсн теңіз түбінс түскенде. биік таулы биіктікке шыккандағы адам ағзасында кандай өзгерістер болады, оған калай бейімделеді (гипоксия, гипероксия, гинокснез) деген моселелерді түсіндіру керек. Такырып бойынша негізгі түсінік- терді калыптастыру барысында зат атмасудағы энергияпың ал- масуы капай болады, тыныс алу кезінде жай гана ыдырау болып капа коймайды, энергия болінеді. о.т ағзаның тіршілігіне жүмса- лады деп корсету керек. 4- сабақ т ақы ры бы : Тыиыс алу механизм!. Өкпеде жэне үлпада тыныс алу Сабақтың максаты: газдардын қосиасындағы жеке бөлік- тсрінің меншікті қысымын сүйыктықтағы кернеуін. окпсде жэ не үлпада газдардын алмасуын түсіндіру керек. Тыныс алу жэне тыныс шығару актілері калай жүреді, оган кандай мүшелер ка- 268 ♦ 12-тарау. Мектепте бно.чогия понінеп сабакберудің... тысуын айту керек. Адамныц окпесінің тіршілік сыйымдылығы дегеи не? Олар кандай бөліктерден түрады? Минуттык тыныс алу көлемін калай есептеп шығаруға болады? Окушыларды спирометр арқылы өкпенің тіршілік сыйымды- лығын өлшеу әдісімен таныстыру қажет. Тыныс алу механизмін реттеуші жолдары қалай іске косыла- ды. Нервтік жоне гуморалдық тыныс алуды реттсуге қатысатын- дарды (тыныс алу орталығы кайда орналасқан) түсіндіру керек. Окушыларға тыныс алу, тыныс шығару механизмдерін түсін- діре отырып, мына түсініктергс анықтама беруді үйрету керек: - окпенін тіршілік сыйымдылығы (ӨТС) (ец жоғары тыныс алудан кейінгі ен жоғарғы тыныс шығару); - ауанын тыныстық көлемі (тыныш күйде тыныс алғаннан кейінгі, тыныш күйде тыныс шығару); - кордағы ауа (тыныш күйдс тыныс шығарғаннан кейінгі ең жоғарғы тыпыс шығару); - қосымша ауа (ӨТС мен кордағы ауаның арасындағы айыр- машылык); - окпенің максималды желдсту жылдамдығы (20 л/мин) х ӨТС; - 1 минут ішіндегі оттегінің шығыны 0,7 (л/мин) х ӨТС. Окушыларға түсіндіру керек: ӨТС-да орбір литр орташа есеп- пен өкпенің желдетуіне 20 л/мин жылдамдықпен 0,7 л оттегін 1 минут ішінде жүмсайды. Істеген тәжірибенің пәтижесін кссте гүрінде үйлссгіру керек. 5-сабақ т ақы ры бы : жүктеу/скачать 9,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|