55
3.4.
ТӨРТСЫМДЫ ТІЗБЕКТЕГІ БЕЙТАРАП СЫМНЫҢ
МІНДЕТІ
Бейтарап сымдағы тоқ қатаң симметриялы жүктемеде нөлге
тең. Егер жүктеме
симметриялы емес болса, яғни,
Z
A
Z
B
Z
C
,
тоқтар
I
A
I
B
I
C
.
да тең болмайды. Онда құрылыс негізінде
фазалық кернеулер симметриясында бейтарап сымдағы тоқтың
нөлге тең болмайтынына көз жеткізу ауыр емес:
жағдайлардан басқа).
I
N
0
(кейбір
Солайша,
фазалық
кернеулер
симметриясында
жəне
жүктеменің симметриялы емес болуында бейтарап сымда тоқ бар.
Бейтарап сымның үзілгенін елестетейік:
I
N
0.
Бұл
ретте
I
A
, I
B
,
I
C
тоқтары олардың векторлық сомасы нөлге тең болатындай етіп
өзгеруі тиіс.
I
A
I
B
I
C
0.
Алайда белгіленген Z
A
, Z
B
,
Z
C
жүктеме кедергілерінде тоқтар
тек фазалық кернеулер есебінен өзгеруі мүмкін. Демек,
бейтарап
сымның үзілуі жалпы жағдайда фазалық кернеулер өзгеруіне
əкеледі; симметриялы фазалық кернеулер симметриялы емес
болады. Симметриялы емес жүктемеде жəне
сөндірілген бейтарап
сымда қабылдағыштың N нүктесі генератордың желілік кернеулері
үшбұрышының ортасынан жылжиды. Осының нəтижесінде элеткр
энергиясын
қабылдағыштың
фазалық
кернеулері
өзгереді.
Қабылдағыштың жүктемесі артық фазалары (толық
кедергісі
азырақ) азырақ фазалық кернеуде, аз жүктелгендері (толық кедергісі
көбірек) – көбірек фазалық кернеуде болады.
Бейтарап сым симметриялы емес жүктемеде тұтынушы
фазаларында кернеудің түзетілуін қамтамасыз етеді. Төрт сымды үш
фазалы жүйелер жарықтандыру жүктемесі мен басқа тұрмыстық
жүктеме үшін кеңінен қолданылады. Бұл ретте шамдардың номинал
кернеуі желінің фазалық кернеуіне тең.
Бейтарап сым тізбегінің
үзілуіне жол бермеу үшін, оған сақтандырғыштар жəне сөндіргіштер
орнатпайды.
Фазалық кернеулердің симметриялы емес болуына жол
берілмейді, себебі ол белгілі жұмыс кернеуіне есептелген
тұтынушылардың қалыпты жұмысының бұзылуына əкеледі.