Научная библиотек
туршде колданылады. Екшшх тесхл кызметкердщ делелдх сылтаулары мен
жүктеу/скачать 14,83 Mb. Pdf көрінісі
|
bsattarov t dkenov m leumettanu
| туршде колданылады. Екшшх тесхл кызметкердщ делелдх сылтаулары мен
кажеттшктерше ыкпал етудх кездейдх. Енбекке деген кезкарас тулганын кажеттшпн канагаттандыру аркылы калыптасып, жузеге асады, ол схщр- ген енбепне етем акы телеу ретхнде байкалады. Басшылык процесхнде басшынын жекетулгасы, ерекшелхктерх мен юкерлхк касиетх керхнедо, сон дыктан басшылык етудщ ер турлх стильдерх калыптасады, басшылыктын тшмдшп соларга байланысты1. Басшылык стилхн басшынын кол астын- дагыларга жайлы немесе жайсыз болуына, жумыс проблемаларын шешу тэещдерще катысты кайсыбхр жеке сапаларыньщ жуйелх кершу! ретхнде белгшеуге, багалауга болады. Формальды уйым шенберх кол астындагы 1 РусолиноваА. А. Некоторые характеристики руководителя как субъекта уп равления трудовым коллективом / / Трудовой коллектив как объект и субъект управления. Л., 1980. С. 101. 319 кызметкерлерге жэне кызмет мшдеттерше катысты кызмет тэртабш бас- шынын ез1 тандап алу учли оган бхркатар басшылык аукымын бередх: Бул шенберде саналы тандау немесе одан спонтанды турде ауытку КершхСтер1 С03С13 орын алады жэне ол басшынын жеке басына да — онын мэдениетхне, устанымы мен устамдылыгына, мшез-кулкына, тэж!рибесше, бшмше байланысты болады, ягни басшыга да, ужымга да, мамандыкка да, аймакка да, элеуметпк категорияга да тэн психологиялык жэне социомэдени фактор- лар аркылы детерминденщрйхещ. Басшылык стил 1 шн непзп турлер1 мыналар: — авторитарлык, мундай стильде басшы кол астындагылардын шкхрх- мен санаспайды, оларга ез еркш танып устемдхк етедг, — демократиялык, мундайда басшы кол астындагыларды ортак шеилм- дер дайындауга тартады; — элс 13 , мунда басшы басшылыктан езхнен-езх аластайды, онын ужым га эсерх онша болмайды. Басшылык стил! баскару мэдениепмен тыгыз байланыста калыпта сып, жузеге асады. Басшылык стил1 ецбекп ынтапандырудан да кершедх. Ынталандыру дегешм 1 з — кызметкердхн енбек тэрпбше жанама турде ыкпал ету эдхсх, адамнын дэлелдх, дэлелаз сылтауы тулганын кажеттхлхпн канагаттандыру аркылы жузеге асады, ол енбек барысында болган шы- гыннын орнын толтыру рет1нде корИнёда Кызметкерге буйрык аркылы ыкпал етуге Караганда, сол адамнын енбек нэтижес 1 аркылы озш кана- гаттандыруга багыт устауы оны белгтл! бхр тэрт1пт1 сактауга итермелей тусед1. Алайда, ынталандыруды уйымдастыру — адамгатйселей ыкпал ету- ден элдекайда курдел!. Ынталандыру жуйес1не дэлелдер келиру мен кажетт1Л1ктер жуйес1 сэйкес келмейд1. Олар б 1 р-бхр'ше карсылык жасай- ды. Егер де осы ек1 жуйе органикалык тургыда б1р-б1р1мен уйлеам таба- тын болса, ынталандыру сол уакытта тшмдшкке кол жетк1зед1. Ынталандырудын «материалдык* пен «моральдыкка* бел1ну1 — шарт- ты угым гана. Мысалы, сыйлык тек акшалай сияпат керсетудщ сипаты болумен катар, бул — адамнын енбепн мойындау, курметтеу де. Элеуметпк баскаруда колданылатын ынталандыру жуйеан кенейту тшмда баскару дын М1ндеттер1не жатады. Енбек жагдайы, жумыс уакытынын икемд1 жуйесх, ужымдагы катынастар жене т.б. ынталандырудын бфДен-бхр кер!Н1Стер1, алайда материалдык ен непзп ынталандыру тур! болып кала бередх, енбекке жэне онын нэтижесхне карай жалакы телеу принцип! осы аркылы толык жузеге асырылады. Баскарудын басты ешмх не деген суракка келетхн болсак, бул баскару жуйесшщ кабылдайтын шешхм) екенх даусыз Баскару жуйесхнхн шеш1М1 уйымдагы эр алуан езгерютщ формальды турде жазылган жобасы десек, оны жузеге асыруга шешхмдх орындайтын уйымнын субъектхамен катар, 320 |